Wędrówki po internecie. Obrazy pod choinkę

Sławomir Bołdok

Jak to zwykle przed świętami Bożego Narodzenia zdecydowana większość domów aukcyjnych organizuje licytacje w pierwszej połowie miesiąca, by kolekcjonerzy zdążyli z zakupem prezentów przed Gwiazdką. Skutkiem tego często w różnych miastach i krajach, tego samego dnia, odbywają się sprzedaże, na których tu i ówdzie pojawiają się dzieła sztuki artystów pochodzących z Polski. Konkretnie wypatrzyłem ich dzieła na 27 aukcjach między 2 a 16 grudnia.

Zaczynamy wędrówkę od Paryża, gdzie 2 grudnia dom Aguttes wystawił w Hotel Drouot obiekty z XIX w. i nowoczesne. Wśród nich były - z nr. 41 Jana Peske „Krowy na pastwisku”, tech. miesz. za 1000/1200 €, trzy rzeźby z brązu Igora Mitoraja w jednakowej cenie 3/4.000 €: z nr 95 „ Asklepios”, wys. 37,5 cm, egz. A271/1000, z nr. 96 „Helios”, wys. 29,5 cm, egz. A253/1000, z nr. 97 „Perseusz”, wys. 38 cm, egz. D626/1000 oraz z nr. 107 Jerzego Kossaka „Ułan z koniem przy ognisku zimą”, 1935, ol. za 2/3.000 €. Także w Paryżu, 3 grudnia u Christiego na aukcji impresjonistów i sztuki nowoczesnej były dwa ciekawe obrazy -

Ludwik Marcus, "Martwa natura z gitarą", ok. 1921

z nr. 38 Ludwika Markusa „Martwa natura z gitarą” z ok. 1921 r., z okresu kiedy to większość młodych malarzy wzorowała się na kubizmie Picassa i Braque`a .Obraz ceniony na 50/70.000 € został sprzedany za 55.500 €. Drugie dzieło z nr. 92 wyszło spod pędzla Tamary Łempickiej i była to „Martwa natura z kieliszkiem wina oraz wiśniami na paterze” namalowana ok. 1961 r., ol., która uzyskała cenę wywoławczą czyli 15.000 €. Dzień później, 4 grudnia, też u Christiego w Paryżu sprzedano na aukcji sztuki współczesnej z nr. 49 Aliny Szapocznikow „Lampę - usta”,1967, polyester, metal za 169.500 €. Na trzeciej aukcji u Christiego w Amsterdamie, 10 grudnia,będą dwie rzeźby Igora Mitoraja - z nr. 126 „Venus”, 1984, brąz, wys. 59 cm, egz. 4/6 i z nr. 127 „Torso di femina” z 1989 r., wys. 36,5 cm, egz. 23/25 za 7000/9.000€

Czwartego grudnia było aż 7 aukcji. Pierwsza u Boisgirarda w Paryżu, gdzie pt. „Ecole de Paris, malarstwo nowoczesne i sztuka współczesna ” zgromadzono dzieła różnych artystów z rozmaitych okresów, a wśród nich 20 prac polonusów. Przede wszystkim rzuciło mi się w oczy, że ktoś chyba wyprzedaje spuściznę po Alfredzie Aberdamie, gdyż wystawiono jego 4 obrazy olejne. Dwa z nich są typowymi kompozycjami abstrakcyjno-alegorycznymi - nr 15 „Kompozycja z postaciami” za 300/400 € i nr 59 „Kompozycja z figurami” za 400/600 €. Dużo ciekawsze są dwa następne - z nr. 23 „Martwa natura z trąbkami”, ol. wyceniony na 3200/3500 €, który to obraz na pewno powstał przed 1945 r.

Alfred Aberdam, "Autoportret", 1938

oraz z nr. 43 „Autoportret” z 1938 r., ol. z dedykacją z 19.04.1954 r. dla bohaterskich bojowników warszawskiego Getta, wyceniony na 1500/1800 €. W kolejności katalogu następną pozycją była z nr. 17 Szymona Mondzaina „Martwa natura z owocami i dzbankiem”, ol. ceniona na 3500/ 4000 €; z nr. 41 Wacława Szymanowskiego „Wiatr”, ok.1900 r., gips, wys. 48 cm za 4000/4500 €; Józefa Czapskiego „Pejzaż”, ol. z nr. 42 za 2/3000 €; z nr. 44 Roberta Pikielnego „Baletnice”, ol. za 1800/2000 €; z nr. 49 Henryka Epsteina „Pejzaż”, akw. za 500/700 €; z nr. 50 Nikifora „Kościół”, akw. za 400/600 €; z nr. 55 rysunek oł. Jana Lambert - Ruckiego „Żebrak” z 1940 r. za 2000/2200 €; z nr. 60 był obraz ol. Meli Muter „Martwa natura z winogronami i z melonem” datowany Avignon 1943, ceniony na 12/15000 €; z nr. 63 R. Pikielnego „Tańcząca para”, ol. za 800/1000 €; nr 65 to inny obraz J. Czapskiego „Bukiet kwiatów w wazonie” z 1953 r., ol. za 8000/10000 €; z nr. 68 Jakuba Markiela „Pejzaż górzysty”, ol. za 400/600 €; nr 77 to Stanisława Eleszkiewicza „Kobieta z wachlarzem”, ol. za 600/800 €; z nr. 82 Henryka Haydena „Kompozycja kubistyczna z butelką Porto” gw. za 1500/2000 €; z nr. 83 J. Lambert-Ruckiego „Kompozycja z postaciami” (geometryczna) z 1925 r. za 3000/3500 €; z nr. 101 Jana Lebensteina „Hommage a Strindberg”, ol za 3000/4000 €. Ostatnią pozycją był duży obraz akrylowy Witolda Kaczanowskiego z 1970 r. pt. „Kompozycja z postaciami” za 1800/2000 €.
 

Tamara Łempicka, "Dwa akty w perspektywie", 1925 Władysław Trelewski, "Malarz przy pracy w parku", 1888

Pozostajemy w Paryżu. Tegoż 4 grudnia u Tajana odbyły się dwie aukcje: „Impresjoniści i nowocześni”, gdzie z nr. 14 był obraz Ludwika Markusa „Kompozycja z profilem męskim i muszlą”, 1939 r., ol. za 20000/30000 € i z nr. 50 J. Lambert-Ruckiego rzeźba z brązu polichromowanego „Głowa z warkoczem - Wielki model”, 1937, egz. 6/8, wys. 138 cm, za 30000/40000 €. Na drugiej aukcji „Le nu feminin” z nr. 8 był wystawiony rysunek oł. T. Łempickiej „Akt stojący” za 12000/15000 €.
Przenosimy się do Stutgartu, gdzie też 4 grudnia w domu Siebers Auktionen wystawiono z nr. 2828 obraz Sykstusa Dzbańskiego „Chłop i para wołów z wozem na polu”, 1939, ol. za 200 € oraz z nr. 2834 Władysława Galimskiego „Młodą kobietę z czarnymi włosami”, 1898, który to obraz sprzedano za 800 €.

Kolejna aukcja odbyła się 4 grudnia w Szwecji, w Stockholm Auktionsverk. Z nr. 2286 został sprzedany za 125.000 SEK „Pejzaż górski z antycznymi ruinami” z 1905 r. Jacka Malczewskiego. Temat, sposób malowania i podpis nie typowy dla artysty więc się zawahałem czy rzecz jest autentyczna? Spróbowałem więc popytać, a efektem tego jest opinia, że obraz jest fałszywy.
Ostatnia licytacja 4 grudnia odbyła się w Paryżu u Sotheby`ego gdzie wystawiono impresjonistów i sztukę nowoczesną, a wśród nich obraz z nr 10 Tamary Łempickiej „Dwa akty w perspektywie” z 1925 r., olej ceniony na 1.300000/ 1.800000 €, chyba za wysoko, bo nie został sprzedany.

5 grudnia w Berlinie u Leo Spika wystawiono dwa obrazy. Z nr. 194 sympatyczny pejzażyk (21 x 21 cm) przedstawiający „Malarza przy pracy w parku”, 1888, ol./tkt za 300 €. Jest to dzieło Władysława Trelewskiego, który mieszkał w Gnieźnie w XIX w. Ten obraz był już na aukcji u Spika 11 kwietnia 2013 r. i widocznie wówczas się nie sprzedał. Drugi obraz z nr. 208 to praca nieznanego mi autora Marcela Zadoreckiego, który podobno działał między 1867 - 1900 r. Jego pędzla jest „Odaliska z perłami we włosach” z 1868 r., ol. wyceniony na 6500 €.
 

Marcel Zadorecki, "Odaliska z perłami we włosach", 1868

Także w Berlinie, 6 grudnia w domu Dannenberga odbędzie się aukcja sztuki i antyków, na której wśród obrazów będą grupy prac dwóch artystów - Mieczysława Kościelniaka i Wlastimila Hofmana. Ponieważ obrazy Kościelniaka nie są ułożone w katalogu po kolei, połączyłem je. Z twórczości tego malarza znany mi jest cykl dramatycznych rysunków wykonanych podczas jego pobytu w obozie w Oświęcimiu. Natomiast u Dannenberga są reprezentowane obrazy sprzed wojny charakteryzujące się pogodną, wręcz sielską atmosferą. Z nr. 3318 wystawiony będzie „Krakowski park latem” z 1933 r., akw. za 100 €; z nr 3610 „Pejzaż letni z Krakowa” z 1938 r. za 400 €; z nr. 3611 „Pejzaż z pałacem w Wolichnowie” z 1938 r. za 200 €; z nr. 3612 „Jesienny widok pałacu w Wolichnowie” z 1938 r. za 150 €; z nr. 3613 „Dziadek i wnuk z Kurierem Codziennym” z 1938 r. za 400 €. Odnoszę wrażenie, że malarz był gościem w Wolichnowie, który uwiecznił na swoich obrazach podobnie jak i podobizny właściciela pałacu i jego wnuka. Odmienny charakter mają prace olejne Wlastimila Hofmana, malowane u schyłku życia artysty, co w znacznym stopniu wpłynęło na słabszą, mówiąc oględnie, formę tych obrazów. Wystawione będą: z nr. 3574 „Pielgrzym” z 1963 r. za 300 €; z nr. 3575 „Zminionyklat” (?) z 1968 r. za 200 €; z nr. 3576 „Portret Zofii Kołodziejskiej na tle pejzażu” z 1963 r. za 150 €; z nr. 3577 „Portret Antoniego Kołodziejskiego” z 1961 r. za 150 €; z nr. 3578 „Szklarska Poręba w zimie”, 1962 za 150 €; nr 3579 „Widok Szklarskiej Poręby z ptakiem” z 1963 r za 100 €;

Mieczysław Kościelniak, "Dziadek i wnuk z Kurierem Codziennym", 1938

z nr. 3580 „Drzewa w zimie w Szklarskiej Porębie”, 1962 r. za 50 € i z nr. 3581 „Ptaki na tle Szklarskiej Poręby” z 1969 r. za 50 €. Prócz prac tych dwóch malarzy będą, w jednakowej cenie 150 €, dwa pastele Bogusława Luśtyka - z nr. 3326 „Jeźdźcy na koniach” i z nr. 3327 „Karawana Beduinów podczas burzy piaskowej”. Ostatnim polonicum na tej aukcji będzie z nr. 3714 obraz Władysława Karola Szernera, syna malarza Władysława pt. „Widok kościoła z wieżą”, ol za 500 €.

W Galerii Koller w Zurychu 6. i 7 grudnia odbędą się aukcje - sztuki nowoczesnej, a potem współczesnej. Na wcześniejszej z nr. 3217 wystawiona zostanie martwa natura Henryka Haydena „Kwiaty w dzbanku” z 1930 r. ol. za 9000/12000 CHF, a dzień później Romana Opałki „Detal 4045225 - 4047928” z 1965 r., tusz, pap. 32,5 x 24 cm za 48-58.000 CHF.

Poza sprzedażą u Kollera tego samego dnia odbędą się jeszcze trzy imprezy, wszystkie w Niemczech. U Heickmanna w Chemnitz wystawiony zostanie z nr. 3009 olej Konstantego Szewczenki „Pijący wino” za 280 €. W Hannoverze w domu Kastern z nr. 80 będzie obraz Henryka Musiałowicza „Bez tytułu” z 1962 r., tech. mieszana za 2000/2500 €. Najwięcej prac będzie w Dusseldorfer Auktionhaus. Z nr. 50 Wilhelma Kotarbińskiego „Kapłan z hostią”, ol. za 2000 €; z nr. 215 obraz nieznanego, nieco naiwnego, malarza z XIX w. przedstawiający „Śmierć ks. Józefa Poniatowskiego w Elsterze”, ol. na blasze za 300 €; z nr. 371 Jana Grubińskiego „Las w zimie”, ol. za 1000 €; z nr. 361 Stanisława Gibińskiego gwasz „Myśliwi w zimie” za 200 €; z nr. 407 Franciszka Streitta „Prośba o pomoc na drodze”, ol./deska za 5000 €;

Jan Grubiński, "Las zimą "

z nr. 432 będzie akwarela z 1856 r., ze sceną w egzotycznym pejzażu, pt. „W drodze do zamku” Maksymiliana Siemianowskiego za 800 €. Nieznany mi malarz żył w Sanoku w latach 1810 - 1878. Z nr. 489 będzie też akwarela, tym razem znanego artysty, Juliusza Kossaka z 1887 r. pt. „Amazonka” za 500 €, a obok z nr. 490 ol. Wojciecha Kossaka „Kirasjer na koniu w zimie” za 2000 €; z nr. 491 będziemy mieli Jana Kotowskiego „Postój sań na warszawskiej ulicy”, tech. miesz. za 400 €, a ostatnim obrazem, z nr. 619, będzie Tadeusza Rybkowskiego ol. z 1922 r. „Gość w dom, Bóg w dom” za 800 €.

 

Jan Peszke, "Kobieta z dzbanem z okolic Collioures" Mojżesz Kisling, "Blondynka z szalem na szyi", 1935

Udamy się teraz ku zachodowi Europy. W Antwerpii w domu Amberes 9 grudnia z nr. 80 wystawiony będzie obraz Andrzeja Szewczenko „Rozmowa rabinów po modlitwie”, ol., bez ceny. Tego samego dnia w Paryżu w domu Remy Le Fur wśród obrazów nowoczesnych i współczesnych będą: z nr. 223 Jana Peszki „Kobieta z kokiem we włosach” ol./pap. za 1000/1200 €; tego samego autora z nr. 226 „Kobieta z dzbanem z okolic Collioures”, ol. za 3000/3500 €; z nr. 229 Mojżesza Kislinga „Wazon z orchideami” ol. za 30-40.000 € i z nr. 224 Szymona Mondzajna „Autoportret w pracowni”, ol za 1500 / 2000 €.

Pozostajemy w Paryżu, gdzie w domu Artcurial - Briest - Poulain - F.Tajan 10 grudnia na aukcji orientalnej będą trzy olejne obrazy Adama Styki: z nr. 18 „Zakochani” za 30-40000 €; z nr. 19 „Dziewczyna z Maroka” za 8000 / 12.000 € i z nr. 20 „Przekraczanie uedu w Maroku” za 20- 30000 €.
Tamże, w domu Kohna, również 10 grudnia, z nr. 7 wystawiona zostanie „Blondynka z szalem na szyi”, 1935, ol. M. Kislinga za 40-50000 €. 11 grudnia też w stolicy Francji odbędą się dwie licytacje - u Adera, gdzie będą 3 olejne obrazy M. Kislinga - z nr. 34 „Popiersie nagiej kobiety” z 1918 r. za 30-40000 €; z nr. 35 „Narcyzy w wazonie”, 1944 w tej samej cenie i z nr. 36 „Portret E. Rouvier w czarnej sukni” z 1932 r. za 50-60000 €. Tego samego dnia u Millona na aukcji orientalnej z nr. 279 będzie kolejny obraz Adama Styki „Para zakochanych”, ol. za 35 - 45000 €.

Z Paryża, 11 grudnia wędrujemy do Wiednia, na aukcję „Malarstwa i akwareli z XIX w.” w Dorotheum. Co prawda Jerzy Kossak, który zaczyna listę Polaków żył i działał w XX wieku, ale tak on jak i inni nasi malarze charakterem swej sztuki dobrze pasowali do wcześniejszej epoki, więc mogą znaleźć się na aukcji pod w/w tytułem. Obraz Kossaka z nr. 162, namalowany w 1954 r. przedstawia „Żołnierza z koniem i psem w zimie” czyli kolejną wersję z cyklu napoleońskiego „Odwrót spod Moskwy” za 1000/1200 €; Władysława Chmielińskiego, z nr. 163, „Sanie na Krakowskim Przedmieściu z Zamkiem w tle” za 1500/2000 € jest typowy dla tego malarza, natomiast drugi obraz tegoż, z nr. 164, który przedstawia „Myśliwych i sanie na leśnej drodze” jest motywem rzadszym stąd pewnie wyceniono go jak wyżej. Z nr. 166 będzie praca Ludwika Gędłka „Odpoczynek Kozaków” za 4500/5500 €; z nr. 168 Jerzego Kossaka „Ułan i dziewczyna” z 1933 r., ol./tkt za 1000/1200 €, z nr. 169, Erno Erba „Przekupki”, ol. za 1400/1800 €, a ostatnim obrazem w Wiedniu będzie, z nr. 170, „Zwózka siana” Tadeusza Rybkowskiego, gwasz za 1200/1500 €.

12 grudnia w Monachium, w domu Hampla będą podobne obrazy jak w Dorotheum. Z nr. 409 Teodora Axentowicza para portretów - postaci jakby wyjętych z jego obrazów - „Lirnika i Chłopa w kożuchu”, ol. za 2/3000 €; z nr. 413 Jerzego Kossaka „Samosierra” z 1917 r., ol. za 2500/3000 € i z nr. 1439 Romana Kochanowskiego „Wiejski pejzaż”, ol./tkt. za 800/ 1200 €.
W Zurychu 13 grudnia w Schuler Auktionshaus będzie obraz z nr. 3463 Józefa Czapskiego pt. „Martwa natura z szarym dzbankiem i czerwonym szalem” z 1987 r., ol. za 5/ 7000 €.
 

Piotr Kowalski, "Piramida II", 1967

W Dusseldorfie, w domu Hargesheimera na aukcji sztuki nowoczesnej i współczesnej 14 grudnia będą prace Andrzeja Cisowskiego (ur. 1962 r. w Białymstoku). Z nr. 1074 trzy kompozycje w tech. mieszanej na papierze: A. Figura abstrakcyjna, B. Abstrakcyjna figura kobieca, C. Figura abstrakcyjna, razem wycenione na 1000 €. Tego samego autora, z nr. 1075, będzie olej z 1988 r. pt. „Para miłosna” za 2000 €.

Zaczynałem w Paryżu i na Paryżu kończę. Tam 16 grudnia w domu Cornette de Saint Cyr na aukcji sztuki nowoczesnej i współczesnej będą trzy obiekty Piotra Kowalskiego: z nr. 87 „Piramida II” z 1967 r. pleksiglas, stal, egz. 17/30 wyceniona na 4/6000 €; z nr. 88 „Manipulator nr 4 niebieski” z 1969 r., plastik, szkło, system elektryczny, za 3/5000 € i z nr. 89 „Wielka waza”, 1989/90, szkło kryształowe za 3500/ 4000 €.

Mili Czytelnicy, kończąc mój ostatni tegoroczny felieton chciałbym z okazji zbliżających się Świąt i Nowego Roku życzyć wszystkim zdrowia i nieco radości w nadchodzącym roku.