Stanisław WYSPIAŃSKI (Kraków 1869 - tamże 1907)

Wnętrze [Dziewczynka za oknem], 1908

Litografia barwna; wym.: 640 x 620 mm; sygn. w obrębie kompozycji (na ramie okna): St. Wyspiański. Kompozycja stanowiła górną, część odbitego z dwóch płyt, plakatu reklamującego wystawę sztuki polskiej w wiedeńskim Hagenbundzie, dolna część była wyłącznie opisowa: Polnische Ausstellung "Sztuka" / Hagenbund: 9-6 Uhr: 1 K. Tej samej grafiki (w zmniejszeniu), użyto do ozdobienia okładki katalogu wystawy. Prostsza wersja kompozycji znalazła się na afiszu z 1899, zapraszającym na odczyt Stanisława Przybyszewskiego, połączony z przedstawieniem Maurycego Maeterlincka Wnętrze (Dziewczynka za oknem). W spektaklu udział wzięli aktorzy z zespołu Teatru Miejskiego, m.in.: Gabriela Zapolska, Irena Solska, Maria Henryka Przybyłko-Potocka, Maksymilian Hipolit Węgrzyn (brat słynnego Józefa). Pracę odbił Zakład Litograficzny "A. Pruszyński", prowadzony wówczas przez następcę i syna Aureliusza - Zenona Pruszyńskiego. Tym afiszem Wyspiański zapoczątkował nowoczesny plakat teatralny i jest uważany za prekursora tej sztuki w Polsce. Zdzisław Kępiński pisał: "Afisz na "Wnętrze" Maeterlincka pomyślał malarz jako obraz młodziutkiej panienki zaglądającej przez okno do wnętrza jakiegoś mieszkania. Klamka ramy okiennej widoczna od strony widza informuje jednoznacznie, że dziewczę zagląda z zewnątrz. Usiłując przejść szybę przyciska do niej nos i czoło, kładzie na niej dłonie dziecinnym odruchem zdradzającym naiwność, a zarazem zafascynowanie widokiem. Na co patrzy?- Na nas. Jej wzrok zagłębia się prosto w nasze oczy." Praca po konserwacji. Lit.: "Stanisława Wyspiański w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie", Kraków 2007, s. 83, 142. Bardzo rzadkie.