U początków muzealnictwa kazimierskiego leżała inicjatywa Towarzystwa Przyjaciół Kazimierza, które w latach 1926-1939 zaczęło w Kamienicy Celejowskiej gromadzić swoje zbiory artystyczno-historyczne. Zostały one w całości rozproszone. W 1966 roku powołano w mieście Muzeum Regionalne, które przekształcono w 1972 roku w Muzeum Kazimierza Dolnego podległe państwowym władzom województwa lubelskiego. W 1987 roku zmieniło ono nazwę na Muzeum Nadwiślańskie, a od 1999 roku stało się instytucją samorządową Województwa Lubelskiego
Muzeum posiada liczące ponad 19 000 eksponatów zbiory z dziedziny sztuk pięknych, rzemiosła artystycznego, historii, etnografii i przyrody. Ekspozycje muzealne są umieszczone w zabytkowych, unikalnych budowlach jak Kamienica Celejowska, spichlerze zbożowe Mikołaja i Krzysztofa Przybyłów, zamek i dwór w Janowcu nad Wisłą. Galeria wystaw czasowych znajduje się w dawnej barokowej dzwonnicy. Oddziały Muzeum Nadwiślańskiego odwiedza rocznie ponad 100 000 osób. Założony rozwój muzeum odpowiada potrzebom rzesz turystów i letników tu przybywających, związanych z odpoczynkiem i możliwością wzbogaceniem własnej kultury. Dlatego też Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego decyzją z 1998 roku wpisał muzeum do prowadzonego przez siebie Państwowego Rejestru Muzeów.