KRAKÓW W ŚNIEGU, 1904 r.

Sygnowany ponad dolną krawędzią po środku pędzelkiem błękitną akwarelą: JFałat KraKów 904; na odwrocie, na lewej, pionowej listwie blejtramu naklejki wystawowe:
1. (zachowana fragmentarycznie): (pionowo wzdłuż lewej krawędzi, druk:)
[Towarzystwo Zach]ęty Sztuk Pięknych w Król. [estwie] Pol. [skim];
od góry: (atram.) 5[? ]139. / (druk:) Nazwisko / (atram.:) Fałat / (druk:)
Rodzaj dzieła (atram:) akw. [arela] / (druk:) Tytuł (atram.:) Kraków / (druk:)
Wymiar (atram.:) - (nie wypełnione) / (druk:) Cena lub jego warto[ść] / (druk:)
Własność (atram:) Auto[ra] / (druk:) Adres (atram.:) Kraków / (druk:)
Warszawa d. [nia] (atram.:) 4...; poniżej:
2.: w górnych narożnikach dwukrotnie stemplem złożonym z czcionek tuszem numer: 08856; obok: (druk:) Autor (atram.:) Fałat Julian / (druk:) Tytuł (atram.:) Kraków w śniegu (druk:)
Rodzaj dzieła (atram.:) ol. (sic) / (druk.:) Cena - (nie wypełnione) (druk.:)
Właściciel (atram.:) K. Natanson. / [Al. ] Ujazd. [owskie] 28 oraz czerwonym tuszem datownik 1929 (?);
na płótnie dublującym czerwoną kredką ukośnie Lp 15273.

Malarz, akwarelista i pedagog. Studia malarskie, rozpoczęte w 1869 roku w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, a kontynuowane w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium w pracowniach Alexandra Straehubera i Johanna L. Raaba, ukończył ostatecznie - pokonując ograniczenia i wszelkie trudności wynikające z chłopskiego pochodzenia i wiążącego się z nim statusu materialnego- w roku 1882 w swej macierzystej uczelni, która po latach (1895-1909) powołała go na swego rektora i którą zreformował i -po apodyktycznych rządach Matejki- skutecznie zmodernizował. Jego talent rysowniczy i ilustratorski, oczywisty już w półamatorskich pracach z okresu, gdy- jako dokumentalista oraz mierniczy - pracował na Ukrainie (w okolicach Humania i w Odessie) oraz w Szwajcarii, eksplodował podczas przedsięwziętej w roku 1885 podróży dookoła świata. Przełomowe znaczenie dla jego kariery miały akwarele rejestrujące przebieg słynnych polowań, organizowanych w Nieświeżu przez Antoniego Radziwiłła (r. 1886, i liczne, późniejsze repliki), które znalazły uznanie w oczach jego dostojnego gościa księcia- ordynata: Wilhelma ks. Pruskiego (przyszłego cesarza Wilhelma II). Zaproszony przezeń do Berlina, Fałat na prawie dziesięć lat związał się z dworem pruskim, antycypując w tamtejszym środowisku późniejszy sukces Wojciecha Kossaka. W niepodległej Polsce, po przejściu na emeryturę, osiadł w swej posiadłości w Bystrej na Śląsku, do końca swych dni utwierdzając swą pozycję najbieglejszego pod względem warsztatowym polskiego pejzażysty wypowiadającego się w technice akwarelowej.

Ta reprezentacyjna akwarela, pochodząca z najlepszego okresu twórczości artysty, należąca do wcale licznej grupy zimowych, zamglonych widoków (chętnie przezeń multiplikowanych, zwłaszcza w tymże 1904 i następnym roku) krakowskich murów obronnych od północy (czy północnego wschodu; w naszym wypadku punk widzenia skierowany jest najbardziej ku zachodowi), może być tożsama z jedną z tych, które- natychmiast po namalowaniu- zostały sprzedane za pośrednictwem warszawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych ("Kraków śnieżny" nabyła w 1904 r. p. Homłyńska; inną wersję pod tymże tytułem rok później osoba nieokreślona - J. Wiercińska, Katalog prac wystawionych w TZSP w Warszawie w latach 1860-1914, Wrocław-Warszawa- Kraków 1969, s. 82, 83 [Źródła do dziejów sztuki polskiej, t. XIV, recte: XV]; inne wersje: z Muzeum Śląskiego w Katowicach- zob.: Wystawa dzieł Juliana Fałata w Katowicach. Związek Artystów Polskich na Śląsku, jesień 1930, [Kat. Wyst., Katowice 1930], poz. 69, s. 12; w zbiorach K. Żarnowieckiego w Poznaniu - zob.: M. Masłowski, Julian Fałat, Warszawa 1964, s. 29 i il. 21; reprodukcje dwóch kolejnych pod tytułami Stary Kraków oraz Fragment Krakowa od strony Muzeum Czartoryskich w "Tygodniku Ilustrowanym", odpowiednio z roku: 1909, (I), s. 204 i 1913 (II), s. 864). Oferowana wersja, jak wynika ze wspomnianej naklejki, pod koniec lat 20-tych należała do warszawskiego bankiera i zapalonego zbieracza Kazimierza Eryka Natansona (1853-1935).