Antoni Piotrowski, Zadymka śnieżna, 1883 (fragment)
Tadeusz Kantor, Rybak meksykański w łodzi i idąca kobieta, 1964 Tadeusz Kantor, Mężczyzna i byk, 1966 |
W Sylwestrowym nastroju siadłem do pisania pierwszych „Wędrówek” w 2016 roku, których ilość, jak zwykle na początku roku, jest skromna ponieważ galerie i domy aukcyjne swoje ważniejsze imprezy przekładają na połowę lub koniec pierwszego kwartału. Jednak co nieco się uzbierało i zaraz to zrelacjonuję.
Jakby remanentem 2015 roku, była między 21 grudnia 2015 a 3 stycznia 2016 w Paryżu, na Drouotonline aukcja internetowa „Grafika, obrazy nowoczesne”, na której licytowano prace Benna (Benciona Rabinowicza) - trzy litografie (egzemplarze 50/225) w jednakowej cenie 180-200 €: z nr. 15 „Rozebrana”; z nr. 16 „Akt leżący” i z nr. 17 „Akt siedzący”. Także z nr. 368 była litografia Ludwika Markusa (Marcoussisa) „Martwa natura z rybami” (1955) w cenie j.w.
Pierwsza tegoroczna aukcja wypadła w Nowy Rok, w ciepłym Tel Avivie, w domu Montefiore. Była to on-line sprzedaż sztuki izraelskiej i międzynarodowej, a wśród artystów znaleźli się trzej z Polski, których prace niestety nie znalazły nabywców - z nr. 20 Szmuel Tepler (1918-1998), który studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, potem we Francji. Jego „Pejzaż” (1957, gwasz) wyceniono na 200-300 $. Z nr. 159 był również olejny „Krajobraz z domami” Zygmunta Schretera (Szretera) za 900-120 $ i pod jednym nr. 177 znalazły się dwa rysunki tuszem Tadeusza Kantora, utrzymane w manierze kreski Tadeusza Kulisiewicza, wycenione wspólnie na 150-200 $ - 1. „Rybak meksykański w łodzi i idąca kobieta” (1964) oraz 2. „Mężczyzna i byk” (1966).
Kolejna aukcja 2 stycznia odbyła sie też w Tel Avivie w Yair Art Gallery, gdzie z nr .101 wystawiono malutką akwafortę Józefa Budko „Świeca”, egz. 2/40 za 120 $.
Henryk Siemiradzki, Piękność z Południa, ok. 1890 |
Na następne imprezy przenosimy się do Berlina. Tam w domu Auctionata w dniach 7 i 8 stycznia odbędą się trzy licytacje - 7.01. „Malarze dawni i nowocześni”, a 8.01. - dwie: „Mistrzowie nowocześni” oraz „Ryciny z XIX i XX wieku”. Wśród malarzy dawnych będą: z nr. 14 obraz Henryka Siemiradzkiego „Piękność z Południa” (ok. 1890, niewielki olej) szacowany na 18.000-23.000 € i z nr. 51 Mieczysława Filipkiewicza „Pejzaż z drzewami” (olej, tektura), za 1200 €. Wśród mistrzów nowoczesnych z nr. 29 znajdzie się Jankiela Adlera „Leżący akt” (1940, rysunek tuszem) za 600-780 €. Natomiast wśród rycin będzie, z nr. 44, „Głowa Wilhelma Apollinaire” (1912-1920, akwaforta, sucha igła) wyceniona na 12.000-15.000 €. Rycina ta była już w tym domu wystawiana 2.12.2015, z nr. 44.
Po raz pierwszy w „Wędrówkach” pojawi się 9.01. Kraft Auction Service z Crown Point w USA. Prawdopodobnie jest to jakaś mocno prowincjonalna firma aukcyjna, która nie ma rozeznania w malarstwie polskim, a autorzy wystawionych tam czterech sporych rozmiarami obrazów olejnych nie należą do naszych czołowych artystów. Przypuszczalnie na aukcję płótna wstawił jakiś polonus albo jego spadkobiercy, gdyż tematyka prac jest patriotyczno-rodzajowa wg popularnych gustów. Z nr. 2260 będzie to Leszka Piaseckiego „Huzar na koniu”, za 160 $, z nr. 2261 Tadeusza Kokietka „Bitwa z Tatarami” za 250 $, z nr. 2262 Mieczysława Krzyżaka z Krakowa „Trojka przy saniach w lesie” za 250 $ i z nr. 2263 Władysława Chmielińskiego „Plac Zamkowy w Warszawie w zimie”, za 130 $.
Tadeusz Kokietek, Bitwa z Tatarami |
W stosunku do trzech pierwszych obrazów nie mam zastrzeżeń co do ich autentyczności, natomiast obraz teoretycznie „W. Chmielińskiego” jest ordynarnym falsem. Ani prymitywny sposób malowania, ani sygnatura artysty nie przypominają oryginalnych prac tego malarza. To „dzieło” ostatecznie ugruntowało moją pewność, że na rynku pojawiają się, od dłuższego czasu, bardziej lub mniej udane podróbki jego popularnych obrazów, ale tak ewidentnego knota to jeszcze nie widziałem.
Ponownie wracamy do Europy i wkraczamy w obszar francuskojęzyczny. 17 stycznia w Wersalu w domu Erica Pillona na aukcji „300 obrazów XIX i XX wieku” będziemy mieli: z nr. 62 Jana Peszke „Kapliczkę św. Józefa” (1913, akwarela) za 300-400 €; z nr. 85 Maurycego Blumenkranca (M.Blonda) „Melancholię” (1971, olej) za 300-500 € i Mojżesza Kislinga „Zziębniętą” (1925, akwatinta barwna, egz. 80/100), za 600-700 €, a wykonaną wg obrazu o tym samym tytule. Akwatinta ta była już eksponowana w tym domu 13.09.2015 z nr. 346.
Stanisław "Stacha" Halpern, Kompozycja, 1962 |
U Adera w Paryżu 19.01. na aukcji „Obrazy Nowoczesnych i Współczesnych” pojawią się prace mało znanego w kraju Stanisława Halperna („Stacha”), ze Lwowa. Malarz, ceramik, rzeźbiarz (polsko-australijski) żył w latach 1919-1969. Uciekł z Polski w 1939 roku, poprzez Anglię dotarl do Australii, gdzie mieszkał w Melbourne. Przebywał także w Europie w latach 1951-1966, gdzie malował ekspresyjne portrety i kompozycje. Jego prace znajdują się w National Gallery of Australia i innych galeriach tamże (ciekawych odsyłam do: www. adb.anu.edu.au/biography/halpern.). U Adera będzie pięć „Kompozycji” olejnych Halperna, z nr. od 170 do 174, mocno ekspesyjnych, w których elementy abstrakcyjne przybierają niekiedy jakby formy figuratywne, np. pejzażu czy ludzkiej postaci. Trzy pierwsze „Kompozycje” z 1962 roku będą w cenach szacunkowych 500-600 €, dwie kolejne z 1962 i z 1961 roku po 400-500 €. Poza tymi obrazami zostaną wystawione u Adera: z nr. 302 „Bukiet kwiatów” (1940, olej) Zofii Piramowicz, za 100-150 € i z nr. 346 rzeźba z brązu „Dialog” z 2006 roku Roberta Sobocińskiego (ur. 1960) za 800-1000 €. Też 19 stycznia w domu Horta w Brukseli będziemy mieli z nr. 335 olej Antoniego Piotrowskiego „Mokradła”, za 1200-1500 € i dwa olejne płótna Stanisława Żółtowskiego - z nr. 336 „Abstrakcja” (1969) za 800-1000 € oraz z nr. 337 „Krąg świata” (1969) za 700-900 €.
Tadeusz Styka, Dziewica |
Dzień później, 20.01., w Artcurial w Paryżu na aukcji „Obrazy dawne i z XIX wieku, ramy” sprzedawane będą: z nr. 687 Leonarda Ludwika Straszyńskiego „W lombardzie” - para obrazów olejnych we wspólnej ramie, za 1000-1200 € i z nr. 705 olej Tadeusza Styki „Dziewica”. Autor tym motywem nawiązał do wykonanych wcześniej ilustracji Jana Styki do „Quo Vadis”. Cena szacunkowa obrazu wynosi 1500-2000 €.
Leonard Ludwik Straszyński, W lombardzie |
Tego samego dnia w Londynie u Christiego na aukcji XIX-wiecznej sztuki europejskiej, z nr. 132 będzie Antoniego Piotrowskiego „Zadymka śnieżna” (1883, olej) w cenie 7000-10.000 GBP. Także w Hamburgu w domu Mette 20.01. pojawi się z nr. 422 olejny „Pejzaż z gęsiarką” Romana Kochanowskiego, za 1800 €.
Adam Szwendoweski, Arab z tamburynem |
22 stycznia u Millona w Paryżu pojawi się najwięcej obrazów, na aukcji „Małe dzieła wielkich mistrzów. Obrazy Nowoczesne i Współczesne”. Z nr. 157 będzie Stanisława Eleszkiewicza „Siedząca dziewczynka” za 200-300 €, która była już w tym domu wystawiana 25.03.2015 z nr. 127; z nr. 232 Leopolda Kretza „Akt stojący kobiety” (węgiel, akwarela) za 200-300 €; z nr. 235 „Portret Joli” Zygmunta Landau, za 150-200 €; Jana Peszke, akwarela „Leśny pejzaż”, z nr. 287, został wyceniony na 300-500 €; z nr. 324 Zygmunta Schretera „Kwiaty” (olej, tektura) mają cenę 100-150 €; Marka Rudnickiego „Młoda dziewczyna z jabłkiem”, nr 323, ceniona na 600-800 € były już u Millona 25.03.2015, z nr. 168; olej Dawida Seiferta „Pejzaż”, z nr. 325, ma cenę 500-600 €; akwarela Zygmunta Sokołowskiego, z nr. 327, „Atelier malarza” (1878) kosztuje 800-1000 €. Zagadkową postacią w katalogu jest Adam Szwendoweski, autor obrazu z nr. 335 „Arab z tamburynem” (węgiel, sangwina, syg.i dat. „A.Szwendoweski, 17.III.[19] 34 Marrakech, Maroc, Pl. Djemmaa-El-Fna). Nigdzie nie znalazłem malarza o tym nazwisku, więc może to amator, ale obdarzony talentem. Obraz wyceniono na 150-200 €. Kolejno z nr. 372 będzie Joachima Weingarta „Czytająca kobieta” za 200-300 € i z nr. 377 Czesława Zawadzińskiego „Kwiaty w wazonie” (olej, tektura) za 300-400 €.
Jankiel Adler, Akt |
Ostatnia aukcja miesiąca odbędzie się w Izraelu 30 stycznia w domu Tiroche. Z nr. 19 będzie akwarela Jankiela Adlera „Akt”, za 500-700 $; z nr. 20 Artura Markowicza „Chasyd” (1912, pastel) ceniony na 700-1000 $ i z nr. 30, już wspomniany wyżej, Szmuel Tepler którego olejną „Martwą naturę” z 1976 roku oszacowano na 500-700 $.
Na tym kończę styczniowy przegląd aukcji i po raz wtóry, na początku nowego roku, życzę wszystkim zdrowia, pogody ducha, czteroletniej cierpliwości i owocnych zakupów na aukcjach.