Twarze Ameryki - Międzynarodowe Centrum Kultury

Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie w 2003 roku pokazało wystawę malarstwa amerykańskiego zatytułowaną "Impresjonizm kalifornijski". Wystawa cieszyła się dużą popularnością, nie tylko ze względu na ciekawość amerykańskiej „wersji” impresjonizmu, ale też z powodu nieznajomości – jak się okazuje – sztuki amerykańskiej w ogóle. Jej znajomość wśród większości zaczyna się od połowy XX wieku, kiedy stolica sztuki przeniosła się z Paryża do Nowego Jorku, a do głosu doszły takie nurty jak pop-art, op-art, natomiast wyznacznikami nowych trendów stała się działalność artystów tworzących właśnie w Ameryce. Ekspozycja impresjonizmu kalifornijskiego pierwszy raz wypełniła czekające od dawna puste miejsce. Obecnie MCK po raz drugi zdecydował się na pokazanie prac artystów amerykańskich, tym razem jednak prezentowane są dzieła od końca XVIII wieku po rok 1940. 

Na wystawie zaaranżowanej tematycznie obejrzeć można 46 obrazów i jedną rzeźbę. Przyjmując chronologiczny porządek ekspozycji, możemy prześledzić dokonania dawnej sztuki amerykańskiej z punktu widzenia sztuki europejskiej. Artyści amerykańscy (tak dawni, jak i końca XIX wieku, nawiązujący do francuskiego impresjonizmu), przejmowali stylistykę i warsztat z Europy, łącząc je następnie z lokalnymi tradycjami artystycznymi. 

Jak sugeruje już sam tytuł wystawy – "Twarze Ameryki" – najwięcej miejsca zajmują portrety. Niektóre z nich tworzono z czysto pragmatycznych przesłanek, inne pokazują idealizujące, oficjalne wizerunki bohaterów politycznych, wystudiowane podobizny dam, rodzajowe sceny z dziećmi, kameralne portrety przyjaciół i rodzin artystów. Prace prezentują różne tendencje stylistyczne, od akademizmu, przez stylistykę romantyzmu i impresjonizmu, po awangardę pierwszej połowy XX wieku. Ze swego rodzaju wzruszeniem patrzy się na eksponowane obrazy najstarsze, z 2 połowy XVIII wieku. Nieporadnie oddana fizjonomia, zaburzenia perspektywy bądź całkowity jej brak, a przy tym ewidentne staranie się o jak najlepszy efekt, naprawdę mogą poruszyć i wywołać pełen zrozumienia uśmiech odbiorcy.

Wśród prezentowanych obrazów znajdziemy dzieła m.in.: Richarda Emila Millera, Williama Merita Chase’a, Mary Cassatt, Fredericka Frieseke, Fredericka Macmonniesa, Jamesa Whistlera.

Wystawa prezentowana była w Giverny we Francji. Kolejnym miejscem (i ostatnim na mapie Europy) jest właśnie krakowskie Międzynarodowe Centrum Kultury.

Zdjęcia:
Frank Benson, Siostry, 1899, olej na płótnie, © Terra Foundation for American Art, Kolekcja im. Daniela J. Terra
Frederick MacMonnies, Autoportret, 1896, olej na płótnie, © Terra Foundation for American Art, Kolekcja im. Daniela J. Terra