RZECZY. Przedmiot i obiekt w polskiej fotografii

Od klasycznej martwej natury do trójwymiarowego obiektu fotograficznego. Relacje rzeczywistości z fotografią, przedmiotu z jego obrazem to temat 18. już edycji projektu Fotografia Kolekcjonerska. Tradycyjnie pokazano prace znakomitych polskich artystów różnych pokoleń, takich jak Zofia Rydet, Zygmunt Rytka, Natalia LL, Bownik, Karolina Breguła.

Podczas tej edycji, odbywającej się pod hasłem RZECZY. Przedmiot i obiekt w polskiej fotografii, prezentowane są realizacje, które w różny sposób podejmują temat przedmiotu - od dokumentu, poprzez ujęcia konceptualne, aż do obiektów fotograficznych, które płaską z natury fotografię przenoszą w świat trójwymiarowy, nadając jej zupełnie nowe znaczenie. Ważną częścią ekspozycji są prace odnoszące się do zagadnień związanych z materialnością fotografii. Tytuł nawiązuje do cyklu Andrzeja Kramarza, w którym autor skupił się na przedmiotach oferowanych na jednym z krakowskich bazarów. Spontaniczne kompozycje, z których jedna prezentowana będzie na wystawie, tworzą bogatą opowieść o człowieku i jego świecie.

Wiosenna edycja zaskakuje różnorodnością technik, w jakich powstały prace. Najstarsze z nich to zdjęcia typu carte de visite - portrety wykonane metodą, która niezwykle spopularyzowała fotografię w XIX wieku. Funkcjonujące często jako bilety wizytowe, przedstawiają sylwetki wybitnych Polaków, w tym Jana Matejki, i ukazują, jak ówcześni fotografowie operowali rekwizytem, by dodać wyrazu wykonywanym portretom. 

Wiele technik sprawia, że pojedyncza fotografia staje się unikatowym obiektem. Wśród nich znajdują się, mające swoje korzenie również w XIX wieku, a na wystawie obecne we współczesnych interpretacjach: dagerotypia - w pracy Jarosława Klupsia, cyjanotypia, którą posłużył się Marek Noniewicz, oraz heliografia Barbary Sokołowskiej z cyklu Pochwała zieleni. Ulubioną technikę dadaistów - kolaż - z powodzeniem wykorzystywali sto lat później Jan Dziaczkowski czy Mateusz Szczypiński.

Ciekawą grupę tworzą prace, w których artyści i artystki eksperymentują z materią fotograficzną. Joanna Zemanek przetwarza przy użyciu żelazka fotografie nadrukowane na płótnie. Patrycja Orzechowska używa swojej autorskiej techniki, którą nazwała lunatypią. Agnieszka Kozłowska wykonuje zdjęcia z cyklu Carved by Light bezpośrednio na płycie fotopolimerowej, czego efektem są trójwymiarowe reliefy. 

Fotografia od początku jej istnienia zmaga się z tematem swojej dwuwymiarowości, która czyni z niej medium iluzyjne. Są jednak twórcy, którzy dodając jej trzeci wymiar, tworzą formy przestrzenne - obiekty fotograficzne. Z mistrzowskich realizacji tego typu pokazano m.in. Wycieczkę szkolną Wojciecha Prażmowskiego, który opowiada pieczołowicie dopracowanym obiektem historię z 1934 roku. Znany wizerunek Marilyn Monroe zinterpretowany nowocześnie przez Krzysztofa Cichosza tworzy natomiast wielowarstwowy iluminowany kaseton. Praca Łodzi Kaliskiej to kafelek, który swego czasu stał się częścią instalacji w toalecie w Muzeum Sztuki w Łodzi. Tymczasem Agenci georgii Krawiec, z projektu Komisja Nadzoru Spraw Trudnych, to fotograficzni tajniacy wpasowani w przestrzeń galerii i rejestrujący sytuację w sali wystawowej. Szczególny przykład relacji między rzeczywistością a fotografią stanowi twórczość Grzegorza Przyborka, który sam konstruuje obiekty przeznaczone do sfotografowania. Jego praca Pielgrzym jest prezentacją takiej pary - obiektu i jego obrazu fotograficznego. 

Przedmioty są także ważnym tematem fotografii dokumentalnej. Praca Sama z dywanem z 1989 roku autorstwa Anny Beaty Bohdziewicz pochodzi z cyklu Fotodziennik, czyli piosenka o końcu świata, w którym autorka od kilkudziesięciu lat dokumentuje zarówno ważne momenty w historii Polski, jak i swoją codzienność. Sentymentalną niespodzianką jest z pewnością wątek motoryzacyjny. Pojawia się on na zdjęciach autorstwa Bogdana Łopieńskiego i Chrisa Niedenthala.

Obok prac klasyków, takich jak Benedykt Jerzy Dorys, Edward Hartwig, Zofia Rydet, zobaczyć możemy współczesne interpretacje relacji przedmiotu i jego obrazu w pracach artystów młodszego pokolenia. W realizacji z cyklu E-słodowy Bownik odtwarza przedmioty konstruowane przez zawodowych graczy komputerowych. Witek Orski na zdjęciu z tryptyku Kamienie bada relacje pomiędzy okiem, aparatem a powierzchnią obrazu. Rafał Milach w pracy pochodzącej z nowego cyklu kolaży Pierwszy marsz dżentelmenów zawiera refleksję o polityczno-aktywizującym wyrazie.

Artyści 18. edycji projektu Fotografia Kolekcjonerska to m.in.: Janusz Bałdyga, Anna Beata Bohdziewicz, Bownik, Karolina Breguła, Krzysztof Cichosz, Benedykt Jerzy Dorys, Monika Drożyńska, Andrzej Dudek-Dürer, Jan Dziaczkowski, Paweł Fabjański, Marek Gardulski, Maurycy Gomulicki, Nicolas Grospierre, Aneta Grzeszykowska, Edward Hartwig, Jarosław Klupś, Michał Korta, Jan Kosidowski, Eustachy Kossakowski, Agnieszka Kozłowska, Andrzej Kramarz, georgia Krawiec, Józef Kuczyński, Kamil Kuskowski, Konrad Kuzyszyn, Andrzej Lachowicz, Jerzy Lewczyński, Natalia LL, Bogdan Łopieński, Łódź Kaliska, Rafał Milach, Chris Niedenthal, Marek Noniewicz, Wacław Nowak, Witek Orski, Patrycja Orzechowska, Marek Piasecki, Paweł Pierściński, Krzysztof Pijarski, Lech Polcyn, Wojciech Prażmowski, Krzysztof Pruszkowski, Grzegorz Przyborek, Józef Robakowski, Witold Romer, Andrzej Różycki, Zofia Rydet, Zygmunt Rytka, Adam Rzepecki, Bronisław Schlabs, Jan Smaga, Mikołaj Smoczyński, Basia Sokołowska, Mateusz Szczypiński, Marek Szyryk, Andrzej Tobis, Zbigniew Tomaszczuk, Jerzy Truszkowski, Jerzy Wardak, Jerzy Wierzbicki, Krzysztof Wojciechowski, Stefan Wojnecki, Stanisław J. Woś, Krzysztof Zarębski, Joanna Zastróżna, Joanna Zemanek, Wiesław Zieliński, Paweł Żak.

Program towarzyszący - wykłady:

26.05.2017, godz. 19.00 - Jak kolekcjonować fotografie - gość: Gerry Badger

miejsce: Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie (Aula Główna), pl. Matejki 13, Kraków

12.06.2017, godz. 19.00 - EKSPOZYCJE VOL. 2. Najważniejsze dzieła w historii polskiej fotografii z kolekcji publicznych i prywatnych: kolekcja Muzeum Sztuki w Łodzi - gość: Lech Lechowicz

miejsce: MYSIA 3, ul. Mysia 3, III p., Warszawa

Fotografia Kolekcjonerska to jedyny w Polsce cykliczny projekt aukcyjny poświęcony fotografii. Od pierwszej edycji, która odbyła się w 2007 roku, w jej ramach prezentowana jest zróżnicowana kolekcjonerska oferta zdjęć najwybitniejszych polskich artystów. Tradycyjnie podczas wystawy przedaukcyjnej będzie można zobaczyć rzadkie odbitki wykonane w różnorodnych technikach. Wydarzeniu towarzyszyć będzie dwujęzyczny katalog, w którym znajdą się sylwetki artystów, opisy oraz reprodukcje wszystkich prac.

Kuratorka i koordynatorka - Katarzyna Sagatowska

Współpraca kuratorska - Maga Sokalska