Secesja - Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

Wystawa, którą pragniemy polecić Państwa uwadze, trwa już od kilku tygodni. Tytuł wystawy oddaje dokładnie jej treść, ale też mógłby być zupełnie inny, choć w oczywisty sposób związany z przyjętą nazwą. Ten, może zawiły wstęp, będzie bardziej zrozumiały gdy powiemy, że na omawianą prezentację w bardzo dużym stopniu składają się prace Alfonsa Muchy. To jeden z największych na świecie twórców okresu, który w różnych krajach przybrał różne nazwy : "Arts and Crafts", "Art Nouveau", "Jugendstil", "Modern Styl", "1900", "Secesja", "Młoda Polska", "Młoda Skandynawia" itd. Kilkadziesiąt prac Alfonsa Muchy eksponowanych w pałacu Zamoyskich to oryginalne projekty jego plakatów, paneli, ilustracji. "Secesja" w Kozłówce jest wspaniałym prezentem dla licznych miłośników secesji, stylu nie tylko w sztuce, ale i w sposobie życia.

Prezentowane na wystawie prace Muchy pochodzą z ukraińskiego Muzeum Etnografii i Rzemiosła we Lwowie. Alfons Mucha (1860-1939) należy do największych na świecie twórców okresu przełomu XIX/XX wieku. Artysta urodził się w czeskiej rodzinie na Morawach. Studiował w Niemczech i Austrii. Od 1887 roku zamieszkał i pracował w Paryżu. Pierwsze lata w ówczesnej kulturalnej stolicy świata upłynęły mu na ciężkiej pracy i walce o zdobywanie środków do życia.  Początek jego wielkiej karierze i sławie dało zamówienie na plakat Sary Bernhardt. Wykonany w 1894 r plakat "największej aktorki świata" grającej w sztuce V. Sardou "Gismonda", zwrócił uwagę paryskiej publiczności i beau mondu. Od tego momentu posypały się zamówienia i wieloletnie kontrakty. Projektował nie tylko plakaty, ilustracje i reklamy. Tworzył wystroje wnętrz, wzory biżuterii, kostiumy, witraże. Pracował też przez lata na rzecz swojej ojczyzny. Pomiędzy 1907 a 1928 stworzył wielki mural "Słowiańska opowieść" dla stolicy swojego kraju, Pragi. 




   

Twórczość Alfonsa Muchy pokazywana jest w otoczeniu współczesnej mu sztuki secesyjnej. Kurator wystawy i zarazem dyrektor Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, Krzysztof Kornacki zadbał o odpowiedni dobór obiektów. Wystawa stanowi reprezentatywną próbkę Secesji, kierunku sztuki wszechobecnej w życiu naszych bliskich przodków. W latach 1890-1914 nowe - w relacji do poprzednich - tendencje w sztuce zaistniały we wszystkich jej dziedzinach. Nigdy przedtem "sztuka wyższa" nie miała tak ogromnego wpływu na kształt i wygląd obiektów codziennego użytku - od architektury, przez design wnętrz , mebli, biżuterii, szkła, porcelany i zastaw stołowych, do projektów mody, a nawet kształtów czcionki drukarskiej. Secesja była złotym okresem odrodzenia rzemiosła artystycznego. Na wystawie mamy możliwość obejrzenia kilkuset pięknych obiektów rękodzieła wykonanych z cyny i srebra, porcelany i szkła. W gablotach prezentowana jest biżuteria, w tym także z wytwórni Carla Faberge. Szkła ozdobne i użytkowe pochodzą głównie z Austro-Węgier, czyli przede wszystkim z Czech - Moser&Söne, Gräflich Harrach`sche Glasfabrik, Loetz, Klostermühle, ale także i wiedeńskiej wytwórni Wiener Workstätte. Próbka mebli niewielka, ale wyborna, m.in. rzadki, nietypowy komplet wypoczynkowy Thoneta. Nastrój fin de siecle potęguje obecność mody z tego okresu. Dwie damy w strojach i z dodatkami z epoki, dają wyobrażenie o elegancji i szyku tych czasów.
     

Przedstawiana wystawa, wbrew zgłaszanym we wstępie wątpliwościom, nie rodzi dylematów z kręgu psychologii Gestalt. Dylemat "Figura czy Tło" jest tu pozorny. Dzieła Alfonsa Muchy, artysty stawianego na równi z tak znanymi postaciami, jak: Louis Comfort Tiffany, Gustaw Klimt, Emil Galle czy Antoni Gaudi w sposób doskonały i oczywisty uzupełniają się z pozostałymi obiektami Secesji. 
Dodajmy, że większość obiektów rzemiosła artystycznego pochodzi z Muzeum Mazowieckiego w Płocku, pozostałe zostały wypożyczone z kolekcji prywatnych.

Kurator wystawy - Krzysztof Kornacki
Aranżacja - Anna Fic-Lazor
Wystawie towarzyszy folder z tekstem Iwony Wyszatyckiej w opracowaniu graficznym Beaty Wójcik.


Uwaga dla tych z Państwa, którzy nigdy jeszcze nie odwiedzili Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. 
Poza przedstawioną wystawą, cały zespół  pałacowy wart jest zwiedzenia. Magnacka neobarokowa rezydencja zachowała wspaniałe wnętrza i urok oryginału. Poza bogatymi wnętrzami, kaplicą i kolekcją powozów Kozłówka ma także piękny, blisko 20 hektarowy park w stylu francuskim. 
W północnym pawilonie pałacu ma miejsce jedyna w Polsce Galeria Sztuki Realizmu Socjalistycznego. Jest to placówka muzealna poświęcone totalitarnej sztuce lat 1949-1955. W jej zbiorach znajduje się ponad 1600 obiektów z dziedzin sztuk pięknych: malarstwa, rzeźby, plakatu. Wśród autorów, w większości dziś zapomnianych, znajdziemy też nazwiska najwybitniejszych polskich artystów. Galeria w Kozłówce jest chyba dzisiaj największym, wyodrębnionym i udostępnionym publiczności zbiorem sztuki socrealizmu na świecie.

To trzeba zobaczyć koniecznie!