Muzeum mieści się w historycznej siedzibie króla Stanisława Augusta - zespole pałacowo ogrodowym powstającym od 4 ćw. XVII w. do 2 poł. XIX w. o powierzchni ok. 76 ha, w skład którego wchodzi: park, wydzielony teren folwarku i ok. 30 budynków, w tym zabytkowe: Pałac na Wyspie, barokowo-klasycystyczny, budowany i rozbudowywany w latach: 4 ćw. XVII w., 1772-1795, 1840-1849 przez architektów - Tylmana van Gameren, D. Merliniego, J. Ch. Kamsetzera i A. Gołońskiego; Biały Dom (willa), klasycystyczny budynek wzniesiony w 1774 r. wg projektu D. Merliniego, Pałac Myślewicki, klasycystyczny, wzniesiony w latach 1775 - przed 1788 wg projektu D. Merliniego, Ermitaż (willa), klasycystyczna budowla zbudowana w latach 4 ćw. XVII w. i 1775-1779 przez Tylmana van Gameren i D. Merliniego, Stara Pomarańczarnia (teatr i oranżeria), klasycystyczny, wzniesiony w latach 1786-1788 przez D. Merliniego, Stara Kordegarda, klasycystyczny, wzniesiony w 1792 r. przez J. Ch. Kamsetzera, Wodozbiór, klasycystyczny, wzniesiony w latach 1777-1778 i 1822 przez J. Ch. Kamsetzera? i p. Aignera oraz Teatr na wyspie (amfiteatr i scena na wyspie), klasycystyczny, wzniesiony w 1793 r. wg projektu J. Ch. Kamsetzera.

Łazienki Królewskie pełniły funkcję książęcej, potem monarszej rezydencji od 3 ćw. XVII w. początkowo jako część rezydencji ujazdowskiej, od 1784 r. jako samodzielny zespół pałacowo-ogrodowy. Po 1772 r. część zebranych tu zbiorów traktowano jako zwarte kolekcje i udostępniano zwiedzającym, przewidując dla nich także funkcję muzealną. W latach 1817-1915 Łazienki pozostawały własnością cesarskiej rodziny Romanowych. Od ok. poł. XIX w. zaczęły oficjalnie przybierać charakter muzealny - gościom udostępniano do zwiedzania głównie Pałac na Wyspie, rzadziej Biały Dom i Starą Pomarańczarnię z teatrem i ogrodem zimowym. W okresie międzywojennym Łazienki włączono w skład Gmachów Reprezentacyjnych RP; po II wojnie światowej, po odbudowie Pałacu na Wyspie w 1960 r. Łazienki stały się muzeum - oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie; w 1995 r. uzyskały samodzielność.

Twórcą i organizatorem zbiorów łazienkowskich jest król Stanisław August, który nabywając w 1764 r. Ujazdów-Łazienki przejął po poprzednikach część wyposażenia artystycznego z galerią liczącą 511 obrazów i w czasie ponad 30-letniego władania rezydencją gruntownie ją przebudował i wzbogacił o nowe zbiory wysokiej klasy artystycznej. Znaczna część kolekcji królewskiej uległa rozproszeniu w latach 1795-1817 (abdykacja i śmierć króla); w latach 1914-1915 wywieziono większość zbiorów do Petersburga; w czasie II wojny światowej zbiory zostały zagrabione i wywiezione przez Niemców, a sam Pałac na Wyspie spalony w 1944 r.. Po odbudowie w 1960 r. i utworzeniu muzeum część ocalałych dzieł sztuki powróciła na miejsce. Obecnie trzon zbiorów stanowią dzieła sztuki związane historycznie z rezydencją i Stanisławem Augustem. Większe zespoły dzieł sztuki: Malarstwo - 310 obrazów, w tym ok. 150 z dawnych zbiorów Stanisławowskich, m.in. płótna Rembrandta, Steena, Helsta, Watteau; na ekspozycji zobaczyć można m.in. prace J. Breughela, P. Breughela, F. Bola, J. van Goyena, J. Jordaensa, A. Kaufmanna, A. Mengsa, L. Carracci i innych; portrety osobistości polskich m.in. Jana Kazimierza pędzla Daniela Schultza; dwór polsko-saski reprezentuje kilkanaście prac A. Manyokiego oraz dzieła L. de Silvestre'a; czasy stanisławowskie - duży zespół prac M. Bacciarellego, także m.in. Grassiego, Lampiego, Norblina; Grafika: zespół kilkuset dzieł, wśród których na specjalną uwagę zasługuje cykl Metamorfoz Owidiusza wg rysunków Ch. J. Eisena i F. Bouchera z 1768-1772 r., w tym część w oryginalnych stanisławowskich passe-partout stanowiące wraz z malarską dekoracją ścian wystrój pokojów Białego Domu od 1775 r.; Meble: cenny zespół rokokowych i klasycystycznych mebli z 2 poł. XVIII w. , m.in. 31 prac sygnowanych przez paryskich ebenistów; włoskie meblarstwo reprezentują m.in. stolik wykonany dla Stanisława Augusta w Rzymie w 1788 r. z blatem mozaikowym, autorstwa P. Saviniego i V. Petera oraz kilka mebli z kręgu mediolańskiego warsztatu Maggioliniego, a także przykłady mebli angielskich, holenderskich, niemieckich (barokowe, intarsjowane komody), rosyjskich i szwedzkich; polskie ośrodki tego okresu reprezentują prace warsztatów królewskich, wyroby kolbuszowskie, gdańskie, Połonka Radziwiłłowska (jeden z nielicznych przykładów polskiego mebla sygnowanego), a także unikalna damska biblioteczka podróżna z końca XVIII w. z oryginalną zawartością 210 woluminów francuskich książek reprezentująca warsztat prowincjonalny; Brązy i zegary: niewielki zespól cennych paryskich aplik i kandelabrów; rokokowe i klasycystyczne sygnowane zegary cartele i kominkowe, unikalny szwajcarski zegar-pozytywka w formie klatki z ptakiem z ok. 1780 r. oraz prace zegarmistrzów z Warszawy, Krakowa i Gdańska; Rzeźba - największy i najbardziej reprezentatywny, zwłaszcza dla XIX i początku XX w., zbiór w Polsce, podzielony na trzy zespoły: 1. rzeźba stanowiąca elementy architektoniczne wnętrz oraz ich wyposażenie: m.in. antyczny posąg Afrodyty Anadyomene, rzymska kopia z II w. n.e. wg Praksytelesa (zbiory królewskie), prace E. Falconnet'a, J. B. Pigalle'a, J. A. Hudona, J. Sarazina, A. Canovy (repliki) i innych a także prace pierwszego rzeźbiarza Stanisława Augusta - A. Le Brun'a i jego współpracowników: Monaldiego i Pincka (kominki w Sali Jadalnej, posągi królów w Rotundzie, kariatydy w Teatrze w Starej Pomarańczarni), zespół rzeźb z gliptoteki królewskiej m.in. popiersia osobistości dworskich i odlewy rzeźb antycznych; rzeźba ogrodowa i architektoniczna związana z parkiem i elewacjami budynków: m.in. grupy rzeźbiarskie Satyr, Nimfa i Hermafrodyta z nimfą Salmacydą z tarasu płd. Pałacu na Wyspie, posągi Le Bruna z attyki Pałacu, posągi Zefir i Flora Monaldiego przed Myślewicami, Pomnik konny króla Jana III z 1788 r. dłuta F. Pincka, posągi satyrów z latarniami, zegary słoneczne z 1778 i 1786 r., a z czasów późniejszych m.in. Alegorie Bugu i Wisły L. Kaufmana z 1855 r., Pomnkik Fryderyka Chopina z 1926 r. W. Szymanowskiego (rekonstrukcja z 1958 r.) czy Pomnik Henryka Sienkiewicza z 1999 r. G. Zemły; Galeria Rzeźby Polskiej XVI w. - 1939 (Stara Pomarańczarnia) - 1228 obiektów prezentowanych w układzie chronologicznym, poczynając od późnego manieryzmu polskiego po klasycyzm, w tym dzieła m.in. J. J. Plerscha, A. Le Bruna, J. Monaldiego, F. Pincka, J. Tatarkiewicza, C. Godebskiego, K. Laszczki, W. Szymanowskiego, X. Dunikowskiego, H. Kuny, E. Wittiga i innych. Osobną ekspozycję stanowią portrety sławnych Polaków (283 dzieła) zgromadzone w tzw. Korytarzu Osobistości i Korytarzu Medalionów.