POLA, lata 30. XX w.

WEISS Wojciech
W l. 1891 -1895 studiował w krakowskiej SSP, najpierw u W. Łuszczkiewicza i J. Matejki, później w pracowni L. Wyczółkowskiego. W l. 1901 i 1902 kontynuował naukę w Rzymie i Florencji. W 1907 r. rozpoczął pracę w krakowskiej ASP, z którą związał się do końca życia; trzykrotnie pełnił funkcję rektora. Po 1908 r. twórczość skoncentrował głównie na problemach luminizmu malując w manierze postimpresjonistycznej. W okresie międzywojennym zasłynął jako malarz portretów i aktów. Od 1915 r. malował przede wszystkim rozsłonecznione kalwaryjskie pejzaże i martwe natury. Prezentowany pastel przedstawiający kobiecy akt, pochodzi z młodzieńczego okresu twórczości artysty. Przejawiają się w nim inspiracje ekspresjonistyczną teorią „nagiej duszy” S. Przybyszewskiego, fascynacja sztuką E. Muncha i F. Ropsa, lekturą dramatów A. Strindberga i dzieł filozoficznych A. Schopenhauera. Weiss postrzega wówczas kobietę przede wszystkim jako emanację zła i narzędzie szatana. Powstają studia „kobiet upadłych”, porzuconych nad ranem, których moralną kondycję dopowiada niekiedy namalowana w rogu kompozycji moneta (por. „Upadła dziewczyna", 1898, katalog wystawy „Totenmesse. Munch, Weiss, Przybyszewski”, Muzeum Literatury w Warszawie, Warszawa 1995, il. 16).