Soft Yellow, 1976 r.

Ryszard Anuszkiewicz wywodzi się ze środowiska artystów związanych z Cleveland Institute of Art. Tej samej uczelni, na której studiował między innymi Josef Albers czy Julian Stańczak. Był jedną z kluczowych postaci rodzącego się w latach 60. ruchu op art. Artystyczna sława "Czarodzieja op-artu", jak nazwał go magazyn "Life" w 1964 roku, nie wygasła bynajmniej z biegiem lat, a jego ewoluująca wciąż twórczość wraz z każdą kolejną wystawą zdobywa uznanie krytyki. W 2000 roku krytyk Holland Kotter tak charakteryzował fenomen malarstwa Anuszkiewicza na łamach "New York Timesa": "Dramatyczność - i zdaje się to odpowiednim sformułowaniem - tkwi w subtelnej chemii zachodzącej pomiędzy dopełniającymi się barwami, która sprawia, że ukazane na płótnach geometryczne formy zdają się lśnić, zupełnie jakby z wnętrza obrazu emanowało światło". W centrum zainteresowania Anuszkiewicza znajdują się przede wszystkim optyczne zmiany w percepcji, które pojawiają się w momencie zastosowania intensywnych barw w powtarzalnych, geometrycznych układach. Większość jego prac to efekt dociekań nad formalną strukturą koloru, w swoich obrazach rozwija wypracowane przez Josefa Albersa koncepcje dotyczące wzajemnych relacji barw. Jego twórcze poszukiwania lat 70. i 80. dobrze ilustruje analiza autorstwa Johna T. Spike`a zamieszczona w catalogue raisonné artysty: "Matematyczne zainteresowania Anuszkiewicza osiągnęły najwyraźniejszy kształt w połowie lat 70., razem z rozpoczęciem cyklu `Spectral`. Płaszczyzny koloru, mające w tym okresie najobszerniejszy na tle całej jego kariery zakres, są w tym czasie przebijane liniami o stopniowanych długościach, grupowanymi w odstępach po osiem. Te przypominające skalę linijek znaczniki powodują przesunięcia kolorów nazywane `kontrastami symultanicznymi`. Ton ciepły jest otoczony zimnym i odwrotnie. Anuszkiewicz wykorzystał ten sam sposób obwodowego znakowania w `Stimulusie` oraz `Intensity` z 1965 roku. Kompozycje z cyklu `Spectral` zostały trafnie opisane jako ciepło-zimne obrazy, które `nieustannie kontrolują własną temperaturę`. W `Trans Midnight Spectra` z 1975 roku rosnące linie skali prostują się i prężą jak błękitni i zieloni strażnicy rozpuszczający się na ciemnopurpurowym tle. Efekt jest, w sposób bliski sztuce Rothko, otwarcie romantyczny. Z drugiej strony, `Spectral` w dużej mierze kontynuują zainteresowanie lżejszymi, bardziej słonecznymi odcieniami żółci i zieleni, do których niekiedy dodany jest również róż - tak jak ma to miejsce w cyklu `Portals`.
`Spectral Complementaries` stanowią osobną serię w ramach większej całości, są numerowane rzymskimi cyframi. Tutaj Anuszkiewicz po raz pierwszy stworzył dzieła z tak rozległym użyciem płaszczyzny koloru. Być może większe znaczenie miała jednak zmiana formy z kompozycji zamkniętej na otwartą, w której płaszczyzna koloru niejako wyfruwa z obrazu. W `Sunrise Chroma` z 1974 roku (jest to ostatnia z prac reprodukowanych w monografii Karla Lundego z 1976) czerwone segmenty pionowych linii skali przypominają skalę rtęci na termometrze.
Z perspektywy czasu `Portals` i `Spectras` z początku lat 70. Stanowią poetycką przerwę ujętą heroicznymi gestami z lat 60. i 80. Ich miękkie krawędzie i delikatne odcienie zwiastują okres odświeżenia. Zbierają energię, przygotowując niejako mający nastąpić kolejny etap. U schyłku dekady, w 1979 roku, wystawa Anuszkiewicza w galerii Alexa Rosenberga została entuzjastycznie przyjęta przez Johna Gruena za `powrócenie do prostoty kompozycji, które wywiera szczególny wpływ na formę, którą Anuszkiewicz od dłuższego czasu był zainteresowany: dośrodkowy kwadrat. Trwałość tego obrazu i jego subtelna kolorystyka stanowią zmienność, która stale wytwarza wrażenie bezczasowości i potwierdza, że Anuszkiewicz jest nie tylko mistrzem własnego rzemiosła, ale także artystą operującym najwyższą mocą ekspresji`" (John T. Spike, Richard Anuszkiewicz: Color Precisionist, [w:] Anuszkiewicz. Paintings & Sculptures 1945-2001, red. D. Madden, N. Spike, Florencja 2010, s. 29).


Richard Anuszkiewicz urodził się w Pensywalni w 1930 roku. Początkowo w 1948-53latach czył się w Cleveland Institute of Art. Następnie wraz z Josefem Albersem ukończył wydział Sztuki i Architektury na Yale University. Anuszkiewicz uważany jest za jednego z twórców Op-artu. Na początku swojej drogii twórczej artysta zrealizował serię dużych, malowanych obiektów z drewna, o różnych kształtach, bezpośrednio wchodzących w przestrzeń. Dzięki niewielu zabiegom, między innymi, poprzez zróżnicowanie grubości pionowych linii jednej barwy, położonych na skontrastowanym, prawie monochromatycznym tle, Anuszkiewicz doprowadzał do przestrzennego promieniowania koloru. Prace te, których źródłem była między innymi "Świątynia Złotej Czerwieni", zostały skonstruowane inaczej niż wcześniejsze abstrakcyjne obrazy bez wykorzystywania typowej dla tego kierunku iluzji optycznej i jej percepcji. Anuszkiewicz w swych kompozycjach najczęściej używa podstawowych figur geometrycznych, tworząć iluzję ruchu abstrakcyjnych obrazów.