Muzeum Podlaskie w Białymstoku jest największą placówką muzealną w województwie podlaskim. Datuje swoje istnienie od roku 1949, kiedy to dekretem Ministerstwa Kultury i Sztuki powołane zostało, pierwsze w dziejach miasta, muzeum regionalne. Na jego siedzibę przekazano odbudowane prawe skrzydło Pałacu Branickich. W marcu 1950 r. muzeum przeniesiono do odbudowanego pałacyku gościnnego z II poł. XVIII wieku przy ul. Kilińskiego 6. 1 stycznia 1952 r. placówka została upaństwowiona, a nadzór merytoryczny nad nią objęło Muzeum Narodowe w Warszawie. Po ośmiu latach istnienia, zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki z dnia 27 lipca 1957 r. Muzeum Regionalne w Białymstoku uzyskało rangę muzeum okręgowego. Rozszerzył się zasięg jego działania, powierzono mu opiekę merytoryczną nad muzeami regionalnymi w Łomży i Suwałkach. 13 września 1958 r. Muzeum Okręgowe w Białymstoku otrzymało nową siedzibę – odbudowany ratusz z poł. XVIII wieku, a więc powstały warunki do utworzenia kolejnych pracowni. Obok już istniejących, historycznej i archeologicznej, powołano w 1958 r. pracownię sztuki, w 1962 r. pracownię etnograficzną i w 1965 r. naukowo – oświatową. Baza lokalowa rozszerzała się w miarę odbudowywania zabytkowych budowli w pobliżu Białegostoku i przekazywania ich na cele muzealne. Tym samym rozszerzał się również zakres działalności merytorycznej. W 1973 roku przekazany został Muzeum Okręgowemu pałac w Choroszczy, gdzie utworzono ekspozycję wnętrz. W tym samym roku w refektarzu i kaplicy dawnego Pałacu Opatów w Supraślu utworzono Punkt Muzealny. W 1976 roku pracownia historyczna przeniosła się z pałacyku przy ul. Kilińskiego 6 (został on przekazany Instytutowi Architektury Politechniki Białostockiej) do zabytkowej kamienicy przy ul. Warszawskiej 37 oraz powołano nowy Oddział – Muzeum w Tykocinie, który znalazł swą siedzibę w odbudowanej synagodze i domu talmudycznym. W roku 1982, decyzją Wojewody Białostockiego, utworzono kolejny Oddział – Białostockie Muzeum Wsi z lokalizacją na terenach położonych przy szosie do Augustowa, a w 1984 roku, w odrestaurowanym ratuszu w Bielsku Podlaskim, powstało Muzeum w Bielsku Podlaskim. Z dniem 27 kwietnia 1998 r. Muzeum Okręgowe zostało przemianowane na Państwowe Muzeum w Białymstoku, a uchwałą z 25 kwietnia 2000 r. zmieniono jego nazwę na Muzeum Podlaskie w Białymstoku.