POWRÓT Z GROMNICZNEJ, ok. 1920-30

Teodor Axentowicz pierwsze studia Hucułów wykonał ok. 1883, kiedy podczas nauki w paryskiej pracowni Emila A. Carolus-Duranda wracał na wakacje do kraju. Trzy najbardziej znane olejne rodzajowe obrazy Kołomyjkę, Święto Jordanu i Święcone również namalował w Paryżu, według szkiców wykonanych w 1884 w okolicach Kołomyi i Jamna. Aczkolwiek to portrety wytwornej society stanowiły główny temat jego obrazów olejnych i pastelowych, to tematy huculskie pojawiały się stale w jego twórczości, obok. W latach 1920-1937 malarz wielokrotnie powracał do nich, malując swobodne zmniejszone wersje dawnych kompozycji, grupy lub pojedyncze postacie górali. Prezentowany obraz ukazuje charakterystyczną postać starego ciemnowłosego Hucuła, którego odnaleźć można w obrazach Góralska procesja ok. 1899, Święcenie wody, ok. 1899 (Teodor Axentowicz 1859-1938. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie, 1998, poz. I 35 i I 36, s. 123). W zbiorach Muz. Nar. w Warszawie znajduje się obraz Góralska procesja, gdzie występuje ta sama para modeli, wspomniany mężczyzna i młodziutka dziewczyna o delikatnych rysach.