PORANNE MGŁY

"Nie pojmie całej nieprzebranej poezji krajobrazów Chełmońskiego ten, kogo nie nęci samotność w polu, cicha godzina zmierzchu, szum wiatru w sosnach i topolach, kto nie umie godzinami patrzeć w szare, sunące po niebie obłoki dnia srebrnego, leżeć w polu w prażących promieniach słońca, słuchając z przymkniętymi oczami radosnych pieśni skowronków". (Eligiusz Niewiadomski, Malarstwo polskie XIX i XX wieku).
Obraz Józefa Chełmońskiego pochodzi z ostatniego, najdłuższego etapu działalności twórczej malarza, który przypada na lata spędzone w mazowieckiej Kuklówce. W pejzażach z tego czasu malarz przedstawia płaskie i monotonne Mazowsze, wybierając najprostsze motywy: kawałek pola, podmokłą łąkę lub przejrzystą toń stawu, niekiedy dukt leśny lub ścieżkę wśród krzewów. Niezwykła umiejętność uchwycenia nastroju mglistego poranka nad rzeką, sitowie i wyłaniająca się w dali sylwetka lasu, mistrzowskie budowanie formy pewnymi pociągnięciami pędzla nadają skromnemu pejzażowi - szczególne walory estetyczne.