Portret Stanisława Lubomirskiego, około 1800

Obraz był przechowywany w zbiorach Muzeum Czartoryskich w Krakowie jako własność rodziny Czartoryskich.

Stanisław Lubomirski (1719-1783), h. Szreniawa, syn Józefa i Teresy z Mniszchów, był marszałkiem wielkim koronnym w latach 1766-1783. Jako działacz polityczny był związany z tzw. Familią; żonaty (1753) z Izabelą z Czartoryskich. Od 1744 roku był posłem, najpierw ziemi lwowskiej, w 1746 roku - posłem ziemi sandomierskiej, 1748 posłem z województwa inflanckiego, w latach 1758, 1761, 1762 - z ziemi sandomierskiej. Był kawalerem orderu Orła Białego. Kontynuował prace rozpoczęte przez F. Bielińskiego związane z reformą administracyjną i porządkowaniem Warszawy.

Portret jest kopią według portretu Stanisława Lubomirskiego, namalowanego przez Marcella Bacciarellego w 1762 roku; olej, płótno, 66 x 54 cm owal: sygn.: Bacciarelli pinxit 1762; w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Nr inw. VIH-7, dawniej zbiory Gołuchowskich we Lwowie, zdeponowany 1939 w Muzeum im. Lubomirskich (inw. 699/10680). Replika portretu "wrocławskiego" znajduje się w MNW (Łazienki) jako depozyt J. Potockiego. Tamże kopia ze zbiorów Potockich w Krzeszowicach. Co najmniej trzykrotnie kopiował portret Lubomirskiego K. Aleksandrowicz: dwie kopie w MNW (inw. 130735 - ol. blacha, 76,5 x 64 cm - z dodaniem laski marszałkowskiej; inw. 72611, ol, pl., 60,5 x 49,5 cm, nie uwzględnione przez Chyczewską), trzecia w Muzeum w Rzeszowie ze zbiorów Lubomirskich w Charzewicach k. Rozwadowa, wszystkie z 1783 r. Kopia w miniaturze, malowana przez Helenę Lubomirską, znajduje się w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu (M. Radojewski, Miniatury portretowe XVI i XX w. Sylwetki. Wrocław l 976, nr 54). Inną wersję portretu marszałka (w jasnobrązowej bekieszy z sobolowym kołnierzem, trzymającego laskę marszałkowską) wykonał Bacciarelli około 1780 (obecnie MNW - Wilanów).*)

Autorem tego portretu prawdopodobnie jest Konstanty Aleksandrowicz.**)
Konstanty Aleksandrowicz odbył studia malarskie w Warszawie zapewne u Ł. Smuglewicza. W latach siedemdziesiątych pracował na Litwie, a od początku lat osiemdziesiątych działał w Warszawie. Malował portrety i kopie portretów.

*) BibI.: A. Chyczewska, Marceli Bacciarelli. Życie - twórczość - dzieła I, Poznań 1968, nr 12, il. 9. (II). s. 33-34, nr 18; E. Wojtała, Malarstwo polskie czasu Oświecenia. Przewodnik po I sali Galerii Malarstwa Polskiego, Muzeum Śląskie we Wrocławiu, Wrocław 1970; A. Chyczewska, Marcello Bacciarelli 1731-1818, Wrocław1973, s 49, 52, tabl. barwna II; B. Majewska-Maszkowska. Mecenat artystyczny Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej, Wrocław 1976, il 17; Polnische Malerei des 19. und 20.Jahrhunderts. eine Ausstellung des Nationalmuseums Wrocław in der Neuen Berliner Galerie im Alten Museum, Berlin 1984, nr 2; Malarstwo polskie. Katalog zbiorów, Wrocław 1967, nr 13. il.
**) Twórczość malarza opracowana: W. Piwkowski, Konstanty Aleksandrowicz warszawski malarz-portrecista z ostatniej ćwierci XVIII wieku, Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, t. XXXI, Warszawa 1987, ss. 391-465.