Rafał Jakubowicz - SP/PS*

Wernisaż: 2010-01-19 19:00:00
W najnowszym projekcie SP/PS* prezentowanym w galerii Le Guern, Rafał Jakubowicz odwołuje się do tradycji polskiej neoawangardy przywołując postać znakomitego krytyka i teoretyka sztuki związanego z polskim ruchem konceptualnym - Jerzego Ludwińskiego.

Jakubowicz w nowej realizacji sięga do wystawy SP. Sztuka Pojęciowa, która została zorganizowana przez Ludwińskiego w 1970 r. w Galerii Pod Moną Lisą we Wrocławiu - jednym z najciekawszych miejsc, w którym krystalizowały się postawy konceptualne. Do niej bezpośrednio odwołuje się tytuł wystawy, o którym mówi jego rozwinięcie Sztuka Pojęciowa/Post Scriptum. Jakubowicz zatem podobnie jak w poprzednich realizacjach (Forma, Mittel Weiß , Es beginnt in Breslau) dopisuje własny komentarz do wybranych faktów z polskiej historii sztuki. Szczególnie interesują go wybrane działania z zakresu konceptualizmu, czego przykładem jest ten projekt. Sztuka Pojęciowa to także termin określający działania o proweniencji konceptualnej, przez Ludwińskiego rozumiany nieco szerzej, jako zabiegi artystyczne, w których główny nacisk położony jest nie na materialne dzieło, a ideę. U Jakubowicza materialna forma pojawia się w postaci neonu, usytuowanego na fasadzie budynku, w którym znajduje się galeria. Neon ten to odwołanie do diagramu-szkicu autorstwa Ludwińskiego z rozmywającym się słowem “sztuka”(aż do niezrozumiałego zygzaka) z 1980 r. , który artysta powtarza przenosząc go na atrakcyjne, migoczące medium (swoją drogą neon często był wykorzystywany przez twórców konceptualnych, m.in. Naumana, Kosutha - podkreślał nieistotność własnoręcznego wykonania pracy – zostaje przecież zrobiony przez specjalistyczną firmę).

Wchodząc do galerii możemy się poczuć trochę zdezorientowani, oto bowiem galeria jest zupełnie pusta, jedynym materialnym przedmiotem jest plątanina kabli rozrzuconych na podłodze. Praca Jakubowicza natomiast znajduje się na zewnątrz galerii oraz na jej zapleczu ( jako obiekt na sprzedaż w postaci powtórzenia ostatniej kolumny szkicu-diagramu Ludwińskiego – zygzaka). Paradoksalnie to, co znajduje się pomiędzy neonem na fasadzie i neonem w biurze, staje się najważniejszym elementem projektu, czyli pustka (ważna także w takich wcześniejszych realizacjach artysty jak: Mittel Weiß, 2004, czy Jakieś takie, 2009). Tym samym artysta niejako podważa instytucjonalną otoczkę sztuki poprzez wyeksponowanie pustej przestrzeni galerii, w której po zmroku, odbija się jedynie odblask neonu. Służy temu także działanie podjęte w czasie wernisażu, nawiązujące do otwarcia wrocławskiej wystawy Sztuka Pojęciowa, podczas której przekazywano katalog w formie koperty, który krążył z rąk do rąk. Repetycja tego rozwiązania podczas wernisażu w Le Guern (na warszawskim otwarciu były rozdawane podobne koperty z krytycznymi tekstami komentującymi projekt Jakubowicza) odwołuje do antyinstytucjonalnej formy funkcjonowania sztuki, gdzie pojęcie “sztuka” rozpływa się w społecznej przestrzeni (tak jak neon usytuowany na fasadzie budynku galerii - w przestrzeni publicznej). Jakubowicz, jak sam wyznał w jednym z wywiadów, wierzy w społeczne oddziaływanie sztuki. Projekt SP/PS* jest tego przykładem, realizuje on bowiem jedno z czołowych haseł awangardowych zniesienia barier między sztuką a rzeczywistością, o czym pisał Ludwiński w jednym z ważniejszych swoich tekstów Sztuka w epoce postartystycznej. Znajomość tego tekstu jest także kluczowa dla odczytania projektu Jakubowicza, który implikuje wiele tropów i poziomów interpretacji, a każdy składający się na niego element jest znaczący.

Galeria prac


Powrót