WESELE KRAKOWSKIE, ok. 1910

Wybitna postać, m.in. malarz, ilustrator, scenograf, krytyk artystyczny, poeta i polityk. Przyrodni brat poety i pisarza Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Początkowo uczył się rysunku u J. Siedleckiego. Studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (1875-86, z przerwami) u W. Łuszczkiewicza, F. Cynka i L. Löfflera, w Akademii wiedeńskiej u Christiana Griepenkerla (1882), w Akademii monachijskiej (1886-89) u Alexandra Wagnera, w Académie Colarossi w Paryżu i ponownie w krakowskiej SSP (1889-95) u J. Matejki. Dzięki stypendium cesarskiemu na rok akademicki 1892/93 odbył podróż do Rzymu. Od 1901 r. kierował Szkołą Sztuk Pięknych i Przemysłu Artystycznego dla kobiet, którą założył wraz z J. Bukowskim.
Należał do Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" (od 1899) oraz Towarzystwa "Polska Sztuka Stosowana" (od 1901), którego był założycielem. Wystawiał w krakowskim TPSP, warszawskich TZSP i Salonie Krywulta oraz za granicą (w Wiedniu, Paryżu, Petersburgu, Chicago).
Jego twórczość malarską dzieli się na trzy okresy: pierwszy młodzieńczy - nawiązujący do XIX-wiecznego realizmu (do 1895), drugi dojrzały o stylu dynamicznym (ok. 1900-1910), i trzeci późny, powielający starsze motywy często w sposób manieryczny. Malował przede wszystkim wiejskie sceny rodzajowe, ale także pejzaże, portrety, obrazy historyczno-rodzajowe i religijne.
Od 1890 r. na lato wyjeżdżał do podkrakowskich Bronowic. W 1890 r. ożenił się z Anną Mikołajczykówną, córką tamtejszego gospodarza, zbudował drewniany dom z gankiem kryty strzechą i w 1895 r. zamieszkał tam na stałe. W 1903 r. przeprowadził się do starego dworku. Do Bronowic zaczęli ściągać najlepsi artyści Młodej Polski, znajdując tam barwny folklor. Z Bronowicami wiąże się zjawisko tzw. młodopolskiej chłopomanii. Stanisław Wyspiański umieścił w domu Tetmajerów akcję Wesela; Włodzimierz Tetmajer był prototypem postaci gospodarza, a młodsza siostra jego żony Jadwiga, panną młodą, wychodzącą za mąż za Lucjana Rydla.
Jak pisze Tadeusz Dobrowolski "[...] Malarski stosunek [Tetmajera] do chłopa był uwarunkowany ideologią modernizmu i młodopolskiej "ludowości". Już w latach osiemdziesiątych, jak wynika z listów artysty do Konstantego Górskiego, widział w ludzie podhalańskim homeryckich bohaterów. Cechy piastowskie i prapolskie urzekały go w ludzie podkrakowskim. Podziwiał u chłopów "powagę, gest i ceremoniał". Jako filolog klasyczny z wykształcenia, uwielbiał Horacego, a jako artysta - uroki wsi podkrakowskiej. Został więc piewcą ludu, traktując go nierzadko jak gdyby "etnograficznie", od strony folklorystyczno-kostiumowej" (T. Dobrowolski, Sztuka Młodej Polski, Warszawa 1963, s. 269-270).
Od 1890 r. szczególnie ważne w twórczości Tetmajera stają się kompozycje malarskie ukazujące życie wsi podkrakowskiej, m.in. pracę na roli oraz wydarzenia związane z świętami religijnymi oraz obyczaje, obrzędy i zabawy ludowe, jak np. wesela. Często mają one duże formaty, charakteryzują je bardzo żywe, zestawiane kontrastowo, barwy oraz urozmaicona faktura. Niektóre z tych prac, w tym naszą, wyróżnia ekspresja i żywiołowość kompozycji. Widz odnosi wrażenie, że postacie rozsadzają ramy obrazu.

Znane są m.in. następujące obrazy Tetmajera ze scenami rodzajowymi z wsi podkrakowskich: "Scena rodzajowa na wsi podkrakowskiej", ol./tekt., 35 x 49 cm (Muzeum Narodowe we Wrocławiu), "Święcone w Bronowicach" z 1897 r., ol./pł., 134 x 248 cm oraz "Wiejskie wesele" z ok. 1920 r., ol./pł., 49,5 x 38 cm (Muzeum Narodowe w Krakowie), "Pielgrzymka", ol./tekt.,
71,5 x 93,5 cm (Muzeum Okręgowe w Lesznie), "Taniec w wiejskiej chałupie", ol./pł., 92,5 x 149 cm (Lwowska Galeria Obrazów), "Wesele" z 1900-1910, ol./pł.,
124 x 184 cm (Agra-Art 16.XII.2001).