Stefan Speil, grafiki, kolaże, rysunk - wystawa w Solvay

Kraków, słynący z pozornie wielu wydarzeń kulturalnych i artystycznych, nie jest jednak Mekką dla sztuki współczesnej, tym bardziej awangardowej. Galerii specjalizujących się w tej „branży” i prezentujących naprawdę dobry poziom jest ciągle za mało. Dlatego pewnym optymizmem i nadzieją napawa fakt, że funkcjonuje w mieście placówka o nazwie Centrum Sztuki Współczesnej SOLVAY.
SOLVAY niestety nie jest zlokalizowany w centrum Krakowa, co na pewno znacznie utrudnia przybycie doń tych wszystkich, którzy poniekąd „przy okazji” do takich miejsc zaglądają. Działa od 2000 r., celem jest promowanie wydarzeń z zakresu sztuki współczesnej: plastyki, teatru, multimediów, muzyki. Eksponowano tu prace m.in. Wojciecha Ćwiertniewicza, Wojciecha Firka, Janusza Ploty, wystawiano polski plakat teatralny, plakat teatralny Słowenii. W ramach Centrum działa też Off Teatr Psychodelii Absolutnej, chór gospel Joyful Voice, odbywają się koncerty najlepszych wykonawców jazzowych. Do dyspozycji artystów są 3 sale wystawowe: Galeria Główna, Galeria Hall i Galeria Promocyjna, gdzie wystawia się prace młodych artystów. Mimo tych zachęcających jak by nie było propozycji, SOLVAY nie zaistniał jeszcze jako miejsce, do którego się często przyjeżdża. Inaczej mówiąc – miejsce to nie jest jeszcze „modne”.

Kolejną wystawą w ramach działalności Galerii SOLVAY jest pokaz prac Stefana Speila. Wernisaż odbył się w czwartek 22 stycznia i - sądząc po absencji stałych bywalców zasilających tego typu uroczystości w obrębie Rynku - można sadzić, że przybyli nań ci, którym na twórczości bądź osobie artysty zależało. Pojawiło się więc grono krakowskiej i poznańskiej ASP (m.in. prof. Waltoś), prof. Brinken przybliżył istotę twórczości Speila: „Będę mówił wolno i długo, bo tym pracom Stefana trzeba poświecić parę słów (…) Stefan jest w stanie narysować wszystko. Ma rękę jak mało kto”.
   
 
 
Wystawa grafik, rysunków i kolaży Speila skupia kilkadziesiąt prac z ostatnich trzech lat. Zdecydowanie najwięcej tu drzeworytów, choć jak twierdzi artysta, do końca drzeworytami nie są. Stosował technikę mieszaną - autorską, opartą na drzeworycie, jej tajników jednak nie chce zdradzać. 
Prace zdają się mieć wiele wspólnego z surrealistycznym frottagem, wiele z nich nawiązuje do klimatu twórczości Maxa Ernesta. Elementy budujące obraz zawieszone są jakby w próżni, kręgi i figury noszą wyraźne ślady odbitej matrycy, najczęściej słojów drewna. Czarno-białe lub utrzymane w monochromatycznej tonacji, nieruchome, ocierające się gdzieś o symbol i jakąś tajemnicę, kojarzą się z obrazem kosmosu i tego, co dzieje się poza zasięgiem ludzkiego postrzegania.
To nowość w twórczości Speila. W latach 80. malował motywy wanitatywne. To, co teraz prezentuje zaskakuje znających jego wcześniejsze prace. Jak mówił prof. Brinken: „To niespodziewana wędrówka Stefana w stronę klimatów i pejzażów nadrealnych. To spotkanie jest piękne, zaskakujące, mimo, że znam go tyle lat”.
 
Sam artysta twierdzi, że drzeworyt poprzez swoją klarowność, prostotę, czystość rysunku, jest jego ulubioną sztuką. Inspirują go często prace studentów. Otwarcie przyznaje się też do swoich fascynacji, choć czasem boi się otarcia o plagiat. Ich dowodem są rysunki motywowane cyklem Piekła Dantego Jerzego Panka.

Po Krakowie grafiki i rysunki Speila prezentowane będą w Katowicach. Ich nakład nie jest wysoki z uwagi na dość trudną technikę wykonania. „Jeśli będzie trzeba to je dodrukuję”. Choć artysta brał udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych, jego prace w galeriach należą do rzadkości. „Nie są komercyjne, tak wyszło. Tych też nie robiłem z myślą o sprzedaży”. Jeśli ktoś jednak wyrazi chęć kupna, jak najbardziej może to zrobić. Artysta co prawda nie ma jeszcze swojej strony internetowej, ale jak mówi, zawsze można go znaleźć na ASP w Katowicach, gdzie pracuje.

      
 Wybrane prace:
 

 
   
 Nota biograficzna:

        
 
Stefan Speil urodził się 8 sierpnia 1951 r. w Molnej na Śląsku. W latach 1970-75 studiował w krakowskiej ASP, dyplom uzyskał na Wydziale Grafiki w pracowni prof. Franciszka Bunscha (drzeworyt) oraz w pracowni doc. Macieja Makarewicza (plakat). W latach 1975-89 asystent i adiunkt w Pracowni Drzeworytu prof. F. Bunscha, w Pracowni Rysunku prof. Adama Hoffmanna oraz w Pracowni Rysunku prof. Jacka Gaja. Uczestniczył w wielu konkursach, 10 wystawach indywidualnych i kilkunastu zbiorowych w kraju i zagranicą. Obecnie jest prof. ASP w Katowicach. 

Wystawy Indywidualne:
1985 - Rysunek i grafika – Galeria „Inny Świat” Kraków
1985 - Rysunek i grafika – Centro di Kultura – Tolmezzo – Włochy
1990 - Rysunek, grafika, malarstwo – Galeria ASP Katowice
1992 - Grafika i rysunek – Galeria Sztuki – Zielona Góra
1993 - Grafika i rysunek – Galeria ZPAP „Pryzmat” – Kraków
1993 - Grafika i rysunek – Galeria ZPAP „Art-Nowa 2” – Katowice
1994 - Rysunek, grafika, malarstwo – Galeria BWA – Ostrów Wielkopolski

Udział w konkursach:
1975 – portret współczesny – Galeria ZPAP „Pryzmat” – Kraków
1979 – 35 rocznica oswobodzenia obozu na Majdanku 1944-1979 – konkurs na plakat
1981 – „Kraków nie może umrzeć” – konkurs na plakat
1986 – „Triennale rysunku im. T. Kulisiewicza – Kalisz
1997 – „Logo Krakowa” – konkurs na znak graficzny

Wystawy zbiorowe:
1975 – portret współczesny – wystawa pokonkursowa – „Pryzmat”- Kraków
1976 – Linia i zapis – wystawa rysunku – „Pryzmat”- Kraków
1977 – Absolwenci 1975/77 – wystawa malarstwa młodych BWA – Kraków
1978 – Nauczyciele i uczniowie – wystawa grafiki – Salle de Lecture Francaise – Kraków
1979 – Pokonkursowa wystawa plakatu – Galeria PLSP – Kraków
1980 – Rysunki i komentarze – Ogólnopolska wystawa Rysunku – Muzeum Okręgowe w Radomiu
1981 - Pokonkursowa wystawa plakatu – Galeria „Forum” – Kraków
1985 – czas Krzyża – kościół oo. kapucynów – Bytom
1986 – triennale rysunku polskiego – Kalisz
1987 – „Via crucis” – Galeria „Inny Świat”- Kraków
1988 – Wystawa rysunku – Klub inteligencji katolickiej – Kraków
1994 – Wystawa Pedagogów Filii ASP w Katowicach – Muzeum Śląskie Katowice
1995 – Graficy Śląska – Galeria Liceum Plastycznego – Zabrze
1997 – Jubileuszowa Wystawa „50-lecie Katowickiej Filii ASP w Krakowie” – BWA – Katowice
1998- Jubileuszowa Wystawa 50 lat PLSP Bielsko-Biała- Galeria BWA – Bielsko-Biała
2001 – Spotkania po latach – Uczniowie PLSP Bielsko-Biała – Galeria ARTWOOD Bielsko-Białą
2001 – 50-lecie ZPAP Katowice – BWA - Katowice

    
Wystawa czynna do 8 lutego 2004
  
Tekst i zdjęcia: Jolanta Gumula
Relacja przygotowana dla Artinfo.pl