14-64, 1964 r.

POCHODZENIE:
- kolekcja prywatna, Warszawa

Sztuka Kajetana Sosnowskiego przynależy do paradygmatu awangardowego, w którym zadaniem artysty było dążenie do wykorzystywania w swojej działalności wiedzy empirycznej, czerpania ze zdobyczy nauk ścisłych. W przypadku jego malarstwa to światło było tym zagadnieniem, które z jednej strony zyskało malarską reprezentację, z drugiej było przedmiotem zainteresowania artysty jako zjawisko fizyczne dające się opisać i zbadać.

Sosnowski ukończył studia na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w ostatnich latach przed II wojną światową, a jego artystyczne wystąpienia, które zapewniły mu rozpoznawalność w warszawskim środowisku artystycznym, miały miejsce dopiero w czasie tzw. odwilży, w drugiej połowie lat 50. To między innymi jego działalność kształtowała charakter sztuki tego okresu, był on bowiem współzałożycielem "Grupy 55", będącej jednym z symboli nowej sztuki po zakończeniu socrealizmu. Pod koniec dekady lat 50. Sosnowski zaczął w swojej sztuce odchodzić od przedmiotowości w stronę sztuki abstrakcyjnej.

Cechą charakterystyczną twórczości Sosnowskiego, wyróżniającą go spośród wielu artystów i artystek, było posługiwanie się estetyką monochromu. Bynajmniej nie wszystkie abstrakcyjne obrazy artysty były jednobarwne, jednak zajmowały one w jego oeuvre ważną pozycję. Niekiedy również były to obrazy właściwie dwubarwne, w których podstawowa barwa płótna była przełamywana przez artystę na przykład czernią, by uzyskać efekt przejścia od światła do cienia. Prezentowane w niniejszym katalogu płótno o numerze "14-64" należy właśnie do takiego typu obrazów Sosnowskiego. Od 1961 do 1965 wykonywał on "Obrazy puste" - serię obrazów monochromatycznych (lub dwubarwnych, jak wskazano powyżej - przełamanych), w których artysta rozprowadzał farbę po płótnie rękami bez użycia pędzla.

Obrazy te charakteryzowały się szczególnym blaskiem. Malarz operował walorem barwy w ten sposób, że przejścia od ciemniejszych do jaśniejszych partii płótna tworzyły efekt wydobywania się światła, które zdawało się emanować z wnętrza kompozycji. Bardzo szybko tę cechę owych kompozycji zauważyła krytyka artystyczna. Julian Przyboś, literat, krytyk i wnikliwy obserwator przejawów sztuki awangardowej tak komentował kompozycje Sosnowskiego: "Czy możliwe, by nasz Sosnowski odkrył naprawdę nowe światło, to jest jego nową zjawę malarską? (…) Wydaje się jakby Kajetan odwrócił efekt widzenia, jaki osiągnęli impresjoniści (…) zdaje się, że w ten sposób udało się Sosnowskiemu stworzyć nową odmianę malarstwa pozaabstrakcyjnego - a nie figuralnego (…) To, co maluje, światło, ujął malarsko w sposób niepraktykowany, bo i ujrzał je inaczej: jakby je zgarnął z oczu impresjonistów, skupił i tę rzeczywistość trudno uchwytną wtopił we wnętrze obrazu, żeby przebijało przez farby. Tę rzeczywistość - powiadam - bo przecież promieniowanie świetlne jest rzeczywistością prawdziwszą niż rzeczy i ich wygląd. Dlatego to sądzę, że Kajetan Sosnowski przekroczył granicę malarstwa abstrakcyjnego" (Barbara Kowalska, Polska awangarda malarska 1945-1980. Szanse i mity, Warszawa 1988, s. 189-190).

Prezentowane w niniejszym katalogu płótno o numerze "16-64" jest kompozycją monochromatyczną, płótnem pokrytym głębokim, ciemnym błękitem. W środkowej części obrazu widnieje nie łatwo zauważalna, utrzymana w fiolecie plama. Rozjaśnia ona centralną partię płótna, czyniąc to jednak bardzo subtelnie, jakby lekko promieniując spod powierzchni błękitu. Zastosowanie takiego środka artystycznego tworzy efekt analogiczny do opisanego powyżej przez Przybosia. Jest urzeczywistnionym w materii farby zainteresowaniem artysty fizycznymi zjawiskami światła i wynikających z niego sposobów percepcji barwy. Zatem być może, należałoby ten obraz określić, podążając za myślą krytyka i stwierdzić, że obrazowanie zjawisk ze świata przyrody - sposobu zachowania się światła, jego promieniowania przekracza granice sztuki abstrakcyjnej i jest po prostu zobrazowaniem fizycznego fenomenu.

Studia odbył w warszawskiej ASP w pracowni Tadeusza Pruszkowskiego i Wojciecha Jastrzębowskiego w latach 1934-39. Zainteresowanie rozwojem nauk ścisłych (światem "awizualnym" - jak mówił sam artysta), studia nad zjawiskami barwnymi, przestrzennymi i świetlnymi zaowocowały pracami łączonymi przeważnie w serie. W roku 1969 artysta otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida.

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.