Z cyklu Alfabet grecki, 1964 r.

"W 1963 r. zajął się twórca nowym cyklem rysunków. Całą powierzchnię kartonu nasączał równomiernie czarnym tuszem, by, zanim zdąży wsiąknąć w papier, zbierać go w zamierzonych partiach szybkimi, posuwistymi ruchami za pomocą płaskiego narzędzia. (...) Owe rysunki dały początek cyklowi `Fonematów`, w których tusz zastąpiła tempera. Osiągał w nich artysta efekt jeszcze silniejszego nasycenia światłem. (...) Swego rodzaju przedłużenie koncepcji `Fonematów` stanowił podjęty w tym samym czasie cykl obrazów olejnych, oznaczanych literami alfabetu greckiego: Lambda, Kappa, Chi, Gamma. Technicznie realizował je artysta w sposób zbliżony do serii temper i rysunków tuszem. Pokrywał płótno warstwą farby i szeroką szpachlą zgarniał ją i zsuwał, tworząc `listewki` - wypukłości obramujące prostokątne, gładkie pola; jak w `Fonematach` różnej wielkości i kształtu, bardziej jednak podporządkowane rygorom geometrii. Można by nazwać te obrazy `fugami` czy `etiudami na jedno narzędzie`, co wydaje się tym bardziej usprawiedliwione, że skojarzenie ich rytmów z muzycznymi nasuwa się dość sugestywnie. Prace te, monochromatyczne, w barwach ugrów, metalicznej szarości, wyszukanych zieleni, niebieskości czy wręcz czerni lub bieli, na innej zasadzie niż `Fonematy` rozgrywały problem światła. Załamywało się ono na reliefowych `listewkach` z farby, odbijając się nikłym błyskiem i dając wąskie smużki cienia. W obramieniach matowe płaszczyzny równomiernie wchłaniały światło lub nim emanowały. Mimo ascezy środków kompozycje z cyklu `alfabetowego` nie były ubogie. Podziały na frazy szersze i węższe, miękkie i twarde, pola raz wklęsłe, a kiedy indziej wypukłe lub sugerujące głębię przestrzenną - decydowały o różnorodności i swoistym, dyskretnym bogactwie tych obrazów. `Fugi na jedno narzędzie` były nową, szczególną i własną Opałki formą działań z materią. Klasyczne malarstwo materii, wywiedzione z linii Fautriera, Tapiesa lub Burriego, zwykle przybierało bądź dramatyczny wyraz `śladu katastrofy` lub niosło skojarzenia z rozdartą tkanką organiczną, bądź wekslowało - wbrew hasłom programowego antyestetyzmu - ku wyrafinowanym efektom dekoracyjnym, albo wreszcie, w Polsce zresztą najczęściej, kreowało wycinek jakiejś powierzchni: rzeczywistej lub imaginowanej. Opałka w obrazach z cyklu `alfabetu greckiego` posługiwał się tymi samymi co malarstwo materii środkami, ale zużytkował je dla własnych i odmiennych celów. Narzucił materii czystość gładkich i rozległych płaszczyzn i ascetyczny porządek geometrycznych podziałów" (Bożena Kowalska, Roman Opałka, Kraków 1976, s. 8-28).

Wojnę spędził w Niemczech, w 1945 roku powrócił do Francji, rok później przyjechał do Polski. W 1950 roku ukończył studia na łódzkiej PWSSP, a w latach 1950-56 studiował na warszawskiej ASP. Od 1965 działał we Francji. Przedstawiciel konceptualizmu. Początkowo tworzył kwasoryty (m.in. seria "Opisanie świata"); później kompozycje przestrzenne z płótna, zwane "poduszkowcami"; a od 1965 zaczął pokrywać płótna, nazywane przez siebie "detalami" rzędami kolejnych cyfr, zaczynając od jedynki (pierwszy został zapisany liczbami od 1 do 35327), co miało oddawać upływ czasu. Płótnom towarzyszyła fotografia twarzy artysty ukazująca oznaki starzenia się i nagranie jego głosu. Jest laureatem wielu nagród, między innymi: Nagrody Krytyki Artystycznej im. C.K. Norwida. Brał udział w Biennale w Sao Paulo (1969 i 1977), Documenta w Kassel (1977), Biennale w Wenecji (1995).