4,72 mln zł za Fangora! Podwójny rekord w Desie Unicum!

Pierwsze z wielkich wydarzeń szczytu sezonu, aukcja sztuki współczesnej, nie zawiodło oczekiwań, a nawet je przekroczyło. Dwie sesje w Desie Unicum, poświęcone odpowiednio op-artowi i abstrakcji geometrycznej oraz konceptualizmowi, odbyły się jedna po drugiej. Od początku najwięcej mówiło się o obrazach Wojciecha Fangora, w tym ogromnym M39 z kolekcji Wojciecha Fibaka oraz o obrazie "liczonym" Romana Opałki. Już estymacje przedaukcyjne zapowiadały duże emocje; w szczególności zagrożony wydawał się aukcyjny rekord cenowy polskiej sztuki współczesnej, ustawowiony dwa lata wcześniej w Desie Unicum przez inny "liczony" akryl Opałki (cena młotkowa 2 mln zł). Do momentu rozpoczęcia licytacji pierwszego obiektu, obroty krajowego rynku aukcyjnego od początku roku wynosiły 179,4 mln zł. Wstępne kalkulacje pozwalały zadać pytanie, czy dwa ważne wydarzenia aukcyjne poświęcone sztuce współczesnej, pozwolą rynkowi już 29 listopada przekroczyć granicę 200 milionów złotych.

Rzeczywistość przyniosła nawet więcej niż się spodziewano. Owszem, obraz Romana Opałki sprzedał się o 200 tys. zł drożej niż dotychczasowy rekord (nowy to 2,2 mln złotych w cenie młotkowej), ale najwyżej ceny poszybowały przy licytacjach obrazów Wojciecha Fangora już na początku aukcji. Wystawiony z numerem 104, ogromny (2 x 2 m) obraz "M39" z 1969 roku zostawił rekordową estymację (2-2,8 mln zł) daleko w tyle. Szybko okazało się, że w zasięgu tego wspaniałego op-artowego oleju jest może także ubiegłoroczny rekord aukcyjny wszechczasów, czyli 3,7 mln zł, uzyskane na aukcji przez pastel "Macierzyństwo" Stanisława Wyspiańskiego. Ostatecznie padły wszystkie możliwe rekordy; kilka minut po godzinie 19.00 doszło do zmiany rekordu cenowego polskiego rynku sztuki - przybito, pierwszy raz w Polsce cenę 4 000 000 zł (cztery miliony złotych), czyli 4 720 000 złotych z opłatą aukcyjną. To ponad 350 tys. zł więcej od poprzedniego rekordu. Ogromne historyczne i znaczenie dla rynku ma fakt, że po prymat cenowy po raz pierwszy sięga obraz współczesny. Do tej pory wśród najwyżej wycenianych jednym ciągiem wymieniano Stanisława Wyspiańskiego, Jana Matejkę, Jacka Malczewskiego, Henryka Siemiradzkiego czy Mojżesza Kislinga. Zawrotna kariera rynkowa twórczości Wojciecha Fangora zdobywała nowe wyżyny cenowe dla klasyków współczesności, ale dokonywało się to jednak zawsze poniżej rekordów cenowych rynku.

W cieniu rekordu znalazło się wiele transakcji, które z każdej innej aukcji trafiały by na czołówki gazet. Trzy inne prace klasyków sztuki XX wieku uzyskały cenę sprzedaży 2 mln zł: "M72" Wojciecha Fangora (2,8 mln zł z opłatami), "Detal" z cyklu "Od 1 do nieskończoności" Romana Opałki (2,6 mln zł) i "Nebulus" Victora Vasarely'ego (blisko 2,4 mln zł); zarówno Roman Opałka jak i Victor Vasarely ustanowili w ten sposób swoje rekordy cenowe na aukcji w Polsce. Spośród innych ważnych licytacji należy wspomnieć przede wszystkim o doskonałym reliefie Henryka Stażewskiego z 1969 roku (1,1 mln zł z opłatą aukcyjną - rekord cenowy artysty), "Grze nr 7" Ryszarda Winiarskiego (940 tys. zł), asamblażu z niebieską taśmą i fotograficznym autoportretem Edwarda Krasińskiego (blisko 320 tys. zł).

Podsumowanie aukcji pozwoliło stwierdzić jeszcze jeden ważny rekord ustanowiony na aukcji sztuki współczesnej w Desie Unicum 29 listopada. Jeszcze nigdy w czasie jednej aukcji nie sprzedano w Polsce dzieł sztuki za ponad 20 milionów złotych. Nowa, rekordowa aukcja, przyniosła 20,7 miliona złotych, daleko dystansując poprzednie największe aukcje przeprowadzone na krajowym rynku. Czy nowe maksima długo się utrzymają? Lada moment początek grudnia i przed końcem roku jeszcze wiele wybitnych prac trafi pod młotek, w tym arcydzieła sztuki dawnej, przygotowane specjalnie na tę chwilę od wielu miesięcy, a może i lat.

Pełne wyniki obu sesji sztuki współczesnej w Desie Unicum znajdują się tutaj:

Sztuka Współczesna: Op-art i abstrakcja geometryczna

Sztuka Współczesna: Konceptualizm