Centralne Muzeum Pożarnictwa jest profesjonalną placówką kultury gromadząca, opracowującą i prezentującą dorobek ochrony przeciwpożarowej na przestrzeni minionych lat. Celem Muzeum jest trwała ochrona dóbr kultury w zakresie obrazującym historyczny rozwój ochrony przeciwpożarowej, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych jej wartości historycznych oraz kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetyki a także umożliwianie kontaktu ze zbiorami.

Muzeum działa na podstawie ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach, ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz zarządzenia Nr 2 Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 10 lutego 1993 r. w sprawie utworzenia Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach. Na czele Muzeum stoi Dyrektor powołany przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej. Dyrektor kieruje pracą Muzeum przy pomocy swoich zastępców: ds. merytorycznych oraz ds. technicznych. W Muzeum pełnią służbę strażacy oraz pracownicy cywilni . Komórkami organizacyjnymi muzeum są: Wydział Historii Pożarnictwa, Dokumentacji Zbiorów, Konserwacji Zbiorów, Naukowo-Oświatowy, Finansowy, Kwatermistrzowski, Sekcja ds. Organizacyjno-Kadrowych, Stanowisko ds. BHP oraz Oddział zamiejscowy w Rakoniewicach.