Spotkanie z jednorogiem w Górach Skalistych, 1920 r.

Wystawiany: "Formiści, Wystawa IV", TPSP w Krakowie, Kraków I-II 1921, "Formiści, Wystawa X", TZSP Warszawa IV-V 1921; "Formiści", Muzeum Narodowe w Warszawie", Warszawa IV-VII 1985, "Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885-1939 - wystawa monograficzna", Muzeum Narodowe w Warszawie; 19 grudnia 1989 - 28 lutego 1990

Bibliografia: 1) "Formiści, Wystawa IV", TPSP w Krakowie, Kraków I-II 1921, nr kat.144; 2) T. S. [Sinko], "Z Pałacu Sztuki. Wystawa formistów", "Czas" 1921, nr 21 z dn. 21.I, s. 3; 3) "Katalog. Formiści", Wystawa X, TZSP Warszawa IV-V 1921, nr kat.111; 4) "Formiści, Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie", Warszawa IV-VII 1985, nr kat. 1160; 5) I. Jakimowicz przy współpracy A. Żakiewicz, "Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885-1939, Katalog dzieł malarskich", Muzeum Narodowe w Warszawie 1990, s. 81, nr kat. 381. il. 217 (jako własność Grzegorza Sinko)

"Spotkanie z jednorogiem w Górach Skalistych" to scena pogoni mężczyzny za trzema kobietami z udziałem jednorożca, mitycznego i tajemniczego stworzenia będącego symbolem niewinności. Jak głosi legenda - myśliwi przyprowadzali młodą dziewicę w pobliże tego zwierzęcia, które kładło się u jej stóp i tylko wtedy mogło być ujęte żywcem. W kompozycji Witkacego jest odwrotnie - to jednorożec zdaje się być sojusznikiem mężczyzny ścigającego wymykające się kobiety w dzikim pejzażu trudno dostępnych Gór Skalistych. Praca ta zawiera, więc typowy dla artysty wątek przewrotności natury kobiecej, z którą musi sobie jakoś poradzić słabszy i skazany na obcowanie z nią mężczyzna. Jednorożec to także nazwa jednego z gwiazdozbiorów równikowych (Monocerus), zimą widzianego także w Polsce. Witkacy interesował się astronomią i od roku 1917 tworzył serię kompozycji o tej tematyce. Prezentowany obraz prawdopodobnie nawiązuje również do tego cyklu. Kompozycja pierwotnie należała do Anny i Tadeusza Sinków, których artysta znał osobiście i których portretował 19 i 21 lutego 1920 roku.