Matejko i inni

Jan Matejko, Portret dr. Karola Gilewskiego, 1872

Tym razem felieton o polonikach na aukcjach za granicą rozpoczynam nietypowo, bo od ostatniej licytacji, której opublikowany katalog znalazłem w internecie. Będzie to sprzedaż we środę, 22 października w Wiedniu, w domu Dorotheum. Odwróciłem kolejność chronologiczną ze względu na autora obrazu wymienionego w tytule felietonu. Bowiem wśród zebranych, w tym miesiącu, dzieł sztuki jego nazwisko mieni się jak brylant. Obraz również. Jest to „Portret dr. Karola Gilewskiego”, z roku 1872 - profesora medycyny sądowej na U.J. Wg „Ilustrowanej Encyklopedii Trzaski, Everta i Michalskiego” z 1928 roku Gilewski urodził się w 1832 roku i zmarł w 1871. Z tego faktu wynika, że Matejko reprezentacyjny portret Gilewskiego (olej, płótno, 133 x 92 cm), mógł namalować na zamówienie uczelni, której zmarły był profesorem. W Dorotheum portret zostanie wystawiony z nr. 1160, za 100.000-140.000 €. Może Kraków, albo Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego będą tym zainteresowane?

Pozostałe obrazy polskich malarzy w Dorotheum, to: Hipolita Lipińskiego para olejnych portretów wieśniaków pod jednym nr. 1158 - „Wieśniaczka z koszem jabłek” i „Chłop ze szklanką przy stole”. Parę wyceniono na 4000-6000 €. Trzeci obraz z nr. 1186 wyszedł spod pędzla Feliksa M. Wygrzywalskiego i przedstawia „Rusałki” (1922, olej), za 9000-12.000 €.

Agata Bogacka, Lekka praca 3, 2004

Po powyższym wstępie przechodzę do chronologii. Przypadek sprawił, że pierwsza aukcja miesiąca odbędzie się także w Wiedniu - 6.10. w domu Im Kinsky. Na aukcji sztuki współczesnej, z nr. 58, będzie obraz Agaty Bogackiej „Lekka praca 3” (2004, akryl) za 4000-6000 €.

Dzień później w Stuttgarcie w domu Nagela, z nr. 572 wystawiony zostanie olej Ludwika Gędłka, malarza przez wiele lat mieszkającego w Wiedniu, zatytułowany „Konni żołnierze we wsi” za 3000 €. Jest to częsty, w sztuce Gędłka, rodzajowo-historyzujący motyw pseudobatalistyczny z XVII wieku który, obok utarczek z Kozakami lub bisurmanami na Kresach Wschodnich cieszył się powodzeniem.

Kolejnym marszandem będzie Leo Spik z Berlina, gdzie 8.10. z nr. 177 wystawiony zostanie olej na tekturze Alfreda Józefa Sipińskiego, warszawskiego malarza należącego do członków Towarzystwa Zachęty i grupy „Pro Arte”, odznaczanego wielokrotnie na dorocznych Salonach tego Towarzystwa w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Obraz w Berlinie to „Ośnieżona wieś” (Siemkowice) z 1924 roku z dużą chałupą na pierwszym planie, ceniona na 900 €. Jest to motyw, który Sipiński podejmował niejednokrotnie.

Leopold Kretz, Akt siedzącej kobiety

Tego samego dnia w Paryżu u Tajana na aukcji „Sztuka Orientu”, z nr. 353 zostanie wystawiony do sprzedaży olej Aleksandra Laszenki „Powrót z meczetu” w Kairze (1924) za 800-1200 €. Pozostajemy w Paryżu, gdzie dom Binoche et  Giquello, 9.10., wystawi w Drouot na aukcji „100 rysunków/100 rzeźb” trzy rysunki Leopolda Kretza, żydowskiego malarza i rzeźbiarza pochodzącego ze Lwowa. Wszystkie w jednej cenie 200-300 €. Będą to: z nr. 92 „Akt siedzącej kobiety” (tusz); z nr. 93 „Dwie przyjaciółki” (tusz, gwasz); z nr. 94 „Akt kobiety z rękami na głowie” (ołówek, sangwina).

Artystów żydowskich, z Polski, znajdziemy także w domu Montefiore w Tel Avivie, na aukcji nr 126, w dniu 9.10.: z nr. 12 Artura Kolnika, też ze Lwowa, „Róże w wazonie” w cenie 1000-1200 $, z nr. 163 Józefa Budko miedzioryt „Brodaty Żyd” za 100-150 $ i z nr. 164 Artura Markowicza, malutki olej na tekturze „Modlący się w krakowskiej Synagodze”, za 800-1200 $.

Tak się złożyło, że 13.10. - w drugim domu aukcyjnym w Izraelu odbędą się, jednego dnia, dwie licytacje. W Jerozolimie w domu Matsart w ofercie sprzedaży „Impresjoniści, sztuka nowoczesna i współczesna” pokazane zostaną trzy obrazy olejne Mojżesza Kislinga z nr. 42, 46, 47: „Orchidee w wazonie” za 80.000-100.000 $; „Chabry w wazonie” (1947), za 35.000-50.000 $ i „Kwiaty w wazonie” (ok. 1920) za 120.000-150.000 $. Na tejże aukcji z nr. 119 będzie też Jankiela Adlera „Abstrakcja” (olej, tektura) za 6000-8000 $. W tym samym domu 13.10 o innej porze, na aukcji „Judaica” prócz obiektów ze sztuki sakralnej i zdobniczej będą obrazy. Z nr. 38 Artura Markowicza „Beit Din” (1914, olej, tektura, z napisem obok sygnatury „Kraków”), który był wystawiony w 1914 roku w Krakowie i wyceniony został na 32.000-36.000 $; z nr. 107 obraz olejny Leopolda Pilichowskiego „Grób Racheli” za 8000-10.000 $; z nr. 131 Abrahama Neumanna olejny pejzaż „Jerozolima”, za 9000-12.000 $ i z nr. 256 Abrahama Weinbauma „Żydowski chłopiec” (1920, olej, tektura) za 1800-2200 $.

Otolia Kraszewska, Bukiet bzu

Po wizycie na Bliskim Wschodzie przenosimy się ponownie na nasz kontynent. W Berlinie 10.10. w domu Kloss’a na aukcji „Sztuki i antyków” znajdą się: z nr. 413 litografia Zygmunta Menkesa „Bar Tabac Meuse” za 200 € i z nr. 502 obraz olejny Otolii Kraszewskiej „Bukiet bzu”, za 500 €. Malarka, o której już szerzej pisałem, przez większość swego życia (1859-1945) mieszkała w Niemczech, kiedy to po studiach w Moskwie u Ajwazowskiego przybyła do Monachium, gdzie związała się z kręgiem artystów polskich pod egidą Brandta.

Tegoż 10.10. w Erlangen, w domu Bergmanna będzie wystawiony z nr. 710 niewielki olej Józefa Czajkowskiego „Łeb kozła” za 700 €. Dwa dni później, w Brukseli w domu Horta, z nr. 158 sprzedawana będzie praca olejna Teodora Axentowicza „Święto Jordanu”, za 3500-5000 €, motyw częsty w jego sztuce, kiedy artysta pod koniec XIX wieku zainteresował się typami chłopskimi ze wschodniej Małopolski, a szczególnie Hucułami.

 

Teodor Axentowicz, Święto Jordanu

W Galerie Moderne w Brukseli 13 października, z nr. 140, pojawi się pejzaż przedstawiający „Porte Ostende w Brugii” z 1925 roku Mieczysława Rakowskiego oszacowany na 300-400 €. Byłem w Brugii, która dzięki zachowanym fortyfikacjom i starej zabudowie jest zabytkowym miastem, jakby odpowiednikiem Krakowa, co sprawia że odwiedza ten gród wielu turystów. Rakowski, który namalował wiele wedut z Belgii, gdzie mieszkał, nie jest tam ceniony, czego dowodem jest niska cena tego i innych jego obrazów.

Dotychczas mieliśmy do czynienia głównie z obrazami dawnymi. Współczesność, reprezentowana przez dzieło Piotra Uklańskiego „Favela” (2005, druk kolorowy, egz. 2/5) znajduje się z nr. 256 w katalogu domu Phillips w Londynie 15 października na aukcji „Art Day Sale”, za 15.000-20.000 GBP.
 

Piotr Uklański, Fevela, 2005
 

Mirosław Bałka, bez tytułu, 2010

Tego samego dnia, po drugiej stronie Cieśniny Kaletańskiej, we Francji, na aukcji w Conan Hotel D’Ainay w Lyonie wśród obrazów współczesnych znajdzie się z nr. 226 „Kompozycja” (abstrakcyjna) z 1987 roku w technice mieszanej Magdy Moraczewskiej za 300-600 €.

Z prowincji udamy sie do Paryża, gdzie 16.10. w domu Lombrail-Teucquam, z nr. 47, znajdzie się, bardzo dynamiczny „Odysseusz w wirach Charybdy” Jana Styki (olej, tektura). Jest to jeden z obrazów - ilustracji do „Odysseusza” Homera, które namalował w latach 1901-1903, ceniony na 800-1200 €.

Kolejną dawkę współczesności przyniesie aukcja w Londynie, która odbędzie się 16 października u Sothebyego. Z nr. 136 będzie Romana Opałki „Detal 537179-539664 - Karta podróży” (tusz, papier) za 20.000-30.000 GBP; z nr. 418 kompozycja Mirosława Bałki „bez tytułu” (2010, 8 sztuk tac metalowych i z plastiku ustawionych jak „domki z kart” + motor) w cenie 10.000-15.000 GBP; z nr. 454 Piotra Uklańskiego „Black Moon” (2003, druk kolorowy) za 5000-7000 GBP i tegoż samego, z nr. 455, „Tygrys” (1998, druk kolorowy, egz. 1/5) za 10.000-15.000 GBP. A 17.10., u konkurencji czyli u Christiego odbędzie się sprzedaż na „Post War & Contemporary Art Day”, gdzie z nr. 301 zostanie wystawiony Wilhelma Sasnala „Żuraw (Dźwig)” z 2005 roku duży olej za 15.000-20.000 GBP. Na tej samej aukcji z nr. 334 będzie instalacja Goshki Macugi „Madame Blavatsky” (2007) w cenie 8000-10.000 GBP. Artystka urodzona w Warszawie w 1967 roku, studiowała w Londynie, gdzie mieszka, pracuje i jest zaliczana do młodych twórców brytyjskich. Ale nadal utrzymuje kontakty z krajem, więc wspominam o niej.

Jan Peszke, Lektura

Na następną aukcję udamy sie do Kanady, do Toronto, gdzie w domu Waddingtons 19.10. – on-line będą licytowane: z nr. 16. Otto Guttorna (polsko-kanadyjskiego artysty, 1919-2012), obraz olejny „Zima” za 125-155 CAD oraz z nr. 134 wełniany gobelin „Sosna” autorstwa Anny Brokowskiej, artystki-tkaczki z Polski (1926-2003), wyceniony na 100-150 CAD.

Ponownie jesteśmy w Paryżu, w domu Artcurial/Briest-Poulain-F.Tajan, gdzie 20.10. na licytacji impresjonistów i nowoczesnych, cz. I, wystawione zostaną: z nr. 99 Jana Peszke „Martwa natura z owocami” (olej, tektura) za 1500-2000 €; tego samego z nr. 199 „Lektura” za 2000-3000 €; Henryka Epsteina dwa obrazy olejne w jednakowej cenie, po 3000-4000 € - z nr. 119 „Łodzie i rybacy”, z nr. 120 „Kwitnące drzewa”. Nr 122 to pejzaż Henryka Haydena „Wioska w Creysse” (1929, olej) za 3000-4000 € i z nr. 134 Zygmunta Menkesa „Kobieta w trakcie toalety” (olej, tektura) oszacowany na 6000-8000 €. Przedostatnią aukcją, gdzie z nr. 577 znalazłem obraz Henryka Epsteina, „Park” za 35.000-40.000 SEK, będzie sztuka nowoczesna w Stockholms Auktionsverk 20 października.

Zaś ostania sprzedaż zamykająca ten miesiąc odbędzie się w Berlinie w domu Lehr’a 31.10. Na niej z nr. 602 wystawiona zostanie Henryka Stażewskiego „Abstrakcja” (1975, sitodruk na kartonie, egz. 74/100), za 350 €.

Kiedy przesyłałem ten materiał do Artinfo znalazłem w internecie zasygnalizowane aukcje u Ruefa – 26.10. i Ursuli Nusser 27.10. tego miesiąca. Być może będą tam jakieś polonika, o czym powiadamiam zainteresowanych.