Wybuch Wezuwiusza, 1771

Obraz eksponowany na wystawie La siecle franćais. Francuskie malarstwo i rysunek XVIII wieku ze zbiorów polskich, Muzeum Narodowe w Warszawie, 28. II - 26. IV. 2009. Publikowany w: La siecle franćais. Francuskie malarstwo i rysunek XVIII wieku ze zbiorów polskich, (katalog wystawy w Muzeum Narodowe w Warszawie), koncepcja wystawy i katalogu Iwona Danielewicz, Justyna Guze, Muzeum Narodowe w Warszawie 2009, ss. 476-477, il. barwna na s. 476, poz. kat. 153.

Pierre-Jacques Volaire pochodził z tulońskiej rodziny malarzy. Zapewne w 1755 poznał Josepha Verneta, który przebywał w Tulonie malując widoki miasta. Przez kolejne cztery lata Volaire pozostawał asystentem wybitnego malarza, który wywarł na nim w początkowej fazie twórczości silny wpływ. Należał do najzdolniejszych uczniów Verneta. W latach 1764-1769 (?) przebywał w Rzymie, gdzie malował pejzaże, widoki portów. Następnie osiadł w Neapolu, gdzie uległ fascynacji częstymi w latach 70. XVIII wieku wybuchami Wezuwiusza. Prezentowany obraz należy do grupy dojrzałych prac Volaire'a, w którym w pełni wypowiedział się jego niepośledni talent malarski, pasja oddania przerażającego żywiołu, wnikliwa obserwacja efektów świetlnych wywołanych ogniem lawy, niuansów nocnej scenerii, sprawność i sugestywność rysunku postaci, psa, których ciemne sylwetki wyraziście odcinają się na tle czerwonego żaru. "W latach 70. i 80. artysta wykonał około trzydziestu malarskich dzieł dokumentujących to fascynujące i gro¼ne zarazem wydarzenie. (…) Niniejszy obraz jest pomniejszoną i nieco zmienioną wersją Wybuchu Wezuwiusza w zbiorach Ermitażu (olej, płótno, 242 x 163 cm) i w Art Institute w Chicago (olej, płótno, 116,8 x 242,9 cm). We wszystkich tych dziełach malarz ukazał erupcję wulkanu z 14 maja 1771 roku." Zwraca uwagę umieszczona z lewej, na skraju obrazu sylwetka siedzącego ze szkicownikiem malarza - wizerunku własnego Volaire'a szkicującego przerażający fenomen natury.
Napis na odwrocie błędnie przypisuje prezentowane dzieło ręce Verneta, co potwierdza także artystyczną klasę tego wyjątkowego obrazu, bez wątpienia klasy muzealnej. (opr. na podstawie noty katalogowej obrazu z Katalogu MNW autorstwa Iwony Danielewicz, z której tekstu pochodzą także powyższe cytaty).