Dr K. Żuliński

GOSŁAWSKI Józef Jan
Józef Jan Gosławski urodził się 24 kwietnia 1908 w Polanówce na Lubelszczyźnie. Dzieciństwo spędził w pobliskiej Wąwolnicy, zaś edukację artystyczną rozpoczął w Szkole Rzemiosł Budowlanych w Kazimierzu Dolnym. Następnie kontynuował naukę w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie, a w 1932 rozpoczął studia na krakowskiej ASP u prof. Xawerego Dunikowskiego. Kolejnym etapem jego kształcenia była pracownia prof. Tadeusza Breyera na ASP w Warszawie. Otrzymanie stypendium umożliwiło mu wyjazd do Rzymu, gdzie w 1937 uzyskał dyplom Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Do Warszawy powrócił w lipcu 1939. Lata okupacji spędził w Wąwolnicy. Po zakończeniu wojny brał udział w pracach konserwatorskich w Kazimierzu Dolnym (m.in. przy kamienicy "Pod świętym Mikołajem"). W 1947 został kierownikiem Katedry Medalierstwa i Rzeźby w Metalu w Państwowej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. W tym czasie pełnił również funkcję prezesa Zarządu Okręgu ZPAP. W 1948 poślubił Wandę Mankin, z którą miał dwie córki - Bożenę Stefanię i Marię Annę. W 1956 wraz z rodziną przeniósł się do Warszawy. Od 1961 pełnił funkcję prezesa sekcji Rzeźby Zarządu Głównego ZPAP. Zmarł 23 stycznia 1963 roku.

W jego twórczości dopatrywać się można wpływów kubizmu, koncepcji Stanisława Szukalskiego, środowiska Polskiej Sztuki Stosowanej, a także sztuki antycznej i renesansowej. Większość przedwojennego dorobku Gosławskiego nie zachowała się. Do najbardziej znanych realizacji Józefa Gosławskiego zaliczyć można pomnik Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli, pomnik Adama Mickiewicza w Gorzowie Wielkopolskim, rzeźbę "Muzyka" na Warszawskim MDM-ie. Unikalnymi dziełami Gosławskiego są karykatury rzeźbiarskie, m.in. Józefa Piłsudskiego i Mahatmy Gandhiego. Był autorem licznych medali, w dużej mierze o tematyce martyrologicznej, w których był prekursorem stosowania nieregularnego kształtu. Zaprojektował także monety, w tym pięciozłotówkę z rybakiem, dziesięciozłotówkę z Kopernikiem oraz stuzłotówkę milenijną z Mieszkiem i Dobrawą. Jego twórczość doceniano niejednokrotnie podczas konkursów artystycznych. Odznaczono go także m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Prace artysty znajdują się w zbiorach licznych muzeów i placówek kulturalnych w Polsce i na świecie, a także w kolekcjach prywatnych. O trwającym zainteresowaniu twórczością artysty świadczy udział jego dzieł w licznych wystawach, a także sięgnięcie do jego medali przez Mennicę Polską (dukat lokalny Lidzbarka Warmińskiego – medal „Lidzbark Warmiński – miasto mężów znakomitych”; seria Słynni Medalierzy – wybity po 70 latach medal – „Rok 1939”).