SCENA Z FERMY, 1924

Pochodzenie: ze spuścizny po Tadeuszu Makowskim, obraz oznaczony numerem „mak. 326“; w latach 50. XX w. zdeponowany w Muzeum Narodowym w Warszawie wraz z zespołem ok. 400 prac artysty. W dokumentacji muzealnej określony tytułami Scena z fermy lub Na folwarku; przyjęty i przechowywany był w tece, jako luźne, nie nabite na krosna płótno (stąd różnice w wymiarach). Wydany spadkobiercom artysty, został następnie zakonserwowany (zdublowany i naciągnięty na krosna) w pracowni Muzeum Narodowego w Krakowie.

Obraz wymieniony i opisany:
- W. Jaworska, Tadeusz Makowski. Życie i twórczość, Wrocław - Warszawa - Kraków 1964, s. 173, 176 oraz s. 344, nr kat. 384. (porównaj Farandola - Danse de paysans, il. 95 na s. 179);
- Porównaj także: T. Makowski, Pamiętnik, [oprac. W. Jaworska], Warszawa 1971, s. 292-296, 397.

Scenę z fermy malował Tadeusz Makowski latem 1924 r. podczas pobytu w małej nadmorskiej wiosce bretońskiej Thumiac-en-Arzon (dep. Morbihan). Pobyt ten opisał w swoim „Pamiętniku“: „Jestem u znajomych w wiosce maleńkiej. Kolega mój malarz ma tu domek i pracownię na strychu prowizorycznie urządzoną ... Lud miły ... Stare domki z kamienia w srebrzystym szarym kolorze zabarwiają krajobraz i wesołą nutę wprowadzają w ogólny koloryt letni. Wieś w ruchu i prastarych zwyczajach podobna do polskiej... Wypoczynek letni daje zapomnienie wielkiego miasta i jego gorączkowego życia. Urok wsi i jej błoga poezja dają wytchnienie i uciechę swobody, bez której wszystko wydaje się szarym. Maluję wspomnienie tej wioski bretońskiej ... maluję z werwą i uciechą na podstawie licznych pomocniczych studiów“ (T. Makowski, Pamiętnik...).

Monografistka artysty, prof. Władysława Jaworska, pisząc o tych letnich wakacjach Makowskiego zauważa: Bretońska wieś przemówiła na nowo swym urokiem do malarza. Bruegel, widziany na żywo w ciosanych sylwetkach chłopów, w strojach kobiet, w prostocie i naiwności ruchów - porusza czułe na taki widok struny i pobudza wyobraźnię plastyczną. W Thumiac-en-Arzon powstaje tego lata obraz zatytułowany przez artystę „Farandole - Danse de paysans.“

Prezentowana Scena z fermy jest właśnie studium do owej Farandoli, dziś zaginionej i znanej tylko z czarno-białej fotografii. Studium to, daje pojęcie o kolorycie Farandoli i przedstawia zgrupowane na podwórzu postacie nie biorące udziału w tańcu - dwóch wieśniaków przy wozie z sianem, kobietę z grabiami oraz „krępego wyrostka zalecającego się do zażywnej świętoszki“.