Somnium nazzaze..., 1975 r.

"Kto bowiem lekko śpi, ten podczas swego wypoczynku miewa widzenia, a niekiedy śni mu się właśnie to, że śpi. Twardy zaś sen zaciera też widzenia i pogrąża duszę ludzką głębiej, niżby mogła w tym czasie mieć jakąś świadomość siebie. Czemuż nikt nie przyznaje się do swych wad? Bo wciąż jeszcze w nich tkwi. Opowiadanie widzeń sennych dowodzi, że właśnie się czuwa; przyznanie się do wad wskazuje, że dusza przychodzi do zdrowia. Ocknijmyż się więc, byśmy mogli wyjawiać nasze wady! Obudzi zaś nas tylko filozofia, tylko ona strząśnie z nas twardy sen. Jej więc poświęć się całkowicie" (Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, VI, 53).

Prezentowana praca pochodzi z 1975 roku - Makowski namalował ją dla podopiecznych Zakładu dla Dzieci Niewidomych w podwarszawskich Laskach. To surrealistyczne wyobrażenie magicznego, fantastycznego pejzażu, w którym dom, mur, płot i ptaki są przedstawione w tej samej przestrzeni co sznury pereł i Goethowskie koło barw. Artysta w bardzo charakterystyczny dla swojej twórczości sposób wkomponował w płaszczyznę obrazu łacińską sentencję pochodzącą z "Listów moralnych do Lucyliusza" Seneki. "Somnium narrare vigilantis est" przez Wiktora Kornatowskiego zostało przetłumaczone jako "opowiadanie widzeń sennych dowodzi, że właśnie się czuwa". Umiejscowienie łacińskiej sentencji w górnej partii obrazu jest zabiegiem bardzo często stosowanym przez twórcę. Zbigniew Makowski wypracował swój bardzo charakterystyczny język malarski na przełomie lat 50. i 60. To właśnie wówczas zetknął się z André Bretonem oraz członkami międzynarodowego ugrupowania Phases. Zaczerpnął od nich idee sennych, nierealnych przedstawień malarskich, jednak w twórczy, właściwy sobie sposób. Inspirował się poetyką surrealizmu, jego językiem znaczeniowym i bogatą ikonografią, łącząc te elementy z przedstawieniami stylizowanych na historyczne przedmiotów, malowanymi w typie trompe l`oeil i z łacińskimi napisami. Wielokrotnie tworzył językowe fuzje i neologizmy, czerpał inspiracje z literatury pięknej, stosował bezpośrednie cytaty z poezji i prozy antycznej.

W latach 1950-56 studiował na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dyplom obronił w pracowni Kazimierza Tomorowicza. Brał udział m.in. w III Wystawie Sztuki Nowoczesnej (Warszawa 1959) czy I Plenerze Koszalińskim (Osieki 1963) Nie identyfikował się jednak z działaniami awangardy. Zajmował się różnymi dziedzinami nauki: matematyką, kulturą wschodu, pasjonował się kabalistyka. Łącząc w swoich kompozycjach znaki, cyfry i litery osiągał efekty symboliczne i surrealistyczne.
W 1962 przebywał we Francji i brał udział w wystawie "Le Mouvement Surréaliste et le Mouvement Phases" w Paryżu. W latach 60. komponował swe obrazy ze znaków magicznych, symboli i rekwizytów, także sentencji i dłuższych tekstów. W latach 70. i 80. malował ezoteryczno-magiczne pejzaże, przedstawiające zazwyczaj fragmenty antycznej architektury, ponad którymi unoszą się symboliczne przedmioty. Otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C.K. Norwida, jest również laureatem Nagrody im. J. Cybisa, przyznawanej za całokształt twórczości.