Basia Bańda - malarstwo - Galeria Zderzak

Galeria Zderzak po raz drugi prezentuje indywidualną wystawę Basi Bańdy. Jej „Lekcje angielskiego” to cykl akwarel, stanowiący osobisty słownik pojęć i wyrazów angielskich, ich polskiego tłumaczenia i – dla ułatwienia – obrazków, można powiedzieć – celem łatwiejszego zapamiętania. Tak skonstruowany słownik przypomina ideę słowników dla dzieci, kiedy obrazek ilustruje treść. Estetyka namalowanych obrazków też pozornie nawiązuje do dziecięcego świata. Pojęciom takim jak m.in.: „lekceważyć”, „żółty”, „wymioty”, „plamić”, „przeznaczać”, towarzyszą akwarelki przedstawiające zwierzątka (króliki, wielkozębne ryby), różowe ciała kobiet i mężczyzn o przerysowanych genitaliach, w sytuacjach erotycznych. Czy ta pseudodziecięca forma jest przeznaczona faktycznie dla dzieci, mówi fragment komunikatu prasowego: „Ze zrozumiałych względów „Lekcje angielskiego” Basi Bańdy przeznaczone są wyłącznie dla osób dorosłych”.

Jakie to zrozumiałe względy, których nie trzeba negować, ale warto się nad nimi zastanowić? Są nimi zapewne akwarelki o, nie da się ukryć, w wielu przypadkach obscenicznym charakterze, przedstawione w wyolbrzymionej skali narządy płciowe mężczyzn i kobiet. Naiwna estetyka i sama technika wykonania, leżąca w dobrze opanowanym warsztacie akwareli powoduje, że przedstawienia wydają się przenosić bardziej w przestrzeń delikatnych, subtelnych, naniesionych pędzlem scenek, na pewno o mocno erotycznym tle, nie epatujących jednak ani agresją, ani jakąkolwiek formą narzucenia erotyki w złym guście, czy po prostu pornografii. Te obrazki nie szokują, nie zniesmaczają, patrzy się na nie właściwie jak na ładnie malowane obrazki z bajki, i dopiero bliższe przyjrzenie się zaznajamia nas z ich treścią. W tym chyba należy upatrywać utajonej siły przedstawień Bańdy. To, co społecznie uznane za niesmaczne, grubiańskie, obsceniczne, traci u niej obsceniczny charakter, zachowując jednocześnie ładunek erotyki. 

Akwarele, na które zostały naniesione kredką angielskie pojęcia i ich polskie tłumaczenia, przedstawiają w wielu przypadkach intymne życie dwojga ludzi. Obrazki te mogą ilustrować, czy raczej komentować dane pojęcia, odnoszące się często do wzajemnych relacji. Tak często postrzegane jest malarstwo Bańdy – jako wypowiedź feministyczna posługująca się zakorzenionymi w społeczeństwie podziałami na uległą kobiecość i aktywną męskość. Różowe kolory, dekoracyjność, naiwność przedstawień – stereotypowo utożsamiane są z cechami kobiet, co dawno temu już wykorzystywała w swoich pracach Maria Pinińska-Bereś. 


Kontekstów społecznych i kulturowych w „Lekcji angielskiego" Basi Bańdy dopatrzyć można się bardzo wiele. Poza wszystkim jest to po prostu dobrze malowany, przyjemny dla oka cykl akwarel.

Galeria Zderzak przygotowała 140 stronicowy album akwarel Basi Bandy pt: "Lekcje angielskiego". Jest to osobisty słownik młodej malarki – zawierający 111 barwnych reprodukcji akwarel ułożonych w porządku alfabetycznym według słówek angielskich i ich polskich tłumaczeń.