Toruń, 1921 r.

Akwarela „Toruń” została namalowana w 1921, rok przed wyjazdem Juliana Fałata z pomorskiego miasta. To spokojny, stonowany pejzaż przedstawiający zakole Wisły w okolicy Torunia. Artysta zastosował w nim techniki charakterystyczne dla malarstwa akwarelowego – szerokie pociągnięcia pędzla, lawowanie, delikatne, rozproszone plamy koloru. Praca utrzymana jest w odcieniach błękitu, fioletu i zieleni przełamanych delikatnymi ugrami, bielami i brązami. „Toruńskie” akwarele Juliana Fałata znajdują się w kolekcjach muzeów w całej Polsce. Opisywana praca kompozycyjnie nawiązuje do obrazu „Wisła pod Toruniem” z 1920 roku, znajdującego się w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu. W 1919, po nagłej śmierci swojej żony, Fałat przeprowadził się do Torunia, gdzie kupił dom przy pl. Teatralnym 42 (dzisiaj Fosa Staromiejska 28), który stał się ośrodkiem życia kulturalnego miasta. Eugeniusz Gros tak pisał o tym wydarzeniu: „Każdy żywo [sobie] przypominał piękne czasy 1919/20 roku, czasy radosnego powrotu Pomorza do Polski, czasy zapału do czynów i ofiarnej pracy budowania. Jednym z pierwszych, którzy się tu, na Pomorzu, jawili, był śp. mistrz Fałat. Pełen młodzieńczego zapału, objeżdżający wszerz i wzdłuż ziemię pomorską, kreślił w licznych szkicach i studiach jej krajobraz i mieszkańców – on, jeden z najwspanialszych akwarelistów Europy – w szeregu pięknych akwarel odtwarzał tak drogie sercu całej Polski Pomorze i Kaszuby”. Fałat założył w Toruniu Konfraternię Artystów, która stała się najważniejszym ciałem tworzącym nowe życie kulturalne miasta. Podczas cotygodniowych spotkań tworzono kolejne ważne inicjatywy, m.in. Pomorskie Towarzystwo Muzyczne, Konserwatorium Muzyczne, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Julian Fałat był malarzem i pedagogiem - jednym z najwybitniejszych artystów polskich okresu przełomu XIX i XX wieku. Był członkiem polskich i europejskich stowarzyszeń twórczych oraz Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie. Za swoje obrazy wielokrotnie odznaczany był medalami na wystawach międzynarodowych. W latach 1869-71 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u Władysława Łuszczkiewicza i Leona Dembowskiego. Naukę kontynuował w akademii monachijskiej u Alexandra Strähubera i Johana Leonhardta Raaba (1877-80). Po studiach wiele podróżował - odwiedził Paryż, Rzym, Hiszpanię, a w 1885 odbył podróż dookoła świata. W 1886 roku podczas polowania u ks. Radziwiłłów w Nieświeżu poznał późniejszego cesarza Niemiec Wilhelma II - dla którego następnie w latach 1886-95 pracował w Berlinie jako malarz nadworny. Był jednym z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka". Po powrocie do kraju był dyrektorem w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (1895-1910), a w latach 1905-09 rektorem tej uczelni. Po przejściu na emeryturę w 1910 roku, osiadł w miejscowości Bystra koło Bielska - Białej. Był znakomitym akwarelistą, malował także olejno. We wcześniejszym okresie tworzył w konwencji realistycznej, z czasem rozjaśnił i wzbogacił paletę, a w akwarelach wprowadzał rozlewną plamę barwną. Zasłynął jako malarz scen myśliwskich rozgrywających się najczęściej w zimowej scenerii; malował też pejzaże, wiejskie sceny rodzajowe, portrety, widoki miejskie.