ATAK SZWADRONU PUŁKU POLSKIEJ GWARDII CESARZA NAPOLEONA, 1936 r.

Stanisław Bagieński - malarz, ilustrator i pedagog. Naukę malarstwa rozpoczął u swojego ojca Feliksa, a następnie uczył się u Wojciecha Gersona w warszawskiej Klasie Rysunkowej. Dzięki stypendium uzyskanemu z Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych kontynuował studia w l. 1901-03 w Monachium i Paryżu. Po studiach zamieszkał w Warszawie. Tu od 1927 r. piastował funkcję profesora Szkoły Sztuk Pięknych im. W. Gersona. Swoje prace prezentował regularnie, od ok. 1900 r., na wystawach w Zachęcie oraz w Salonach F. Rychlinga i A. Krywulta. Był członkiem warszawskiego stowarzyszenia artystów malarzy Pro Arte. Tematykę prac artysty zdominowało malarstwo batalistyczne. W swoich obrazach przedstawiał sceny z epopei napoleońskiej, powstania listopadowego oraz I wojny światowej. Malował również sceny rodzajowe, widoki Warszawy oraz pejzaże tatrzańskie. Jako ilustrator współpracował z "Tygodnikiem Ilustrowanym", "Biesiadą Literacką" i warszawskim "Światem". Ponadto ilustrował książki o tematyce wojenno-historycznej.
Obraz przedstawia szarżę polskiego szwadronu lekkokonnego gwardii cesarza Napoleona na piechotę i baterię dział. W pierwszym momencie może to sugerować bitwę w wąwozie Somosierra. Jednak dokładniejsza analiza przedstawionej sytuacji, uzbrojenia lekkokonnych oraz umundurowania uciekającej piechoty przeczą temu. Szwoleżerowie uzbrojeni są w lance, które otrzymali dopiero w 1810 r. Atakują nie trójkową kolumną, lecz szerokim frontem, co wyklucza szarżę wąską drogą prowadzącą przez wąwóz Somosierry. Również analiza umundurowania pierzchającej piechoty wskazuje, iż jest to raczej umundurowanie piechoty hiszpańskiej z lat 1811-12, co sugeruje kształt kaszkietu jednego z piechurów (Knütel, Handbuch der Unitormkunde). Wszystko to wskazuje, iż na obrazie została przedstawiona szarża lekkokonnych w bitwie stoczonej przez korpus marszałka Masseny pod Fuentes de Onoro w dniach 3-5 maja 1811 r., gdzie lekkokonni zdobywali również działa.
[opis w konsultacji z Mieczysławem Sicińskim]