Polen Kommt. 12 Malarzy z Polski - Berlin

Kulturbrauerei, czyli Browar Kultury w Berlinie znajduje się w dzielnicy Prenzlauer Berg położonej niedaleko ścisłego centrum z wieżą telewizyjną przy Alexanderplatz – ok. 5-10 minut spaceru lub 2 przystanki Ubahnu. Kompleks Kulturbrauerei to cały kwartał zabudowań z początku XIX w., który w końcu lat 90. XX w. zagospodarowano kosztem 100 milionów euro i który tętni życiem od rana do rana. To tu odbywają się głośne występy gwiazd rocka, techno i jazzu; tu ma swoją siedzibę Teatr Rosyjski, tu mieszczą się jedne z najmodniejszych w Berlinie kluby, restauracje i puby. Jest multipleks wbudowany w dawną pofabryczną tkankę, plus sceny kabaretowe, pracownie artystów i galeria Am Kino, czyli Przy kinie, bo położona obok multipleksu. W galerii odbywają się regularnie wystawy, przed rokiem była tu prezentowana wystawa polskiej młodej sztuki z obrazami m. in. Agaty Bogackiej. 4 maja 2005 r., w kilka dni po oficjalnej inauguracji „Roku Polski w Niemczech / Roku Niemiec w Polsce 2005/06”, w Galerie am Kino otwarto dużą wystawę obrazów 12 malarzy z Polski pt. POLEN KOMMT.

Na wernisażu przemawiał ze swadą Ambasador RP w Niemczech dr Andrzej Byrt, honorowy patron projektu, który po Berlinie odwiedzi jeszcze 10 innych ważnych ośrodków w Niemczech. Po przemówieniach rozpoczęło się zwiedzanie wystawy i rozmowy z kuratorami, krytykami oraz z dwójką twórców, którzy na wernisaż przyjechali z Warszawy. Obecni byli również dyplomaci i to zarówno polscy z Ambasadorem na czele, ale i przedstawiciele niemieckiego MSZ, odpowiedzialni za koordynację Roku Polsko-Niemieckiego. Dla dość licznie zebranej publiczności wysoki poziom ekspozycji był sporym zaskoczeniem, gdyż poza pokazami indywidualnymi dosłownie kilku polskich artystów systematycznie wystawiających w stolicy Niemiec, dawno nie było tu wystawy o charakterze szerszego przeglądu. Przez następne dni Galeria am Kino przeżywała prawdziwy zalew gości, na polską wystawę przychodziło ponad 600 osób dziennie, co przekroczyło najśmielsze nawet wyobrażenia organizatorów (kuratorami POLEN KOMMT są: Krzysztof Stanisławski i Dorota Kabiesz z Berlina).

W długiej i bardzo wysokiej galerii, otwartej przeszkloną ścianą na dziedziniec Kulturbrauerei, zawisło 46 dużoformatowych w większości obrazów plus banner prezentujący rzeźbę Zbigniewa Frączkiewicza pt. „My z XX wieku”. Prace Frączkiewicza dołączą do wystawy POLEN KOMMT na wiosnę przyszłego roku, obecnie są pokazywane na festiwalu rzeźby w centrum Pragi. Na inauguracyjnej wystawie berlińskiej chodziło o zaznaczenie obecności tego artysty w całym projekcie (nota bene ta właśnie rzeźba jest własnością Gimnazjum im. A. Einsteina w Berlinie i jest tam stale eksponowana obok prac innych wybitnych twórców sztuki nowoczesnej).

Powróćmy jednak do malarstwa 12 artystów z całej Polski: Warszawy, Wrocławia, Gdańska i Katowic. 12 wybitnych indywidualności, w dodatku reprezentujących różne style i tendencje: od abstrakcji (ale nie kanonicznej – każdy na swój sposób: „abstrakcjonista konkretny” Eugeniusz Minciel oraz – nie mniej konkretne – Ewa Zawadzka i Ewa Miazek oraz zbliżający się do abstrakcji Ireneusz Walczak), ku ekspresyjnemu realizmowi i fotorealizmowi (przede wszystkim Zbigniew Blukacz ze swoimi „Kałużami” i „kolejowymi” pejzażami z cyklu „Poza horyzontem” oraz Mariusz Dąbrowski ze swoimi kameralnymi martwymi naturami) oraz ekspresyjnemu surrealizmowi (tu bajecznie barwne obrazy Krzysztofa Skarbka) czy Nowej ekspresji (tu przede wszystkim kanoniczny artysta tej tendencji Zdzisław Nitka oraz Marek Sobczak i jego „Portrety trumienne”). Na osobne omówienie zasługuje mistrzowsko ekspresyjny, ale i abstrakcyjny, gdy trzeba („Martwa z bananami”), nade wszystko jednak ironiczny i poetycki Ryszard Grzyb, koryfeusz niezapomnianej Gruppy.

46 świetnych obrazów artystów średniej generacji, w większości przypadków debiutujących w latach 80. Malarstwo dojrzałe, by nie rzec mistrzowskie, ale i bardzo żywe, pełne energii, różnorodne, choć zaliczające się do tzw. meanstreamu polskiej sztuki, gdyż większość uczestników POLEN KOMMT jest już profesorami lub docentami Akademii Sztuk Pięknych. Ci wczorajsi buntownicy z lat 80., dzisiaj stanowią establishment polskiej sztuki. Wystawiają na całym świecie, wychowują kolejne pokolenia naszych artystów.

Wystawę można było oglądać w Berlinie do 23 maja 2005 r.
W czerwcu POLEN KOMMT prezentowana była w Kilonii i Aachen.