Opposed to Vertical, 1967 r.

POCHODZENIE:
- kolekcja prywatna, USA
- kolekcja instytucjonalna, Polska


Julian Stańczak w latach 60. XX wieku zajmował się zagadnieniem wartości i potencjału czerni
i bieli w obrazie. Kolorystykę swoich prac zawęził wtedy do tych dwóch barw, aby badać ich
wpływ na widzenie formy i przenikanie się kształtów. Ten okres jest dla autora najważniejszym
etapem w kształtowaniu się jego artystycznej osobowości. Twórca budował rytm obrazów
przez wykorzystanie pionowych i poprzecznych pasów, w których umieszczał linie kontrastujące
kolorem, burzące rytmiczny porządek. Linie nachodzą na siebie, przecinają się i wibrują
w oczach patrzącego na dzieło.
Juliana Stańczaka uważa się za jednego z prekursorów i czołowych przedstawicieli op-artu.
Studiował w Cleveland Art Institute oraz na Uniwersytecie Yale, gdzie jego mistrzem był jeden
największych klasyków abstrakcji geometrycznej XX wieku, Joseph Albers. Karierą Polaka zajęła
się prestiżowa galeria Marthy Jackson. W 1965 wziął on udział w nowojorskiej wystawie
„Responsive Eye” w MoMA, która utwierdziła pozycję op-artu jako ważnego i modnego kierunku
sztuki w USA i na świecie. Kurator William C. Seitz w katalogu ekspozycji szczegółowo
analizował twórczość artystów, których prezentował. Jak referuje Marta Smolińska w swojej
książce poświęconej Stańczakowi, „W dalszej części eseju Seitz koncentrował się na pracach
rozegranych jedynie w bieli i czerni. Zauważał, że prawie wszystko, co dotychczas napisał
o malarstwie optycznym w kolorze, można odnieść także do obrazów czarno-białych i na
odwrót. Okazuje się, że kolor nie jest niezbędny do wykreowania percepcyjnej ambiwalencji,
różnorodności i wrażenia ruchu. By aktywować wizję, wystarczy rudymentarne zestawienie
czerni i bieli, które swoim kontrastem zainicjują wielopoziomowy i wieloaspektowy proces
odbioru” (Marta Smolińska, Julian Stańczak. Op art i dynamika percepcji, Warszawa 2014).
Marta Smolińska wskazuje również, że Seitz omawia przy pracach ograniczonych do dwóch
barw tzw. efekt moire (prążki mory): „Powstaje on, kiedy nakładają się na siebie co najmniej
dwie siatki linii, obrócone o pewien kąt lub poddane względem siebie deformacji. Potencjał
prążków mory jest tak duży, że na jego bazie można tworzyć najbardziej dramatyczne dynamiki
jakże prostych - zdawałoby się - czarno-białych struktur liniowych” (tamże).

Polski malarz zamieszkały na stałe w Stanach Zjednoczonych, jeden z pionierów op-artu. W 1940 został wraz z całą rodziną aresztowany przez Sowietów i wywieziony na Syberię. Wskutek ciężkiej pracy i choroby utracił władzę w prawej ręce. Uciekł z rodziną ze Związku Radzieckiego do Afryki, gdzie zamieszkał w obozie dla uchodźców z Polski. Młodość spędził w Ugandzie gdzie pobierał pierwsze lekcje rysunku lewą ręką. Pierwszą wystawę swojej twórczości miał w Nairobi (Kenia). W 1949 wyemigrował z rodziną do Wielkiej Brytanii, gdzie rozpoczął studia na politechnice w Londynie a w 1950 przeniósł się do USA. Rozpoczął tam studia w Cleveland Art Institute, które ukończył w 1954. Następnie studiował w Yale, gdzie uzyskał tytuł Master of Art Sciences. W 1964 został profesorem malarstwa w Cleveland Art Institute w Vleveland w Ohio.


PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.