MALARZ ZE SZKOŁY WILEŃSKIEJ

Ilustrują historie biblijne.
Na pierwszym jest scena z życia Abrahama. Sara widząc, że syn Egipcjanki Hagar, którego ta urodziła Abrahamowi, naśmiewa się z Izaaka,rzekła do Abrahama: «Wypędź tę niewolnicę wraz z jej synem, bo syn tej niewolnicy nie będzie współdziedzicem z synem moim Izaakiem». Abraham uznał za bardzo złe - ze względu na swego syna. A wtedy Bóg rzekł do Abrahama: «Niechaj ci się nie wydaje złe to, co Sara powiedziała o tym chłopcu i o twojej niewolnicy. Nazajutrz rano wziął Abraham chleb oraz bukłak z wodą i dał Hagar, wkładając jej na barki, i wydalił ją wraz z dzieckiem. Ona zaś poszła i błąkała się po pustyni Beer-Szeby.(Rdz. 21, 10-14)
Na drugim jest wydarzenia z historii Józefa, gdy został on wtrącony do więzienia. Trafili tam też podczaszy i piekarz faraona. Mieli oni sny, których znaczenia nie rozumieli. Wyjaśnił im je Józef. (Rdz. 40, 5-19)

Oba obrazy powstały w tym samym warsztacie, który odwoływał się do wzorów malarstwa barokowego. Świadczy o tym bliski kadr kompozycji czy ujęcie do pasa bohaterów przedstawienie. Tego typu ujęcia znajdujemy na przykład w obrazach Antonio Zanchiego (1631-1722), Józef w więzieniu tłumaczy sny podczaszemu faraona i zarządcy jego piekarni, olej, płótno, XVII w. Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu. Kompozycja drugiego obrazu jest powtórzeniem znanego przedstawienie Abraham wypędza Hadar i Ismaela, 1658 r.,olej, płótno, 115 x 154 cm, przechowywanego w Pinakotece Brera w Mediolanie, autorstwa barokowego malarza włoskiego - Guericino (Giovanni Francesco Barbieri, 1591-1666). Jednocześnie teatralizacja sceny, wyraziste gesty Józefa oraz dramatyczne przedstawienie piekarza wskazują na artystę związanego ze szkołą wileńską.
W Wilnie, jak pisze Piotr Kopszak (W kręgu wileńskiego klasycyzmu, Muzeum Narodowe w Warszawie 2000, s. 144) ”Tematy religijne były zatem podejmowane i to nie tylko dorywczo. Ważnym przykładem jest cykl ilustracji do „Księgi Rodzaju” Franciszka Smuglewicza. Sięgał on do tego tematu dwukrotnie, najpierw w albumie szkiców wykonanych w Rzymie, a potem w późniejszej, wykonanej już w Warszawie, gotowej do sztychowania wersji. Sceny biblijne początkowo jeszcze barokowe w formie, w ostatecznej redakcji zyskały klasycystyczny kształt.”