Wędrówki po internecie. U progu nowego sezonu

Sławomir Bołdok

Przyznaję że się pomyliłem, przewidując iż w sierpniu - miesiącu najczęściej wybieranym przez mieszkańców zachodniej Europy na wakacyjny wypoczynek, nie będzie żadnych aukcji z polonicami. Tymczasem znalazłem ich kilka i to nie tylko w Europie. Tak więc, podobnie jak w „Wędrówkach" czerwcowo – lipcowych, prezentuję kolejny, dwumiesięczny przegląd aukcji - w sierpniu i we wrześniu br. 

We Francji, jak to w wakacje, „ciężar" działalności aukcyjnej przeniósł się do kurortów, do Cannes, Deauville. I tak 15 sierpnia w domu Besch Cannes Auction

Rajmund Kanelba, Para rybaków

na licytacji obrazów nowoczesnych i współczesnych wystawiono z nr. 287 Rajmunda Kanelby „Parę rybaków", ol. pł. za 6/7.000 €. Kilka dni później w Deauville, 22 sierpnia w domu Tradart, gdzie także oferowano sztukę nowoczesną i współczesną, pojawiły się: z nr. 33 obraz Włodzimierza Terlikowskiego „Bukiet kwiatów" ol. pł. wyceniony na 2/3.000 € oraz dwie rzeźby Jana Lambert-Ruckiego w jednakowej cenie, po 12/15.000 €: z nr. 34 „Maski" z 1922 r., brąz, wys. 35 cm i z nr. 37 „Marynarz" z 1932 r. z brązu polichromowanego, wys.74 cm. 

Henryk Szydłowski, Piękna historia zapomnianego malarza, 1992 Józef Stanisław Ostoja–Kotkowski, Anthos, 1976 Marek Jerzy Nowakowski, Portret mężczyzny, 2006 Stanisław Chlebowski, Bronowanie, 1939

Kolejna aukcja odbyła się 25 sierpnia na antypodach, w Australii, a konkretnie w Sidney w Shapiro Gallery, gdzie licytowano dzieła australijskiej i międzynarodowej sztuki. Pewne przesłanki wskazują, że aż tak daleko wyemigrowali obydwaj malarze z Polski. Pierwszy z nich Henryk Szydłowski, ur. 23.03.1950 r., ukończył ASP w Krakowie w 1977 r. Jego obraz z nr 79 „Piękna historia zapomnianego malarza" z 1992 r., ol. pł., został sprzedany za 10.200 AUD (dolarów australijskich, czyli ok. 30 000 zł [1 AUD = 2,98 PLN]).
Drugi artysta to Józef Stanisław Ostoja–Kotkowski (28.12.1922 – 1994). Ukończył on studia artystyczne w 1949 r. za granicą. Dwa jego obrazy wykonane techniką emalii na blasze zostały też sprzedane - z nr. 96 „Anthos" z 1976 r. za 4.920 AUD i z nr 97 „Abstrakcja" z 1962 r. za 2.640 AUD.

Wracamy do Europy, gdzie 29 sierpnia w Berlinie, w domu Auctionata wśród wystawionych fotografii, grafik i sztuki nowoczesnej znalazła się z nr. 92 rzeźba w brązie. Był to „Portret mężczyzny" z 2006 r., wys. 45,5 cm, egz. 2/7 autorstwa Marka Jerzego Nowakowskiego, wyceniona na 340 / 700 €. Autor ukończył studia na ASP w Poznaniu w 1993 r. Jego interesująca ekspresyjna twórczość, nawiązująca niekiedy do sztuki prehistorycznej, posiada tę szlachetność , która rodzi się z przywiązania do tradycji.

Pozostańmy jeszcze w Niemczech, gdzie w Mutterstadt, 30 sierpnia w Henry`s  Auktionhaus odbyła się on–line licytacja obiektów sztuki. Wśród licznych przedmiotów i dzieł znalazły się obrazy artystów polskiego pochodzenia. Najwięcej prac było autorstwa Sophie (Zofii) Wysockiej. Wg katalogu była to malarka polsko-brytyjska, która żyła w latach 1915-2008. Niestety nie udało mi się pozyskać więcej informacji o artystce i jej twórczości. A oto wystawione obrazy: z nr. 08-6017 „Mężczyzna w fotelu", kopia obrazu z Galerii Narodowej w Londynie, ol., w typie rembrandtowskim wyceniona na 280 €; z nr. 08-6057 „Tulipany w wazonie", ol. tkt. za 150 €; z nr. 08-6059 „Portret króla Prus Fryderyka II Wielkiego", kopia z obrazu Antona Graffa, 1986, ol. oszacowana na 180 €; z nr. 08-6086 „Piwonie w wazonie", duży ol. za 200 €; z nr. 08-6087 „Piwonie białe i czerwona" duży ol. za 200 € i ostatni z nr. 08-6119 „Słoneczniki w wazonie", także duży ol. za 200 €. Prócz prac Wysockiej wystawiono z nr. 08-6110 płótno Stanisława Chlebowskiego (1890 – 1969) „Bronowanie" z 1939 r., ol. za 300 €  oraz z nr. 08-6142 „Martwą naturę z jabłkami, dzbanem i butlą na stole" z 1949 r. autorstwa Jana Karmańskiego, artysty z Kazimierza Dolnego nad Wisłą, w cenie 400 €.

Ostatnią imprezą z sierpnia była aukcja w Wielkiej Brytanii, także 30 sierpnia, w domu Tennants, gdzie podczas sprzedaży sztuki nowoczesnej i współczesnej oferowano z nr. 1197 obraz Stanisława Grabowskiego „Montmartre, Paris", tech. mieszana za 200/300 GBP.

Wrześniowe aukcje, w większości, prezentują sztukę orientalną, rzemiosło artystyczne, wina z dobrych roczników albo sztukę współczesną własnych krajów, gdzie nie ma Polaków. Poza tym wrzesień, to dopiero początek sezonu i aukcje z malarstwem ważniejszych domów takich jak Christie, Bonhams, Hampel czy Ruef z Monachium, Spik z Berlina, Stahl z Hamburga, a także firm francuskich, szwajcarskich czy amerykańskich odbędą się dopiero pod koniec września lub w październiku, co sprawia, że aktualnie nie ma jeszcze w internecie katalogów tych imprez, a jedynie krótkie informacje o przyszłych wydarzeniach. Stąd moje poszukiwania poloniców we wrześniu nie są obfite.

Alfred Aberdam, Anioły, 1958

5 września w Tel Avivie w domu Montefiore odbędzie się aukcja sztuki izraelskiej i międzynarodowej, wśród której będą dwie prace Alfreda Aberdama: z nr. 8 „Anioły" z 1958 r., gwasz za 500/700 € i z nr. 151 „Konie i jeźdźcy" z 1956 r., ol. wyceniony na 800/1200 $. Kolejno z nr. 84 wystawiony zostanie Leopolda Gottlieba obraz „Szpiedzy", ol., pap. w podobnej cenie - 800/1200 $. Praca ta była już eksponowana na aukcji tego domu 26 listopada 2013 r. z nr. 196. Następnie pojawią się dwie olejne „Kompozycje abstrakcyjne" Lan-Bara czyli Davida Langberga, w jednakowej cenie po 300/400 $ - z numerami 90 i 204. Ostatnim malarzem z Polski będzie Maryan (Pinchus Burnstein), którego obraz „Bez tytułu" z 1967 r. gwasz, oszacowano też na 800/1200 $. 

W Belgii, w Mons 7 września w domu MonsAntic na aukcji dzieł sztuki i rzemiosła oferowane będą prace „polonusów" i Polaków. Do tych pierwszych zalicza się Erwin Maćkowiak mieszkający w Belgii, o którym już pisałem i prezentowałem jego płótna. Tym razem oferowane będą dwa obrazy olejne - z nr. 395 „Brzeg jeziora” z 1951 r. ceniony na 300/400 € oraz z nr. 454 „Cień świadomości" z 1954 r. za 200/300 €. Także Henryk Hayden przebywający przez wiele lat we Francji należy do starej emigracji. W Mons wystawiono z nr. 440 jego autorstwa „Wnętrze", ol. za 1200/2200 €. Krajowi artyści to Joanna Wiszniewska – Domańska i Mariusz Łabiński. Łódzka artystka znana jest z grafik i rysunków o delikatnej kresce, które charakteryzują się swoistym, surrealistycznym, „sennym" klimatem. W jej kresce doszukać się można echa sztuki Leszka Rózgi i Jerzego Nowosielskiego, kiedy przebywał on w Łodzi w latach pięćdziesiątych i tworzył tam pejzaże miejskie. Artystka miała liczne wystawy m.in. w nieistniejącej już od marca br., zasłużonej dla sztuki polskiej, galerii „Zapiecek" w Warszawie. W Belgii wystawiono z nr. 479 dwie ryciny we wspólnej oprawie: „Blue rider" z 1990 r. egz. 41/50 i „Reve de voyage", egz. 34/50, w łącznej cenie 100/150 €. Drugą pozycją autorki będzie z nr. 480 rysunek tuszem „Popiersie mężczyzny (?) na tle architektury" z 1991 r. za 200/300 €. Mariusz Łabiński z Wrocławia, gdzie się urodził, skończył studia i pracuje na tamtejszej ASP jest autorem pracy z nr. 492 „Wózek drewniany przed domem", tusz, akw. wycenionej na 400/600 €.

Joanna Wiszniewska - Domańska, Popiersie mężczyzny na tle architektury

Mariusz Łabiński, Wózek drewniany przed domem

Jan Gałuszkiewicz, Paryska elegantka z psem, 1935

Na kolejną aukcję udamy się do Londynu. Tam 11 września u Christiego na licytacji sztuki europejskiej XIX w. z nr. 61 wystawiony będzie wizerunek „Paryskiej elegantki z psem" pędzla Jana Gałuszkiewicza, sygnowany i datowany „Paryż 1835", ol. za 15/20.000 GBP. Gałuszkiewicz, malarz krakowski, wg Słownika Artystów Polskich przebywał w Paryżu kilkakrotnie, w latach 1865, 1869 i 1872. Prezentowany obraz z 1835 r. dowodzi, że bywał w Paryżu już wcześniej.

Kolejne aukcje, poza dwiema, odbędą się na obszarze niemieckojęzycznym. Pierwsza w Berlinie, 12 września w domu Dannenberg, gdzie z nr. 3605 zostanie wystawiony obraz Józefa Simmlera „Popiersie kobiety – studium" z 1861 r. (1864 ?), ol. za 200 €. Następna w Hannoverze w domu Kastern dnia 13 września, gdzie oferowany będzie z nr. 4 obraz Feliksa Michała Wygrzywalskiego „Mężczyzna holujący łódź" z 1914 r., ol. za 2/3.000 €. Także 13 września w Dreźnie, w domu Schmidta pojawi się pod nr. 147 Walerego Brochockiego „Pejzaż leśny ze stawem", ol., pap. za 1500 €.

Także 13 września w Arles, na południu Francji, w domu Holz Artles wystawione zostaną 3 akwarele „Matejki Nikifora" czyli Nikifora Krynickiego: z nr. 32 „Pawilon w Muszynie" za 500/600 €, z nr. 33 „Kościół" w tej samej cenie i z nr. 178 „Kobieta i mężczyzna, w tle wiatrak" za 700/800 €.

Pierre Klemczynski, Martwa natura z lampą naftową i talerzem

A w dniu 14 września u Erica Pillona w Wersalu będą zaprezentowane na aukcji: z nr. 10 Andrzeja Jerzego Mniszcha „Kobieta siedząca na tle fresku i paląca papierosa" z 1873 r., ol. pł. za 800/1000 €; kolejno dwa rysunki ołówkiem Henryka Epsteina, w jednakowej cenie 300/400 € - z nr. 105 „Targ" i z nr. 106 „Targ II"; oraz z nr. 136 Konstantego Szewczenki „Rybak z siecią brodzący w wodzie", ol. za 600/800 €. Na tejże aukcji z nr. 142 widnieje w katalogu Pierre Klemczynski (1910 – 1991) i jego obraz pt. „Martwa natura z lampą naftową i talerzem”, ol. za 600/800 €. Nie bardzo wiem czy można go zaliczyć do „Polonusów" bo urodził się we Francji, mieszkał całe życie w Paryżu i tam występował na Salonach jako artysta francuski. Ale z drugiej strony Hanna Bartnicka-Górska i Joanna Szczepińska–Tramer w publikacji o artystach polskich wystawiających na Salonach paryskich wymieniają go i piszą, że udzielał się w polskim środowisku paryskim. Tak więc, na wszelki wypadek, wspominam o tym malarzu.

Erno Erb, Przekupki

Ostatnie dwa znalezione katalogi prezentują obrazy z Dorotheum w Wiedniu i domu Scheubleina w Monachium. W Wiedniu na aukcji XIX-wiecznego malarstwa olejnego i akwarelowego w dniu 18 września wystawione będą: z nr. 100 Władysława Chmielińskiego „Wyjazd na polowanie saniami na leśnej drodze", ol oszacowany na 1500/ 2000 €, z nr. 143 Erno Erba „Przekupki", ol. tkt. za 1400/1800 € i z nr. 295 Michała G. Wywiórskiego „Pejzaż zimowy z krukami" duży olej w cenie 6/8.000 €. O obrazie tym pisałem przy okazji aukcji w domu Zellera w Lindau, która miała miejsce w lipcu 1913 r., a obraz miał nr. 533.


W Monachium 26 września u Scheubleina będą oferowane 2 obrazy w jednakowych cenach, po 400 €. Z nr. 525 będzie to Jana Maksymiliana Kasprowicza „Napad wilków na sanie", ol. i z nr. 557 Eugeniusza Pierzyńskiego „Trojka przy saniach na wiejskiej drodze", ol. Oba tematy są lubiane w Polsce , ale w/w „dzieła" to niestety dosyć słabe naśladownictwa prac Brandta czy Wierusza Kowalskiego o czym również świadczą niskie ceny wywoławcze.