PEJZAŻ Z BYDŁEM NA SKRAJU ZAGAJNIKA

"…Dzieło Jacoba Salomonsz.’a van Ruysdaela (1629/30-1681), znanego holenderskiego pejzażysty, mniej sławnego przedstawiciela rodziny malarzy, która wydała tak znakomitych artystów, jak jego ojciec Salomon van Ruysdael (1600/1603-1670) i - najwybitniejszy z noszących to nazwisko - jego brat stryjeczny Jacob Isaacksz. van Ruisdael (1628/29-1682), z którym bywał często mylony.
Jacob Salomonsz. van Ruysdael urodził się w Haarlemie, tam uczył się u ojca, a w 1664 roku został członkiem miejscowej gildii malarzy. W 1666 przeniósł się do Amsterdamu. Kiedy zapadł na chorobę psychiczną, został umieszczony w listopadzie 1681 w szpitalu w Haarlemie, gdzie niedługo potem zmarł.
Obraz wykazuje szereg cech typowych dla twórczości Jacoba Salomonsz.’a van Ruysdaela, w tym układ kompozycyjny, choć inspirowany późnymi dziełami jego ojca, to jednak wypełniony motywami i sposobem malowania w dużej mierze pozostającym pod wpływem Jacoba Isaacksz.’a van Ruisdaela.
Szczególnie charakterystyczny dla pejzaży Jacoba Salomonsz.’a jest motyw dębów z przedziwnie poskręcanymi konarami, w tym z nadzwyczajnym upodobaniem przedstawianymi przezeń uschłymi gałęziami. Najbardziej samodzielny element jego obrazów, przesądzający o odróżnieniu ich, zwłaszcza od krajobrazów jego stryjecznego brata, stanowią zawsze niemal obecne stada bydła, w tym - jak w naszym przypadku - krowy rasy czerwonej, decydujące o kolorystyce kompozycji Jacoba Salomonsz.’a - ich brunatnawe umaszczenie kontrastuje z ciemną zielenią koron drzew, mocnym błękitem nieba, bielą gałęzi i obłoków.
Ponadto na autorstwo tego artysty wskazuje grube nakładanie farby w partii białawych pni, zwłaszcza na ich obrysach, a także w partii listowia.
Wśród kompozycji uznanych za dzieła tego pejzażysty, analogicznych do naszej, warto wspomnieć, poza pojawiającymi się w handlu antykwarycznym (m. in. obie, które zostały zreprodukowane w: W. Bernt, Die niederländischen Maler des 17. Jahrhunderts, München 1948, t. III, il. 697 i 698), chociażby sygnowane obrazy w Staatliche Museen, Gemäldegalerie Alte Meister w Kassel (datowany 1651, ol., deska dęb., 55 x 82 cm; nr inw. GK 399), w Szépmüvészeti Muzeum (Muzeum Sztuk Pięknych) w Budapeszcie (dat. 1668, ol., deska dęb., 75 x 109 cm; nr inw. 3837) lub Muzeum Pałacu w Wilanowie, w Warszawie (ol., deska dęb., 76 x 107 cm; nr inw. Wil. 345), czy - mniej już podobny, ale przytaczany tutaj ze względu na bardzo zbliżone rozmiary - w Muzeum Narodowym w Warszawie (niesygn.; ol. deska dęb., 49,5 x 68,8 cm; nr inw. M.Ob.1630)" (z ekspertyzy Macieja Monkiewicza).
obraz po dwu dawnych konserwacjach