Wędrówki po internecie. Jak to w maju...

Sławomir Bołdok

Jak to w maju, a nawet dwa tygodnie wcześniej, buchnęło zielonością. Jak żyję, a żyję długo, nie pamiętam tak ciepłej zimy i wiosny, co przyjąłem z prawdziwą radością, bo nie lubię chłodnych pór roku. Wraz z intensywnym budzeniem się przyrody przyszedł też urodzaj na obrazy. Pojawiły się na 31 aukcjach. Pierwszą w miesiącu, 3 maja, nie bacząc na nasze święto, urządził w Monaco tamtejszy MC Fine Arts Auction. Wśród malarstwa z nr. 28 wystawiony został romantyczny widok „Młodej kobiety w lesie” Gustawa Daniela Budkowskiego (1813 - 1884), spory olej wyceniony na 15/20.000 €, ponieważ tamtejsi marszandzi uznali go za Rosjanina.

Gustaw Daniel Budkowski, Młoda kobieta w lesie Tadeusz Styka, Portret Beatrice Hahn Troy

Budkowski, malarz i litograf był synem majora armii polskiej, przesiedlonego po powstaniu kościuszkowskim do Rosji. Studiował w Petersburgu i w Akademii w Dusseldorfie. Potem mieszkał kilka lat w Paryżu, a do końca życia we Włoszech. W okresie paryskim miał bliskie kontakty z polskimi malarzami we Francji. Wśród swego malarstwa miał wiele motywów z Tatr. Wystawiał w krakowskim TPSP oraz w warszawskiej Zachęcie. Nie wiadomo czy wystawiony aktualnie obraz został sprzedany ponieważ nie podano wyników.

Następnym domem, gdzie pojawiły się polonica był Bonham, który w okresie tygodnia, urządził kilka aukcji w Nowym Jorku i w Londynie. Omówię je po kolei. 6 maja w Nowym Jorku na aukcji impresjonistów i malarzy nowoczesnych znalazły się dwa rysunki ołówkiem Tamary Łempickiej wycenione jednakowo po 4/6.000 $. Z nr. 11 „Akt w profilu” oraz z nr. 12 „Studium perspektywy”, czyli dwie nagie kobiety. Dzieło to doceniono i sprzedano za 9.375 $. Następnego dnia, też w Nowym Jorku na licytacji dawnego i XIX-to wiecznego malarstwa znalazły się prace dwóch naszych autorów. Z nr. 71 Alfreda Wierusza Kowalskiego „Powrót z jarmarku”, ol. tkt. w cenie 5/7.000 $, który sprzedano za 10.000 $ i z nr. 76 Tadeusza Styki duży, reprezentacyjny „Portret Beatrice Hahn Troy” wyceniony jak wyżej i sprzedany za nieco mnie czyli za 8.125 $. Bonhams 14 maja w Oxfordzie na aukcji „Fine Arts & Antiques” wystawi też z nr. 25 Igora Talwińskiego dosyć pretensjonalną „Młodą modelkę” namalowaną w Paryżu za 600/800 GBP oraz z nr. 118 Józefa Szermentowskiego „Kobietę w stroju klasycznym na tle wysokich traw” z 1874 r. za 1200/1800 GBP. I to byłoby wszystko u Bonhamsa.

W kolejności mamy nowojorski dom Doyle, gdzie 6 maja, wśród malarzy impresjonistów i nowoczesnych znalazł się z nr. 65 obraz sygnowany „Jan Cybis” przedstawiający kwiaty w wazonie, który jest ewidentnym falsem. Ani sygnatura, ani sposób malowania nie są cybisowskie. Trudno powiedzieć kto to popełnił, ale znał chyba obrazy artysty tylko z fotografii. Może miała to być kopia obrazu z lat przedwojennych, a potem znalazło się to na aukcji. Może.

Dalej będziemy mieli do czynienia raczej z oryginałami, jak choćby w paryskim domu Aguttes, gdzie 7 maja wśród obrazów z XIX w. i nowoczesnych wystawiono: z nr. 86 Benciona Rabinowicza - Benna „Dziewczynę w czerwonej sukni”, ol. za 300/500 €; z nr. 94 przypisywany Stanisławowi Eleszkiewiczowi „Pochód o zachodzie słońca”, akw. za 200/400 €; z nr. 110 Jana Peszki „Jesienny pejzaż”, ol., ładny nastrojowy obraz za 4/5.000 €. Włodzimierza Zakrzewskiego wystawiono aż 5 pozycji - są to wielkości kartki maszynopisu szkice olejne na tekturze - z nr. 111 „Widok Sacre Coeur”, 1957, ol. tkt. za 250/300 €; z nr. 112 „Widok Sekwany w Paryżu”, 1956, ol. tkt. za 300/400 €; z nr. 113 „Notre Dame w Paryżu”, ol. za 400/500 €; z nr. 114 „Widok stacji kolejowej” za 300/400 € i z nr. 115 „Place des Voges” z 1956 r. w cenie jak wyżej.

Henryk Hayden, Martwa natura z butelką mleka Wojciech Fangor, M2

Christie`s pierwszą interesującą nas licytację miał także 7 maja, w Nowym Jorku. Wśród wystawianych tam dzieł impresjonistów na papierze znalazły się: z nr. 172 rysunek oł. Tamary Łempickiej „Głowa kobiety w kapeluszu ozdobionym kiściami winogron” z 1934 r. za 12/16.000 $, sprzedany za 25.000 $ oraz jej olej z 1960 r., z nr. 363, „Riviera francuska” za 14/18.000 $, który uzyskał 43.750 $; Mojżesza Kislinga, z nr. 242 „Margeritki” z 1948 r., ol. za 180/250.000 $, z nr 296 „Port w Marsylii”, ol. z 1938 r. za 100/150.000 $ sprzedany za 118.750 $, z nr. 300 „Sekwana” z 1935 r., ol. za 18/25. 000 $, sprzedana za 25.000$ i z nr. 301 „Portret rudowłosej”, ol. za 40/60.000 $. Ostatnim obrazem była z nr. 263 Henryka Haydena „Martwa natura z butelką mleka” z 1917 r. ceniona na 80/120.000 $, którą wylicytowano za 106.250 $. W tym samym domu i miejscu, tydzień później, 14 maja, odbędzie się w dwóch sesjach - rannej i popołudniowej - aukcja sztuki po 1945 r. Rano z nr. 284 wystawiony zostanie obraz Wojciecha Fangora „M2” z 1969 r. za 80/120.000 $ , a po południu - z nr. 499 Piotra Uklańskiego „GTx” z 2001 r., tech. mieszana za 20/30.000 $ i z nr. 537 Mirosława Bałki kompozycja z elementów stalowych i soli pt. „96 x 13 x 8, 190 x 24 28...” z 1991 r. za 30/40.000 $. Na kolejnej imprezie Christiego w Londynie, 21 maja, na aukcji prac malarzy z XIX w. i orientalistów wystawione zostaną - z nr. 38 Alfreda Wierusza Kowalskiego mały „Kulig”, ol. za 15/20.000 GBP i z nr. 59 Adama Styki „Łodzie na Nilu przed świątynią w Philae”, ol. ceniony na 18/25.000 GBP.

Tamara Łempicka, Śpiąca Kizette

Także 7 maja obraz Tamary Łempickiej, z nr. 38, „Śpiąca Kizette” z 1933 r., ol., szacowany na 2,5 /3,5 miliona $ znalazł się u Sothebyego na aukcji impresjonistów i malarzy nowoczesnych w Nowym Jorku, a uzyskana cena wyniosła 2.741.000 $. 

9 maja w Tel Avivie, w domu Montefiore wystawiono z nr. 40 Jankiela Adlera akwarelę „Postacie we wnętrzu” za 600/800 $ i z nr. 145 Maryana (Pinchasa Burnsteina) „Nową Figurację” z 1973 r. - tekę 5 litografii, 50 x 70 cm, egz. 7/ 150 w cenie 800/1200 $. 

Temat zimowy „Fura w czasie śnieżycy” Alfreda W. Kowalskiego, ol. z nr. 465, za 1500 €. będzie oferował 10 maja Stahl w Hamburgu.

Adam Styka, Tozeur (U wodopoju)

Przenosimy się do Paryża, gdzie czeka nas obfitość obrazów. 13 maja w domu Artcurial pojawią się na aukcji orientalistów dwa oleje Adama Styki. Z nr. 36 „Młoda Marokanka” za 5/7.000 € i z nr. 37 „Tozeur” (U wodopoju) za 10/15.000 €. Następnego dnia, 14 maja, u Adera odbędzie się sprzedaż „Obrazów nowoczesnych z Ecole de Paris” w liczbie aż 34 pozycji, ale prac więcej. W tej sytuacji nie pozostaje mi nic innego jak tylko wyliczyć kolejne obrazy,w jak największym skrócie, z pominięciem „nr” podając tylko liczbę, technikę tylko w przypadku gdy nie jest to olej, a także tylko skrót imienia artysty. Zaczynamy od: 46. M. Kisling „Port w Marsylii”, 1932, 30/40.000 €; ten sam, 47. „Martwa natura z pomarańczami”, 1917, 60/80.000 €; 11. J. Betley „Las w Kampinosie”, 1969, 300/400 €; 116. W. Cyankiewicz „Akt w pracowni”, 1200/1500 €; 123. H. Epstein „Pejzaż z drzewami, domem i widokiem na morze”, 1931, 3/4.000 €; 124. H. Epstein „Ulica Kościelna”, akw., 600/ 800 €; 131. J. Goldkorn „Para z dzieckiem”, gwasz, 300/400 €;132. J. Goldkorn „Akt leżący na tle morza”, 400/500 €; 133. J. Goldkorn „Kompozycja abstrakcyjna”, 300/400 €; 134. N. Grunsweigh „Kościół w miasteczku”, 1200/1500 €; 135. H. Hayden „Most" 1960, gwasz, 3 / 4.000 €; 136. H. Hayden „Martwa natura z garnkiem, dzbanem,wazą", 1945, 4/5.000 €;

Jan Lebenstein, Postacie

137. H. Hayden „Martwa natura z grzybami", 1200/1500 €; 139. R. Jarosz „Martwa natura z filiżanką, dzbankiem i owocami", 1921, 1000/1200 €; 143. A. Kolnik „Macierzyństwo", 500/600 €; 145. R. Kramsztyk „Portret kobiety w etoli z futra", 10-12.000 €; 151. Lan-Bar [D. Lang-berg] „Kobieta",1948, 1200/1500 €; 152. j.w. „Popiersie kobiety",1952, 500/600 €; 155. J. Lebenstein „Postacie", 1969, oł. tusz, 2500/3000 €; 159. J. Markiel „Portret kobiety", 1000/1200 €; 162. M. Mędrzycki „Jesienny pejzaż", 800/1000 €; R. Pikielny - 179. „Czytająca", 1000/1500 €; 180. R. Pikielny „Uliczka w Barcelonie",1200/1500 €; 181. R. Pikielny „Kobieta w różowej koszuli w sypialni", 1200/1500 €; 182. R. Pikielny, „Trzy kobiety", 3/ 4.000 €; 183. R. Pikielny, „Garderoba", ok. 1933 (wystawiany na Salon de Paris 1933, nr 1976), cena 3/ 4.000 €; 184. R. Pikielny, „Dom i konie", 400/500 €; 200. M. Rudnicki „Arlekin gitarzysta", 200/300 €; 206. T. Styka „Odysseusz.LIII - Sebastiano Capone", 1200/1500 €. (na odwrocie nalepka Muzeum w Łodzi, 1986, "Eume - szef pasterzy"]; 207. T. Styka „Akt kobiety wspartej na łokciu", 100/1200 €; 208. J. Styka „Telemach", 1200/1500 €; 209. J. Styka, pięć studiów, oł. pap.: a.) postacie antyczne, b.) studium kobiety, c.) studium mężczyzny, d.) studium mężczyzny i ręki, e.) „Skąpiec", 80/100 €; 212. A. Weinbaum „Podmiejska uliczka", gwasz, akw. kredka, 200/300 €; 213. J. Weingart „Kwiaty w wazonie", 3500/4000 €. Uff, koniec aukcji u Adera.

Franciszek Starowieyski, Erotica Tantrica

Tego samego dnia, 14 maja, u Tajana w Paryżu na aukcji rysunków nowoczesnych eksponowane będą: Rajmunda Kanelby dwie akwarele w jednakowej cenie 1200/1500 € - z nr. 246, „Maria" i z nr. 247 „Dama w czerwieni". Następnie Franciszka Starowieyskiego 4 rysunki, prawdopodobnie ilustracje, z nr.: 261. „Dwie postacie", tusz, gw. 300/500 €; 262. „Mężczyzna i kobieta", tusz, 400/600 €; 263. „Erotica Tantrica", tusz 600/1000 €; 266 „Postać na wieszaku", oł. kredka, 400/600 €. Trzecim autorem będzie Jerzy Skarżyński, z dwiema pracami: nr. 264 „Fragmenty kobiety", 1989, gw. tusz, 400/600 € i nr. 65 „Szkielet", 1950, tusz, gw., w cenie j.w. Tajan, dzień później urządza też aukcję sztuki orientu, na której będzie kolejny obraz Adama Styki, z nr. 140, „Troje młodych pod słońcem Maroka", ol. za 50/70.000 €.


Też 14 maja w Paryżu u Blancheta, na aukcji obrazów nowoczesnych i współczesnych z nr. 26 wystawiona zostanie Jana Peszki „Szyjąca", pastel za 2/3.000 €.

Mikołaj Kasprzyk, Salto

W Kolonii, w domu van Ham na aukcji sztuk pięknych 16 maja oferowany będzie obraz Feliksa M. Wygrzywalskiego „Połów" z 1925 r., ol. z nr. 729, wyceniony na 5/6.000 €, a niedaleko w Lokeren w Belgi, w domu De Wuyst, 17 maja pojawią się dwa obrazy Polaków - z nr. 558 Mikołaja Kasprzyka „Salto", 1997 r., ol. za 1200/1600 € i z nr. 559 Krzysztofa Kokoryna „Wnętrze z dwiema postaciami", 1996, ol. za 1700/2400 €. 18 maja, pod Paryżem w Wersalu, w domu E. Pillona wystawiona zostanie rzeźba Jana Lambert-Ruckiego „Akordeonista", brąz, wys. 19, cm, egz. 6/8 za 8/10.000 €.

Rozczarowałem się, że u Millona w Paryżu, który często wystawiał liczne prace naszych artystów, znalazłem 19 maja na aukcji sztuki orientalnej tylko jeden obraz Adama Styki, z nr. 282 przedstawiający „Młodego pasterza na wiejskiej uliczce”, ol. wyceniony na 3 /4.000 €. Tego samego dnia w domu Massol`a, z nr. 25, na aukcji sztuki nowoczesnej i współczesnej, będzie sprzedawana olejna „Kompozycja abstrakcyjna" D. Langberga za 400/500 €.

Grażyna Maria Remiszewska, Abstrakcja

Następne dwie aukcje odbędą się w Belgii, w Brukseli. 20 maja w Galerie Moderne wystawiony zostanie z nr 102 pastel Jana Peszki „Macierzyństwo" za 2/3.000 €, a 21 maja w domu Vanderkindere, z nr. 123, olej Władysława Bakałowicza „Pojedynek" za 2/3.000 €.

W dniu 21 maja w Paryżu, w domu Pestel - Debord `a sprzedawana będzie z nr. 260 następna „Abstrakcja" z 1975 r., techn. mieszana za 500/700 €. Autorką tej pracy jest Grażyna Maria Remiszewska, po PWSSP we Wrocławiu, którą ukończyła w 1968 r. Także tego dnia, w stolicy Francji, u Mathias - Baron Ribeyre, pod nr. 122, znajdziemy Tadeusza Dominika „Kompozycję" z 1976 r., ol. za 3/5.000 €.

24 maja w Dusseldorfer Auktionhaus pojawi się kilka prac malarzy: z nr. 8 Bolesława Biegasa „Portret sferyczny", ol. za 2000 €; z nr. 219 H. Haydena „Wiejski letni pejzaż" z 1908 r., ol. za 400 €; dwa obrazy Stanisława Żukowskiego - z nr. 252 „Zamyślona", ol. za 12.000 €. Na obrazie, powstałym zapewne przed 1914 r., w nastroju nieco romantycznym, jest dedykacja autora płótna: „S.Żukowski / Podorosk /Pięknej i rasowej Pannie Neli Mikuckiej jako wyraz zachwytu do Jej głębokiego odczuwania sztuki".

Stanisław Żukowski, Zamyślona

Pozwala to domyślać się, że namalowaną postacią jest panna Nela, a poza tym miło przeczytać jak to niegdyś panowie elegancko wyrażali swój podziw dla kobiety, do której być może artysta „przytupywał". Drugi obraz, z nr. 255, nosi tytuł „Puszcza Świsłocka", 1933 r., ol. i został wyceniony na 3. 000 €. Ostatnie dzieło z aukcji, z nr. 376, to A. Styki „Arabowie u wodopoju", ol. w cenie 25.000 €. Tak się przypadkiem złożyło, że w tym miesiącu mamy festiwal Styków: Adama - 6 obrazów, Jana - 5 rysunków i Tadeusza - 1 portret. Ale jest to również wskazówka, że marszandzi wyczuli gdzie są pieniądze do zdobycia i organizują liczniej aukcje sztuki orientalnej - blisko oraz dalekowschodniej pod gust szejków z półwyspu Arabskiego i „nowych” Chińczyków.

Również 24 maja w domu Henry` s w Mutterstadt wystawiony będzie obraz Erwina Sówki, górnika z Katowic, należącego do grona malarzy naiwnych. Jego obraz olejny „Venus" inspirowany dziełem Tycjana, nr. 05-6317, powstał w 1972 r., a wyceniono go na 450 €.

Ostatnie licytacje miesiąca odbędą się w Berlinie i w Kolonii. 30 maja w domu Bassenge w Berlinie, z nr. 6182 wystawione zostanie dzieło Jerzego Kossaka „Polowanie par force z psami", ol. za 1800 €. Tego dnia, też w Berlinie, w Grisebach Auktion, na wiosennej imprezie pojawią się prace: Igora Mitoraja, z nr. 794, „Argos", brąz, wys. 22, 5 cm, za 5/7.000 €; z nr. 795 Jana Lebensteina „Corps de Garde" z 1969 r., ol. za 10/15.000 €;

Marcin Maciejowski, Słowo mistrz świata budzi respekt i w walce może deprymować

z nr. 852 Marcina Maciejowskiego „Słowo mistrz świata budzi respekt i w walce może deprymować", 1999, ol. za 10/15.000 €; Sławomira Elsnera „Dom", 2004, ol. za 4/6.000 € i tegoż z nr. 856 „Spezialeinheit 2" z 2004 r. akryl, w cenie j.w.; następnie Wilhelma Sasnala, z nr 857, „Westerplatte", 2002, ol. za 20/25.000 €; dalej - dwie prace olejne Rafała Bujnowskiego, w jednakowej cenie 3 /4.000 € - z nr. 858 dyptyk „Bez tytułu" z 2005 r. i z nr. 859 „Flash (3)" z 2004 r.; ostatnim obrazem olejnym będzie Marcina Maciejowskiego „Austellunganssicht, Heimo Zobernig" z 2004 r. za 15/20.000 €.

W Kolonii obie aukcje odbędą się w domu Lempertza. 30 maja na licytacji sztuki nowoczesnej, z nr. 488, wystawiony zostanie obraz Meli Muter „Mężczyzna w kapeluszu" z 1912 r., ol. w cenie 16/18.000 €, natomiast 31 maja pokazany będzie z nr. 719, Marcina Łukasiewicza „Portret martwej natury" z 2002 r., ol. szacowany na 2500 €.