Muzeum mieści się w pozostałościach tzw. Zamku Opalińskich, wzniesionego na miejscu XIV- wiecznej drewnianej wartowni strzegącej przeprawy przez Wartę. W XVI w. został gruntownie przebudowany przez Piotra Opalińskiego, w XVIII w. zamek został zniszczony, zrekonstruowany w latach 1991-1995.
Muzeum powstało w 1995 r., po wydobyciu w latach 1991-1994 z podziemnej krypty grobowej kościoła pobernardyńskiego sarkofagów członków rodu Opalińskich.
Najcenniejsze zbiory muzeum to 5 sarkofagów rodziny Opalińskich, którzy byli właścicielami zamku i miasta Sierakowa w latach 1591-1749: 1. sarkofag Piotra Opalińskiego (zm. 1624) - cynowy, ozdobiony na bokach 8 medalionami z alegorycznymi scenami odnoszącymi się do czynów zmarłego, 2. sarkofag Zofii z Kostków Opalińskiej (zm. 1639) - cynowy, na narożach figury aniołów, dekoracja ograniczona do herbów okolonych wawrzynem i rozmieszczona na bokach, 3. sarkofag Krzysztofa Opalińskiego (zm. 1655) - miedziany, z bardzo pięknym portretem trumiennym zmarłego, ozdobiony malowanymi herbami i inskrypcjami, 4. sarkofag Piotra Adama Opalińskiego (zm. 1682) - miedziany, z wzorowanym na niderlandzkich, portretem zmarłego malowanym na srebrnej blasze, 5. sarkofag Jana Karola Opalińskiego (zm. 1695) - cynowy, wsparty na orlich łapach, opatrzony herbami oraz charakterystycznym portretem. Ponadto muzeum prezentuje zabytki archeologiczne wydobyte z ziemi podczas prac restauracyjnych na zamku - szkło, ceramikę, kafle piecowe od XV do XVII w. oraz zabytki kultury materialnej Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego.