Liou Ping - Hen - chińskie malarstwo tuszem

Tytułem wstępu do prezentowanej wystawy trzeba powiedzieć kilka słów o chińskiej sztuce.
Sztuka chińska trwa nieprzerwanie od co najmniej trzech i pół tysiąca lat. Wywarła ona przemożny wpływ na Koreę, Japonię, Tybet i Półwysep Indochiński. Kontakty handlowe Europy z Chinami, prowadzone na dużą skalę od początku XVIII wieku przyczyniły się do zainteresowania sztuką chińską, niestety w ograniczonym wymiarze rzemiosła i zdobnictwa. Schyłkowy barok i rokoko powierzchownie zaadaptowały chinoiseries utrudniając tym samym przyjęcie i zrozumienie chińskiej sztuki. Aż do XX wieku Zachód nie znał wspaniałego malarstwa okresu Sung. Dopiero w latach 30-tych XX wieku dzięki dużym wystawom, publikacjom, badaniom naukowym i aktywności kolekcjonerów nastąpił przełom w euro-amerykańskim odbiorze niezrozumiałej do tego czasu dziwnej chińskiej sztuki. Barierą, w znacznym stopniu utrudniająca percepcje sztuki państwa Środka, była niezwykła dla ludzi z Europy przyzwyczajonych do ciągłych zmian, często krańcowych, siła konserwatyzmu i kontynuacji sztuki chińskiej. Panujące w Chinach przez tysiąclecia systemy filozoficzne i religijne odrzucały ekspansję i agresję kładąc nacisk na tolerancję i szacunek dla tradycji. Chiński sposób przedstawiania pejzażu powstał 1200 lat temu i właściwie przetrwał w malarstwie chińskim do dziś. W tym samym czasie, na początku VIII wieku powstają także pierwsze pejzaże monochromatyczne malowane tylko tuszem. Ich twórcą był Wang Wei, uprawiał także poezję, komponował muzykę, projektował ogrody. Zrozumienie idei malarstwa chińskiego w Europie - jak już wspomniane tu było - dopiero w XX wieku, miało swoją znacznie wcześniejszą teoretyczną wykładnię w początku dynastii Sung (960-1279) w postaci dzieła pt. "Notatki o metodach malowania pędzlem". Autorem był malarz King Hao (900- 960). Uwagi King Hao odnoszą się do malarstwa "w ogóle". Autor istotę malarstwa widzi nie w perfekcji odtworzenia rzeczywistości - formy, ale w oddaniu prawdy: "..Gdy jest osiągnięta autentyczna prawda, obraz posiada zarówno ducha jak i formę. Gdy ktoś stara się przekazać istotę tylko poprzez zewnętrzne piękno form, życie uchodzi z obrazu". Tu znajduje się odpowiedź na pytanie o przyczynę - niepojętą dla wielu ludzi Zachodu - malowania przez setki lat jednych i tych samych motywów; zamglonych gór, gałązek kwitnących drzew, wody i obłoków.

Dzięki Ambasadzie Tajwanu w Polsce noszącej obecnie z politycznych względów nazwę Biura Gospodarczego i Kulturalnego Tajpej i osobistemu zaangażowaniu ambasadora Hsiang-Pu Liu mamy ponownie możność bezpośredniego poznania chińskiego malarstwa. Ponownie, ponieważ na początku bieżącego roku miała miejsce w Krakowie prezentacja grupy Long River skupiającej najwybitniejszych chińskich malarzy z Tajwanu i diaspory.
Tajwan przez wszystkie lata komunizmu w Chinach był i jest ostoją chińskiej kultury i sztuki. Tu nie było niszczenia zabytków, "Rewolucji kulturalnej", "Czerwonej Gwardii", prześladowań i upokorzeń twórców kultury.
Tajwańskie Muzeum Narodowe ma największą na świecie kolekcję chińskiej sztuki. Tu tradycyjna kultura mogła rozwijać się bez przeszkód.

Malarstwo Liou Ping-hena prezentowane w auli Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku jest w prostej linii kontynuacją klasycznej sztuki chińskiego malarstwa tuszem. Artysta z Tajwanu jest także wielkim nowatorem. Szczegół często ustępuje ekspresyjnej idei, impresje zamiast dosłowności a nawet elementy abstrakcyjne są widoczne w obrazach Liou Ping-hena. Pejzaże malowane przez artystę są absolutnym novum w chińskim tradycyjnym malarstwie, ale bez wątpienia tkwią w nim bardzo mocno. Artysta przedstawił też kaligrafie. Jest to bardzo ważny kierunek w sztuce chińskiej. Od nauki malowania znaków do malarstwa jest tylko jeden krok, toteż każdy poddany edukacji Chińczyk ma wszczepione poczucie estetyki. Graficzne piękno niezrozumiałych dla nas znaków porusza imaginacyjno-emocjonalną stronę osobowości kreując wizje tajemniczego Dalekiego Wschodu.

Wielką atrakcją dla licznie zebranej publiczności był pokaz malowania tuszem w wydaniu artysty. Rozłożone na stole pędzle, pędzelki, szpatułki, miseczki z tuszem i nieznane bliżej akcesoria dawały wyobrażenie o warsztacie artysty. Liou Ping-hen nakładał kolejne plamy, łamał barwę, rozprowadzał tusz po kartonie szybkimi ruchami, wyłaniając z chaosu barw tajwański pejzaż.
Na tym nie skończyły się atrakcje wieczoru. Goście wernisażu obejrzeli także w wykonaniu polskich tancerek klasyczny chiński "Taniec pawia".
W języku chińskim używa się na określenie "serca" i "rozumu" tego samego słowa. Prezentowana wystawa, mamy nadzieję, przyczyni się do odbioru chińskiej sztuki w Polsce w takim właśnie wymiarze.

Wspólorganizatorzy:
Nadbałtyckie Centrum Kultury Gdańsk
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

Kurator wystawy: Iwona Flisikowska

  Wybrane prace:

Nota biograficzna:

Liou Ping - Hen urodził się 1937 r. w Foundien (w prowincji chińskiej). Przeprowadził się na Tajwan w 1948r. Otrzymał stopień bakałarza na Wydziale Sztuk Pięknych, Narodowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Tajpej. W Instytucie Sztuk Uniwersytetu Kultury Chińskiej otrzymał tytuł magistra. Od 1970r. był badaczem w Paryżu i w Belgii. Po powrocie z Paryża, w latach 1975-91 był dyrektorem Wydziału badań naukowych Narodowego Muzeum Historii Tajpej. Jednocześnie wykładał Historię Sztuki na Wydziale Sztuk Pięknych Narodowego Uniwersytetu Pedagogicznego, Uniwersytetu Kultury Chińskiej i Uniwersytetu Sztuk Pięknych. Obecnie jest członkiem Tajwańskiego Związku Chińskich Sztuk Pięknych oraz dyrektorem tajwańskiego związku chińskiego malarstwa tuszem.
Specjalnością artysty jest malowanie pejzaży. Przez długi czas posługiwał się tradycyjną metodą malarstwa chińskiego. Po wyjeździe do Europy, gdzie zetknął się z malarstwem europejskim, utworzył nowoczesną formę malarstwa tradycyjnego. Ma kilkanaście swoich wystaw na Tajwanie oraz za granicą.