Manet - Velazquez w paryskim Musée d`Orsay

Lepiej późno, niż wcale… Dopiero po 200 latach francuscy malarze odkryli hiszpański „złoty wiek”. Wystawa "Manet-Velazquez" w paryskim Muzeum Orsay pokazuje, jak rewolucyjny wpływ miało malarstwo hiszpańskie na twórczość Francuzów w XIX wieku. Być może, dlatego że to Manet powiedział, iż Velasquez „był największym twórcą wszechczasów”, jego prace dominują na wystawie i stąd jej symboliczny tytuł. Oprócz Maneta i Velasqueza, na paryskiej ekspozycji – wśród 120 obrazów - zobaczyć można dzieła Zurbarana, Goyi, Murilla, Delacroix, Courbeta, czy Degasa. Tym wszystkim, którym nie uda się przyjechać do Paryża przed 5-tym stycznia – pozostanie nowojorskie Metropolitan Museum, – dokąd wystawa zostanie przeniesiona w przyszłym roku. Poniżej relacja o tym jak Velasquez zastąpił Raphaëla…

Już (a może dopiero) w połowie XIX wieku, Velázquez zastąpił Raphaëla, jako wzorca dla najbardziej nowatorskich artystów francuskich. Nie był jedynym. Podobnie, jak Murillo, Ribera, Zurbarán i oczywiście Goya - który był najbardziej widocznym pośrednikiem miedzy „starym” a „nowym”– Hiszpanie stali się mistrzami ówczesnych modernistów we Francji.

Edouard Manet
Lola z Walencji - 1862
Olej na płótnie 1,23 x 0,92 m
Paryż, Muzeum Orsay
Legs Isaac de Camondo, 1911
(c) R.M.N.

Po powrocie z Madrytu, we wrześniu 1865 roku - gdzie pojechał zobaczyć „na własne oczy” obrazy - Manet napisał do Beaudelaire’a: « Velasquez był największym malarzem wszechczasów… ».

Edouard Manet
Hiszpański śpiewak -1860
Olej na płótnie 1,473 x 1,143 m
New York, Metropolitan Museum of Art, dar Williama Church Osborn, 1949
(c) Metropolitan Museum of Art, New York

Choć wystawa w jednej trzeciej poświecona jest « hiszpańskiej manierze » malowania przez Maneta, to znajdują się tu również dzieła innych artystów hiszpańskich, których Francuzi zaczęli podziwiać w XIX wieku . Szczególne miejsce poświęcono Goyi, który … też wzorował się na Velazquezie.

Francisco de Goya y Lucientes
List (młodzi) - 1812-1814
Olej na płótnie: 0,48 x 0,60 m
Lille, Musée des Beaux-Arts
(c) Musée des Beaux-Arts, Lille

Przed Wielką Rewolucją Francuską sztuka hiszpańska była bardzo rzadko wystawiana we Francji. Dopiero po Kongresie Wiedeńskim, można było zobaczyć w Luwrze dzieła Ribery, Murillo, czy Zurbarana.

Francisco de Zurbarán
Święta Łucja - 1635-1640
Olej na płótnie: 1,15 x 0,68 m
Chartres, Musée des Beaux-Arts
(c) Musée des Beaux-Arts, Chartres

Innym, uwielbianym we Francji Hiszpanem - był Murillo.

Bartholomé Esteban Murillo
Niepokalane Poczęcie - 1660-1665
Olej na płótnie: 2,74 x 1,90 m
Madryt, Muzeum Prado (c) Muzeum Prado, Madryt

Malarstwo hiszpańskie było przykładem skrajnego realizmu. Żebracy, błazny, kaleki – los tych postaci inspirował francuskich realistów nie tylko w obrazach przedstawiających życie współczesne, ale i w tematyce historycznej, na którą znów powróciła moda.

Gustave Courbet
Signora Adela Guerrero, tancerka hiszpańska - 1851
Olej na płótnie:. 1,58 x 1,58 m
Bruksela, Krolewskie Muzea des Beaux-Arts de Belgique
(c) Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique, Bruksela

Inni Francuzi zaczęli po prostu wyjeżdżać do Hiszpanii, aby tam znaleźć inspiracje. Tak było z Henri Regnault, który goszcząc w tym kraju był świadkiem hiszpańskiej rewolucji. W jego monumentalnym Juanie Prim widać wpływy zarówno Goyi, jak i Velazqueza

Henri Regnault
Juan Prim, 8 październik 1868 Salon de 1869
Olej na płótnie : 3,15 x 2,58 m
Paryż, Muzeum Orsay
(c) R.M.N.

Obrazy Maneta wypożyczone przez współorganizatora wystawy - Metropolitan Museum of Art– są szczególnie ważne w dorobku artysty. W 1861, Emil Zola napisał, « że jeżeli często mówi się, iż malarstwo Edouarda Maneta było zbliżone do hiszpańskiego, to nigdzie tego tak dobrze nie widać, jak właśnie w Dziecku ze Szpadą…”.

Edouard Manet
Dziecko ze szpadą - 1861
Olej na płótnie: 1,311 x 0,934
New York, Metropolitan Museum of Art, dar Erwina Davisa, 1889
(c) Metropolitan Museum of Art, New York

Muzeum Prado wypożyczyło cztery dzieła Velazqueza, w tym Błazna Pablo de Valladolid, który był inspiracją manetowskiego Tragicznego Aktora, namalowanego również po powrocie z Madrytu.

Diego Rodríguez de Silva y Velázquez
Błazen Pablo de Valladolid - 1636-1637
Olej na płótnie : 2,13 x 1,25 m
Madryt, Muzeum Prado (c) Muzeum Prado, Madryt

Informacje o wystawie:

Wystawa trwa do 5 stycznia 2003

Adres : 1, rue de la Légion d'Honneur - 75007 Paris
Telefon : 01 40 49 48 84
Wizyty grupowe : 01 53 63 04 50
Internet : www.musee-orsay.fr
Métro : Solférino (linia 12)
RER : Musée d'Orsay (linia C)
Autobusy: 24-63-68-69-73-83-84-94

Wstęp: 8,5 euro, 6,5 – ulgowy, w niedziele : 6,5 euro
BEZPŁATNIE w każdą pierwszą niedzielę miesiąca