Bibliotekę i muzeum w Kórniku założyli Tytus hrabia Działyński i jego syn Jan - właściciele zamku w XIX w. Oni też nadali ostateczny kształt architektoniczny zamkowi, przebudowując go według projektu Karla F. Schinkla. Na szczęście i budowla, i zbiory nie ucierpiały w czasie II wojny. Dziś zajmują one szczególne miejsce w kulturze polskiej, są bowiem rzadkim u nas, w całości zachowanym zabytkiem epoki romantyzmu. Od 1953 r. Muzeum funkcjonuje w ramach Biblioteki Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk.

W apartamentach i sieni parteru oraz w holu I piętra, urządzonych tak, jak pozostawili je ostatni właściciele, oglądać można oryginalne meble barokowe, rokokowe i XIX-wieczne, szafy gdańskie, holenderskie i bretońskie, XVIII-wieczne sekretarzyki, biurka, komody; portrety rodzinne Działyńskich z XVII-XIX w., portrety królów i wielmożów polskich, obrazy malarzy zachodnioeuropejskich z XVI-XIX w.; porcelanę miśnieńską; stare srebra (puchary, kufle, tabakiery); artystyczne tkaniny i hafty (m.in. polskie pasy kontuszowe). Osobno pokazane są militaria kórnickie, wśród których najcenniejsze eksponaty to broń i uzbrojenie husarskie z XVII i XVIII w. Ciekawe są też zbiory grafiki, rysunków, ekslibrisów oraz monet i medali. Muzeum posiada ponadto niezwykłą kolekcję wyrobów ludowych z obszaru Australii i Polinezji, założoną jeszcze w latach 1879-1881 oraz zbiór rzeźb i rzemiosła artystycznego Dalekiego Wschodu (głównie z Indii). W piwnicach i w oficynie zamkowej zwanej Klaudynówką prezentowane są wystawy czasowe.

We wspaniałym parku otaczającym zamek znajduje się odrębny budynek powozowni, stale udostępniony do zwiedzania, gdzie podziwiać można trzy powozy londyńskie z połowy XIX.