Wędrówki po internecie. Wstęp do nowego sezonu

Sławomir Bołdok

Zanim będzie mowa o aukcjach chciałbym wyjaśnić  sytuację, w której znalazłem się, jak w znanym porzekadle, między młotem a kowadłem. Po ostatnim felietonie z sierpnia odezwali  się czytelnicy z uwagami, że zbyt późno napisałem o licytacjach w minionych miesiącach, skutkiem czego nie mogli w nich uczestniczyć. Ale jak miałem informować co będzie na aukcjach, kiedy terminy były odległe i nie było wyświetlonych katalogów w sieci. Zatem by być w porządku wobec tych, którzy chcą wiedzieć w katalogu jakiej firmy i pod jaką pozycją jest wyszukane dzieło artysty związanego z Polską  i wobec tych, którzy  chcą wiedzieć o terminach aukcji, na których być może będą jakieś polonica, postanowiłem podawać, na wstępie, terminy odległych licytacji, których katalogów jeszcze nie wyświetlono w momencie kiedy piszę „Wędrówki”. We wrześniu będą to: 21.09 - dom Louiza w Brukseli, 23.09. dom Hugo Ruefa w Monachium, 26.09. dom Millona w Paryżu i 28.09 - dom Kastern w Hannoverze.

Adam Styka, Na bazarze w Marakeszu

W tym miesiącu jeszcze nowy sezon aukcyjny na dobre się nie rozkręcił i niezbyt wiele wieści o polonicach na nadchodzących aukcjach mogę Państwu przekazać w dniu w który piszę tj. 8 września. Informacje o aukcjach poprzedzę ciekawostką, która świadczy, że nasi kolekcjonerzy zaczynają liczyć się na aukcjach zagranicznych. Otóż faktem jest podawanie cen dzieł sztuki u Bonhamsa - np. na aukcjach w Oxfordzie 4 września i w Londynie 10 września - w brytyjskich funtach, w euro i w złotych polskich. Być może Bonhams dostrzegł liczną nową Polonię w Wielkiej Brytanii, która zaczęła pojawiać się na tamtejszych aukcjach i stąd ceny w złotówkach . Obecność Polaków na aukcjach np. w Londynie czy w Oxfordzie dobrze by świadczyła o tamtejszej nowej Polonii, której zatrudnienie i horyzont kulturalny nie zamyka się tylko „na zmywaku”.

A teraz  przejdę do pozycji z katalogów aukcyjnych. W domu Bruun-Rasmussen, w Danii, odbyła się 3 września aukcja nr 1336, na której z nr. 218 był mały obraz Jana Wolskiego „Zimowy pejzaż z trojką przy saniach”, ol. na deseczce za 270 €, nie sprzedany, ponieważ autor mało znany, malujący pod monachijczyków, a obrazek był niezbyt ciekawy i jakby wersja tematu sprzedanego w domu Christie`s 29 lipca 2008 r., więc nie ma czego żałować. 6 września, w słonecznej Marsylii, odbyła się licytacja w domu Leclere. Wystawiono z nr 437 obraz olejny Lan-Bara (Davida Langberga) pt. „Głowa kobiety” z 1955 r., ol. za 20/30 €. Prawdopodobnie nie sprzedany.

Władysław Chmieliński, Sanie na Krakowskim Przedmieściu z widokiem na Plac Zamkowy w Warszawie Ludwika Markus (Marcoussis) Martwa natura

W Brukseli 5 września w domu Vanderkindere na bieżącej aukcji wystawiono z nr. 112 Adama Styki „Portret Afrykanki”, ol. tkt., za 2/3 000 €. Też brak wyników sprzedaży. Tyle o przeszłych licytacjach.

Kolejna aukcja odbędzie się w Londynie w domu Christie`s w czwartek 12 września. Na licytacji pt. „XIX-wieczna Sztuka Europejska i Orientalna” będą oferowane - z nr. 179 obraz Adama Styki „Na bazarze w Marakeszu”, ol. za 1500/2000 GBP; z nr. 191 Jerzego Kossaka „Pościg ułanów za Kozakami”, ol., szacowany na 1000/2000 GBP; z nr. 192 Władysława Chmielińskiego duże płótno pt. „Sanie na Krakowskim Przedmieściu z widokiem na Plac Zamkowy w Warszawie” wycenione na 1500/2000 GBP.

Tego samego dnia w Paryżu, w Hotel Drouot odbędzie się sprzedaż zorganizowana przez paryskie studio Fraysse & Associes. Z nr. 46 pokazana zostanie litografia Ludwika Markusa (Marcoussisa) „Martwa natura” ceniona na 100/150 €. Drugą pozycją, z nr. 101, będzie abstrakcyjny gwasz z 1931 r. namalowany przez Henryka Berlewiego „Bez tytułu”, z ceną szacunkową 2500/3000 €.

Leszek Stańko, Pejzaż śląski z fabryką, 1968

Dzień później, w piątek 13 września w Berlinie, w domu Dannenberga wystawiony zostanie z nr. 3446 niewielki obraz olejny na tekturze „Pejzaż śląski z fabryką” z 1968 r. Leszka Stańko za 50 €. Zmarły w 2011 r. artysta, syn znanego malarza gór Michała, poszedł w ślady ojca tworząc pejzaże Tatr i Beskidów. Podejmował też tematykę śląską i do tego cyklu należy ten jakby „socrealistyczny” motyw.

Jakkolwiek skupiam uwagę na malarstwie, to czasem wśród wystawionych na aukcjach obiektów znajduję rzeźby, fotografie lub inne przedmioty związane lub pochodzące z naszego kraju. Tym razem wypatrzyłem na aukcji w dniu 14 września w domu Schulera w Zurichu, z nr. 4320, interesujący, XVIII-wieczny, dekoracyjny talerz z trybowanego srebra z Gdańska, ze sceną przedstawiającą boginię Dianę na łowach.

Pressding Nathanael, Talerz dekoracyjny z boginią Dianą

Talerz jest owalny, średnica 31 cm, waga 190 g. Rzecz dosyć rzadka na naszym rynku. Wg Schullera jest to robota z ok. 1800 r. Jednocześnie podaje, że oprócz puncy miejskiej Gdańska ma talerz znak imienny NP, który pasuje do rodziny gdańskich złotników Pressdingów działających w tym mieście od 1658 do 1742 r. Wszyscy złotnicy nosili imię Nathanael, w związku z czym ponumerowano ich od I do III. Właśnie ten trzeci Pressding najbardziej pasuje jako twórca omawianego talerza, ale w związku z tym przedmiot nie mógł powstać ok. 1800 r. gdyż mistrz działał tylko do 1742 r., kiedy zmarł.

Andre Blondel, Most Marie w Paryżu

Dziesiąta z omawianych aukcji, pt.: ”Obrazy z XIX w., nowoczesne i współczesne” odbędzie się w Wersalu w domu Pillon Encheres 15 września. Wystawione będą prace trzech artystów. Z nr. 37 będzie to mały olejny pejzaż z 1927 r. „Most Marie w Paryżu” Aleksandra (Saszy) Blondera, który zfrancuził nazwisko na Andre Blondel. Wyceniono ten obiekt na 200/300 €. Drugą będzie akwarela z nr. 43 Jana Peszke, która nosi tytuł „Wieś bretońska” i została oszacowana na 500/600 €. Ostatni, z nr. 84, zostanie wystawiony mały rysunek tuszem „Postać w masce” Jana Lambert-Ruckiego za 150/200 €.

Dzień później w Paryżu u Tajana w ofercie będą obrazy ojca i syna z rodu Kossaków. Z nr. 44 do kupienia będzie Jerzego „Kirasjer na koniu w zimowym pejzażu”, 1933, ol .tkt. za 800/1200 €. Z kolejnym nr. 45 pokazany zostanie Wojciecha „Siedzący legionista z końmi” z 1919 r., ol. pł., za 2-3000 €. Opinie o obrazach wystawił Maurycy Mielniczuk, syn Marka, znanego w Warszawie marszanda sztuki.

Stanisław Żukowski, Pejzaż ze strumieniem

Na chwilę przeniesiemy się do Niemiec, gdzie w Monachium u Neumeistra na aukcji on-line 18 września wystawione będą dwa olejne pejzaże Stanisława Żukowskiego - z nr. 619 „Pejzaż ze strumieniem” za 8/12000€ i z nr. 620 „Pola latem i las”, malutki obraz na tekturze za 5/7000 €.

Teraz skok do Nowego Yorku, by za chwilę powrócić do Niemiec. W USA w domu Phillipsa 19 września na aukcji pt. „Under The Influence” będą dwa rysunki Wilhelma Sasnala i jeden obraz Rafała Bujnowskiego. Wszystkie pozycje wyceniono jednakowo, po 3000 / 5000 $. Sasnala obie prace „Bez tytułu”, to z nr. 173 rys. węglem z 2003 r; nr. 174 to rys. tuszem z 2002 r. Obraz olejny na płótnie Bujnowskiego, który wysilił się przynajmniej by nadać mu tytuł „Up”, pochodzi z 2001 r. 

Walery Plauszewski, Para w strojach krakowskich Wojciech Kossak, Kirasjer i dziewczyna w zimie

Wracamy do naszych sąsiadów z Zachodu, gdzie również 19 września odbędzie się w Berlinie aukcja w domu Spika, na której z nr. 190 zostanie wystawiony ol. obraz Konstantego Szewczenki „Rabin czytający Torę” za 800 €. W Monachium 20 września na aukcji „Obrazy XIX i XX wieku” w domu Hampla zobaczymy z nr. 455 tryptyk olejny na tkt. Alfonsa Karpińskiego „Martwa natura z żółtymi różami w wazonie, filiżanką i wazą” wyceniony na 6-8000 €. Drugim obiektem, z nr. 1143, będzie obraz ol. na desce, z 1899 r. pędzla Walerego Plauszewskiego (Płauszewskiego) pt. „Para w strojach krakowskich” wyceniony na 1000/1500 €. Płauszewski (1833 - 1908) pochodził z polskiej rodziny. Urodził się i żył we Francji, pochowany został na cmentarzu Batignolles w Paryżu. Był malarzem i rysownikiem, głównie portrecistą, a przez wiele lat nauczycielem rysunku w Szkole Polskiej na ul. Lamande w Paryżu. Aktywnie działał w środowisku polskim. Wystawiał także w warszawskiej Zachęcie.

Kolejna aukcja odbędzie się w Wiedniu w Dorotheum 21 września. Na licytacji pt . „Oleje i akwarele z XIX wieku” zobaczymy: z nr. 8 Stefana Bakałowicza malutkie „Zwiastowanie” z 1923 r., ol. tkt., za 1000/1500 €; z nr. 57 Jana Maksymiliana Kasprowicza (z sugestią że obraz powstał w kręgu tego malarza) „Sanie w zimowym pejzażu”, duży olej za 2-2500 €; z nr. 69 Wojciecha Kossaka „Kirasjera i dziewczynę w zimie” z 1942 r., ol. za 1800/2000 €. Ciekawostką jest na odwrocie obrazu napis: „To płótno jest jedną / z ostatnich prac / mego ś.p. Ojca / Wojciecha Kossaka / Magdalena / Kossak Starzewska / 22/12/42”.

W domu Sieberga w Stuttgarcie 26 września będą trzy obrazy. Z nr. 1978 Fabijańskiego Erazma Rudolfa weduta pt „Krakowski Rynek Główny”, mały gwasz za 600 €. Fabijański był malarzem, rysownikiem, drzeworytnikiem i dekoratorem teatralnym, który brał udział w powstaniu styczniowym, a po jego upadku służył w Legii Cudzoziemskiej i walczył w wojnie francusko-pruskiej w 1870 r. W końcu osiadł w Galicji, przebywał we Lwowie i w Krakowie po 1880 r., gdzie zmarł. Wystawiony obrazek pochodzi zapewne z ostatniego, krakowskiego okresu twórczości artysty. Drugim obrazem będzie z nr. 2316 olej Dariusza Milińskiego, ur. w 1957 r., który maluje obrazy metaforyczne wzorując się na sztuce Hieronima Boscha i Petera Brueghela. Obraz pt. „Wniebowstąpienie świnki” z 1985 r. ol., został oszacowany na 500 €.

Portret atamana kozackiego

Ostatni obraz, z nr. 1966, jest anonimowego autora z XIX w. i przedstawia w popiersiu „Portret atamana kozackiego”, ol. wyceniony też na 500 €. Zwrócił on moją uwagę, bo jest to pięknie namalowany obraz, w typie portretów rembrandtowskich, który w pierwszej chwili, gdy go zobaczyłem skojarzył mi się z pędzlem Józefa Brandta. A może???

Ostatnią imprezą miesiąca jest, już aktualna, aukcja wrześniowa on-line nr 118 w domu Zellera w Lindau nad jeziorem Bodeńskim. Z nr. 1176 jest tam wystawiona kolorowa rycina Zbigniewa Myka, ur. w 1952 r., który studiował na ASP w Krakowie w latach 1982-87, a obecnie mieszka w Niemczech. Jego praca pt „Głowy” została wyceniona na 300 €.

Tylko tyle we wrześniu i mam nadzieję, że w kolejnych miesiącach, gdy rynek nabierze rozpędu, będzie więcej ciekawszych obiektów.