WNĘTRZE KOŚCIOŁA PANA JEZUSA (TRYNITARZY) NA ANTOKOLU W WILNIE

Jeden z najwybitniejszych polskich malarzy architektury i wnętrz, znany też jako twórca pejzaży oraz utalentowany portrecista. W 1814 r. przybył do Warszawy, a trzy lata później rozpoczął pracę w malarni Teatru Narodowego, gdzie opanował technikę malowania gwaszem, w której doszedł do perfekcji. W zdobywaniu umiejętności malarskich dopomogli mu w czasie pobytu w malarni zatrudnieni tam francuscy dekoratorzy: Ludwik Courtin i Pierre-Adolphe Jutti. Na te lata przypada też debiut artystyczny (1821 r.) zapoczątkowany kopiami z H. Verneta i pierwszymi wedutami. W 1829 r. Zaleski otrzymał stypendium rządowe na uzupełnienie wykształcenia za granicą i wyjechał do Paryża, a następnie do Rzymu. Do kraju wrócił w 1830 r. zapoczątkowując długi okres swojej artystycznej działalności, przede wszystkim, jako malarz wedut wzorowanych na widokach Canaletta. Bardzo szybko jednak artysta dopracował się własnego stylu w malarstwie, charakteryzującego się dbałością o szczegóły przenoszonego na płótno widoku, czy też wnętrza, właściwą aranżacją ożywiających scenę postaci, stonowanym kolorytem i umiejętnie dobieranym światłem. W jego spuściźnie znajdują się widoki Warszawy, Krakowa, Wilna, Lwowa, Kowna, Zamościa i wielu innych miast i miasteczek.
"Zapewne omawiany obraz w 1909 roku był eksponowany na wystawie retrospektywnej prac Zaleskiego jako Wnętrze kościoła na Antokolu w Wilnie <...> Zaleski mógł malować omawiany obraz na zamówienie J. K. Wilczyńskiego do Albumu Wileńskiego, z nieznanych nam przyczyn układ nie doszedł do skutku <...>.
Ukazane bogato zdobione sztukateriami wnętrze barokowego, centralnego kościoła od strony wejścia (wzniesionego 1694 - 1717). Widoczny fragment kopuły i część wnętrza z ołtarzem głównym pośrodku oraz ołtarzami bocznymi (po dwa z każdej strony). W niszy, nad tabernakulum ołtarza głównego, stojąca, cudowna figura Pana Jezusa (1700) przysłana z Rzymu przez papieża Inocentego XII (1864 - przeniesiona do kościoła św. Piotra i Pawła)". (Z.Nowak)