M 56, 1970

"Koła artysty były nieustannym, wielostronnym eksperymentem. Sprawdzał w nich wciąż w nowy sposób efekty działania jaskrawości czy stonowanych kolorów w ich zestawieniach, nasycenia i stopnia jasności barwy, wielkości kręgów, większej i mniejszej szerokości jej pasm oraz ich zagęszczenie lub ascetycznej oszczędności i dyskrecji wyrazu. Stosował też artysta w swoich obrazach wszelkie, znane z teorii barw, kontrasty, zwłaszcza zaś kontrasty kolorów występujących i wstępujących, a także zjawiska powidoków."/Bożena Kowalska/

Eksperymenty malarskie, w których pojawia się forma koła zaczęły się w 1957 roku. Pierwszą prezentacją tego cyklu była wystawa "Studium przestrzeni" w salonie "Nowej Kultury" w Warszawie w 1958 roku. Autor pokazał tam obrazy powiązane szeregiem przestrzennych zależności, przedstawiające szerokie smugi w poziomie, w pionie, jak również formy koliste, eliptyczne i półkola - wszystkie miękko wtopione w kolor tła. Od 1963 forma koła zdominowała prace Fangora, stając się najbardziej charakterystycznym znakiem jego twórczości. Artysta skupił się odtąd na kreowaniu pozytywnej przestrzeni iluzyjnej, osiągniętej dzięki wrażeniu pozornego ruchu, jakie wywoływały w oku patrzącego pulsujące, rozedrgane kształty. Zagadnienia te Fangor rozwijał do połowy lat siedemdziesiątych.

Prezentowany obraz jest znakomitym przykładem twórczości z tego okresu. Został namalowany w 1970 roku, kiedy to artysta wystawiał w Guggenheim Museum w Nowym Jorku. Fangor pokazał tam 37 obrazów, prekursorskich dla zachodnich poszukiwań w dziedzinie op-artu. Była to pierwsza i zarazem jedyna wystawa polskiego artysty w tym muzeum, jednym z najbardziej prestiżowych na świecie.

Obraz wystawiany był w galerii Chalette w Nowym Jorku. Galeria została założona w 1954 roku przez Madeleine Chalette Lejwa, która w dość krótkim czasie skupiła wokół siebie grupę artystów najbardziej znaczących dla sztuki XX wieku, takich jak: Hans Arp, Georges Braque, Marc Chagall czy Pablo Picasso. W galerii wystawiało też kilku polskich artystów m. in.: Wojciech Fangor, Stefan Gierowski, Jan Lebenstein, Bronisław Kierzkowski. Wiele obrazów z proweniencją galerii Chalette znalazło się na słynnej wystawie z 1961 roku "15 Polish Painters" w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, gdzie trzy prace prezentował również Fangor.