kwiecień 2013

Od Cranacha do Picassa we wrocławskim MN

Co łączy Pierre’a Porbusa i Pabla Picassa poza słynnym opowiadaniem Nieznane arcydzieło Honoriusza Balzaka? Trwająca w Muzeum Narodowym we Wrocławiu wystawa Od Cranacha do Picassa, podczas której prezentowane są najwybitniejsze dzieła kolekcji Santander – jednego z największych prywatnych zbiorów w Hiszpanii. Dzięki współpracy Muzeum z Bankiem Zachodnim WBK po raz pierwszy w Polsce można oglądać 61 obrazów i prac graficznych oraz dwie współczesne rzeźby (autorstwa Alexisa Sancheza i Eduarda Chillidy), stanowiące jedynie część zbiorów wchodzących w skład kolekcji. Choć tytuł wystawy może się wydać nieco mylący, bo nie wskazuje, że większość prac została wykonana przez Hiszpanów lub artystów związanych z dworem hiszpańskim, a najnowszym obiektem jest nie praca Picassa, a Łoże z 1976 roku, autorstwa zmarłego w minionym roku Antoniego Tàpiesa, przeciętny odbiorca nie powinien jednak wyjść z Muzeum nieusatysfakcjonowany. Nie tylko bowiem postarano się, by zaprezentować dzieła znanych i cenionych artystów, jak Francisco de Zurbaran czy Juan de Valdés Leal, ale uczyniono to w sposób umożliwiający poznanie rozwoju sztuki hiszpańskiej i tego, co w niej najcenniejsze, na tle sztuki europejskiej.

Foto: Santiago Rusiol, „Platanowa aleja”, 1916, kolekcja Santander, materiały prasowe Muzeum Narodowego we Wrocławiu

O sztuce po katastrofie smoleńskiej

Truizmem jest konstatacja, że tragedia smoleńska, która od 10 kwietnia 2010 roku stanowi jeden z kluczowych tematów debaty publicznej, zamiast jednoczyć pogrążonych w żałobie i oddających hołd zmarłym, stała się dla sztuki niezwykle niewygodnym tematem. Oczywisty problem symbolicznego czy alegorycznego ukazania zdarzenia i jego społeczno-politycznego wpływu z jednej strony pozwala podziwiać odwagę twórców chcących się zmierzyć z tematem, ale z drugiej, analizując ich prace, łatwo można wyczuć problem z materializacją ich zamierzeń czy stosowaniem adekwatnych środków. Na przeszkodzie stoją spore oczekiwania, toteż zbyt proste rozwiązania, jak zastosowane przez Marka Moderaua na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, wywołują u niektórych, najbardziej zainteresowanych osób wrażenie „tymczasowych” i nie dość „godnych” (choć opinia pani Gosiewskiej, że jest to artystyczny koszmar, wydaje się co najmniej przesadzona). Przede wszystkim zarówno wśród przedstawicieli wielu rodzin smoleńskich, jak i u przeciętnego odbiorcy rodzi się poczucie, że jakiś monument winien w subtelny sposób podsumować katastrofę i to, jakie wywołała reperkusje. Tak jak poprzednim pokoleniom udało się wypracować symbole Rodła, Polski Walczącej, logo „Solidarności” czy wznieść Pomników Obrońców Wybrzeża na Westerplatte, które automatycznie uruchamiają ciąg wizualnych skojarzeń i patriotycznych treści, tak w wypadku tragedii smoleńskiej do dziś takiego obiektu, moim skromnym zdaniem, nie opracowano.

Foto: Andrzej Sołyga, Dariusz Śmiechowski, Dariusz Komorek, I nagroda w konkursie na Pomnik Smoleński, fot. „Pomnik Smoleński”, album dokumentujący „Międzynarodowy konkurs na: Opracowanie koncepcji pomnika upamiętniającego ofiary katastrofy lotniczej, która miała miejsce pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r.”, wydawca: Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Orońsko 2012

W kwietniowym „Arteonie” także pokaz prac z kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie Jaka sztuka dziś, taka Polska jutro omawia Karolina Staszak, a londyński Light Show recenzuje Adam Dąbrowski. Modę na współczesny dizajn z kolei analizuje Weronika Kosmala. W najnowszym „Arteonie” piszemy również o problemie deficytu piękna we współczesnej sztuce i krytyce artystycznej. Prezentujemy też laureatów malarskiego konkursu o Nagrodę Artystyczną UAP Nowy Obraz / Nowe Spojrzenie 2013. W dziale „Sztuka młodych” przedstawiamy twórczość Marleny Zakrzewskiej i Szczęsnego Szuwara, w rubryce „Czytanie sztuki” proponujemy tym razem lekturę rzeźby Antonia Canovy Hebe.
W kwietniowym „Arteonie” jak zawsze komentarze, recenzje książkowe, aktualia i inne stałe rubryki.