Październik – nie jest to jeszcze pełnia sezonu aukcyjnego, ale mimo wszystko udało mi się wyszukać kilkanaście licytacji. Zwykle w tym miejscu poprzedzam, notowania z poszczególnych domów, opisem sytuacji bieżącej na rynku. Nie uległa ona większym zmianom od września, więc jeśli kogoś interesuje spojrzenie ogólne na międzynarodowy rynek, odsyłam go do 68 „Wędrówek ” z ubiegłego miesiąca.
Roman Cieślewicz, MonaLisa Opus, 1968 |
A teraz przyjrzyjmy się październikowym notowaniom. Jak zwykle w porządku chronologicznym. Dom handlowy, gdzie znajduje się pierwszy omawiany obraz, mieści się w nobliwym miejscu we Francji czyli w Wersalu. Tam u Pillona, na aukcji „300 obrazów nowoczesnych”, z nr. 261 prezentowany będzie Józefa Hechta „Tygrys polujący na gazele”, olej. Obraz dekoracyjny, buchający egzotyczną zielenią, nawiązuje swą formą do nurtu francuskich „naiwistów”, którego znaczącą postacią był Henri Rousseau – Celnik. A być może Hechta zainspirowały wiersze modnego wówczas poety Guillauume Apollinaira zebrane w „Zwierzyńcu”.
Tego samego dnia, także w Paryżu, w domu Artprecium, zorganizowana zostanie sprzedaż afiszy pt. „Moda i Kobieta w plakatach”. Wśród wystawionych prac będzie z nr. 43 paryski plakat Romana Cieślewicza „MonaLisa Opus” z 1968 r., która w interpretacji artysty jest jeszcze bardziej tajemnicza od oryginału. Jest to paryski druk barwny, z ceną 450-900 €.
Henryk Epstein, Dwukółka z koniem na drodze, z perspektywą na domy i morze Helena Krajewska, Pejzaż z drzewami i domami |
Pozostajemy we Francji, ale przenosimy się do Lyonu. W tamtejszym domu De Baecque & Associes, 2.10., na aukcji sztuki i rzemiosła artystycznego wystawiony zostanie, z nr. 540, obraz Henryka Epsteina „Dwukółka z koniem na drodze, z perspektywą na domy i morze”, olej na płótnie. Jest to obraz namalowany silnymi pociągnięciami pędzla, kolorowy, wywodzący się z ducha postimpresjonizmu lub modernizmu. Mnie się podoba. Za przyjemność powieszenia go na ścianie trzeba zapłacić 3000-5000 €.
Kolejna sprzedaż odbędzie się 3.10 w Londynie, w nieznanym mi domu Chiswick Auction. Oferowana będzie brytyjska i europejska sztuka, a wśród niej miniatury portretowe. Co prawda prezentowany obraz, z nr. 126, nie jest miniaturą, którą można wpiąć w klapę albo nosić na szyi, ponieważ ma wymiary 49,5 x 33,5 cm, ale jest nasz. Jest to „Portret generała Józefa Grzegorza Chłopickiego”, jednego z przywódców Powstania Listopadowego w 1831 r. Autorem pastelowego portretu jest Maciej Przybylski Nowina, zmarły w 1867 r. w Wilnie. Oszacowano ten rysunek na 800-1200 £, a cena wywoławcza wynosi 800 £. Wśród pozostałej europejskiej sztuki, na tej aukcji, z nr. 210, mamy znacznie młodszą artystkę, Helenę Krajewską (1910 – 1998), która studiowała sztukę w Krakowie, w Warszawie, była w Paryżu. Wraz ze swoim mężem Juliuszem, w okresie dwudziestolecia międzywojennego działała w lewicującej grupie artystycznej pod nazwą „Czapka Frygijska”, od lat 50-tych była członkiem grupy „Malarzy Realistów”. W latach 60-tych była Redaktorem Naczelnym miesięcznika „Przegląd Artystyczny”. Krajewscy w PRL-u cieszyli się poparciem władz i po 1949 r., kiedy u nas zadekretowano w sztuce „realizm socjalistyczny” zasiadali we władzach ZPAP oraz w jury dorocznych Salonów wpływając na formę malarstwa, rzeźby i grafiki.
Jan Zawadowski (Zawado), Dalie w wazonie |
Także 3.10, ale w USA, w Mineola w stanie Nowy Jork, w domu Hidden Treasures Antiques & Fine Arts na aukcji „Wybitni Mistrzowie z XIX w., impresjoniści i nowocześni”, z nr. 172, znajdzie się Mojżesza Kislinga olejne „Popiersie kobiety w czerwonej sukni”, z 1931 r., z ceną 30.000-40.000 $ i ceną wywoławczą 20.000 $.
Wracamy do Europy, gdzie w Paryżu 4.10 u Millona na aukcji „Sceny z życia paryskiego – Małe Dzieła Wielkich Mistrzów” będą, z nr. 445, Jana Zawadowskiego (Zawado) „Dalie w wazonie”, spory olej, z ceną 800-1000 € i z nr. 476 Lan-Bara (Davida Landberga) duża olejna „Abstrakcja”, z ceną 200-300 €. Jest to taszyzm, ale mdły. Stale zwiększająca się konkurencja młodych artystów z całego świata w Paryżu, a poza tym większe zainteresowanie sztuką współczesną sprawia, że twórczość wielu artystów działających tam w dwudziestoleciu międzywojennym schodzi na plan dalszy, co wpływa na ich niskie ceny.
Jan Lambert-Rucki, Odyseusz i Penelopa |
Chronologia sprawia,że ciągle skaczemy z kontynentu na kontynent. Tym razem jesteśmy w Toronto, w Kanadzie gdzie 5.10 w domu Waddington`s na ekspozycji „Off the Wall”, z nr. 240, będzie obraz olejny paryskiego polonusa Jana Lamberta – Ruckiego (1888-1967) pt. „Odyseusz i Penelopa” w cenie 100-150 CAD.
I ponownie wracamy do Paryża, gdzie u Adera 6.10, na aukcji „Obrazy nowoczesne” będzie 7 pozycji: z nr. 124 Henryka Haydena „Martwa natura z fajką, paczką zapałek i wazą” z 1968 r., gwasz w cenie 800-1200 €; Szymona Mullera (1885-1942) dwie prace: z nr. 207 „Dziewczyna siedząca na krześle w pokoju”, z 1923/25 r. z napisem „Kraków”, duża akwarela w cenie 120-150 € i z nr. 208 „Portret zamyślonej kobiety w kaszkiecie”, z 1920 r. spora akwarela za 100-120 € ; następnie trzy rysunki tuszem Marka Rudnickiego (1927-2004): z nr. 244 „Akt kobiety do bioder, z kwiatem w dłoniach” w cenie 80-120 €, z nr. 245 „Dwie kobiety modlące się z książek do nabożeństwa”, w cenie 80-120 € i z nr. 246 „Stary mężczyzna załamujący ręce”, z ceną 60-80 €. Ostatnią pozycją z nr. 262 będzie Marka Szwarca (1892-1958) „Stojący akt kobiecy”, kamień, wys. 64 cm, w cenie 800-1200 €.
Władysław Jackiewicz, Kompozycja II A, ok. 1964 |
W Erlagen, w Niemczech w domu Bergmanna, 7.10 na aukcji online zostaną wystawione dwa obrazy olejne o tematyce morskiej Kazimierza Libina (1904-1944), warszawskiego malarza, który prawdopodobnie zginął w Powstaniu 1944 r. Z nr. 696 będzie to „ Stojąca kobieta i rybacy w porcie” z 1932 r. i z nr. 704 „Rybacy w porcie, w tle latarnia morska”. Oba obrazy nie mają ani ceny wywoławczej, ani limitu cen.
Także w Niemczech w Dusseldorfie, w domu Karbsteina 7.10 odbędzie się sprzedaż malarstwa z XIX wieku, nowoczesnego i współczesnego oraz rzemiosła. Wśród obrazów będą nasi twórcy z I połowy XX wieku: z nr. 12 znany z „Grupy Sopockiej” Władysław Jackiewicz, nagrodzony w 1988 r. na XLII Biennale w Wenecji był twórcą dużej abstrakcyjnej „Kompozycji II A” z ok. 1964 r., olej, szacowanej na 4000-6000 €; z nr. 72 zostanie wystawiona płaskorzeźba Stefana Borzęckiego, profesora ASP w Krakowie „Relief 7 c”, drewno malowane w cenie 300-400 €; z nr. 337 Stanisława Chlebowskiego będą „Kwiaty w kulistym szklanym wazonie” z 1932 r., duża akwarela z gwaszem, z cena 400-500 €, a z nr. 359 pejzaż najstarszego w tym gronie Franciszka Jackowskiego „Pałac w Gorzanowie zimową nocą”, olej, tkt. z ceną 400-500 €.
Mieczysław de Rakowski, Brama Ostendzka w Brugges, 1925 Tadeusz Jaroszyński, Cytadela Saladyna w Kairze, 1925 |
Jak już pisałem miesiąc temu, choć stale przeglądam ofertę czeskich domów aukcyjnych, nigdy nie znajdowałem tam artystów polskich. Dopiero we wrześniu w domu Art Consulting Brno&Prague pojawiła się litograficzna parkowa brama, autorstwa Wlastimila Hofmana, która pokazaliśmy. I ponownie w tym samym domu Art Consulting Brno&Prague mamy w dniu 8.10, z nr 44, obraz olejny Tadeusza Ajdukiewicza „Dwaj dragoni na koniach”, namalowany w Wiedniu w 1895 r., z ceną wywoławczą 4.230 € co się równa 110.000 CZK [czeskich koron].
W stolicy Belgii, w Brukseli, w Galerii Moderne 10.10 znalazłem, co się rzadko trafia, aż dwóch polonusów naraz – cenionego, przeze mnie malarza wedut i pejzaży Mieczysława de Rakowskiego (1882-1947), urodzonego w Polsce, po studiach w Krakowie i przez wiele zamieszkałego w Belgii. Jego wedutę pt. „Brama Ostendzka w Brugges” z 1925 r., spory olej, wystawiono z ceną 200-300 €. Drugim malarzem jest Tadeusz Jaroszyński, którego „Cytadela Saladyna w Kairze”, z 1925 r., olej, ma cenę 700-1000 €. Malarstwo orientalne cieszy się obecnie znacznym powodzeniem ponieważ szejkowie z Bliskiego Wschodu zakładają lub uzupełniają kolekcje i potrafią za kupowane obrazy płacić znaczne sumy.
Także 10.10 w domu Artcurial w Paryżu będzie wyprzedawana kolekcja Paula Lombarda, w której zostaną wystawione dwa obrazy: z nr. 48, Henryka Haydena syntetyczny „Pejzaż z dużą chmurą”, z 1959 r., gwasz na tkt., z ceną 1500-2000 € i z nr. 50 Mojżesza Kislinga „Portret Ernesta Rouvier” z 1926 r., olej z ceną 6000-8000 €.
Dominika Mrozek, Akt II, 2001 |
Ponownie udajemy się do Kanady. W każdym miesiącu tam zaglądam licząc, że wśród licznej Polonii kanadyjskiej przed i powojennej znajdę jakieś talenty artystyczne. Dopiero dzisiaj napotkałem drugą osobę noszącą polskie nazwisko. Nic nie wiem o tej artystce nazywającej się Dominika Mrozek (a może Mrożek ?). 11 października w Montrealu, w domu Champagne Auctions, na aukcji kanadyjskiej i międzynarodowej sztuki z nr. 41 będą eksponowane 2 litografie, które na fotografii w internecie pokazano na jednym zdjęciu. Duże ryciny – jedna czarno-biała, druga kolorowa noszą tytuł „ Akt II”, powstały w 2001 r., cena szacunkowa za obie wynosi 100-200 CAD, a wywoławcza 100 CAD.
Na dalsze imprezy przenosimy się już na stałe do Europy. W Niemczech 14.10 w miejscowości Radolfzell, w domu Geble Auktionen na bieżącej aukcji, z nr. 505 będzie Tamary Łempickiej „Grająca na mandolinie”, olej, deseczka, 25 x 20 cm, z ceną wywoławczą 300 €. W internecie obraz wygląda jak oryginał, ale nie mogę sobie wyobrazić, żeby praca tej autorki mogłaby mieć tak niską cenę! Coś niebywałego, dlatego należy do obrazka podchodzić ostrożnie.
Alfred Wierusz Kowalski, Wieśniaczki na dwukółce, zimą |
W Wiedniu, w Dorotheum 17.10 na tradycyjnej licytacji pt. „Malarstwo XIX wieku” tylko jeden Polak. Z nr. 1235 wystawiono Alfreda Wierusza Kowalskiego „Wieśniaczki na dwukółce, zimą”, olej średniej wielkości z ceną 28.000-32.000 €. Jest to motyw, którego znam kilka wariantów i sądzę, że Wierusz produkował go „taśmowo”. Pyzate, egzotyczne dziewuchy na wózku, ni to góralki, ni to krakowianki zapewne podobały się w zachodniej Europie, stąd ich powtarzalność.
Przenosimy się do Belgii, do Mons, gdzie 22.10 w domu Monsantic, z nr. 2258 będzie sprzedawany obraz Jacka Chrzanowskiego „Kwiaty w glinianym dzbanku” z 1989 r., olej, w cenie 270-400 €.
Zbigniew Libera, Obóz koncentracyjny |
Ostatnia aukcja, jaką do dnia kiedy piszę te Wędrówki znalazłem odbędzie się 28 października w Berlinie w domu Dr Lehra. Wśród dzieł sztuki pięknej znajdą się prace naszych nowoczesnych i współczesnych artystów. Na początek – będą dwa akryle Jacka Bigoszewskiego (Łódź 1945 – 1997): z nr. 81 „Czerwony horyzont” z 1989 r. z ceną wywoławczą 300 € i z nr. 82 - Z cyklu „Niebo”, 1984 z taką samą ceną wywoławczą; na pozycji 333 będzie Zbigniewa Libery (ur. 1959 r.) „Obóz koncentracyjny” z klocków LEGO, z 1996 r. – prezentowany na zestawie 11 fotografii o wymiarach 20,4 x 30,4 cm. Zestaw fotografii ma numer 1/12 i cenę wywoławczą - 6.000 €.
Tyle udało mi się odnaleźć aukcji, których zapewne jeszcze w październiku przybędzie, ale gdybym na nie czekał, to do czytania dostaliby Państwo Wędrówki dopiero pod koniec miesiąca, a przecież nie taki jest cel moich felietonów. Kłaniam się wszystkim i zapraszam za miesiąc.