Orka, około 1896 r.

Temat orki pojawiał się wielokrotnie w realistycznym, a potem modernistycznym polskim malarstwie. Związek pracującego z ziemią był różnie interpretowany przez kolejnych artystów. Podjął się go m.in. przyjaciel Józefa Chełmońskiego, Stanisław Witkiewicz ("Orka", 1875, Muzeum Sztuki w Łodzi nr inw. MS/SP/M/195). Wybrał tu szczególnie trudny moment podejścia z pługiem pod górę - uciążliwy zarówno dla pracującego człowieka, jak też chudych i sprawiających wrażenie wygłodniałych koni. W 1896 roku Józef Chełmoński namalował monumentalny obraz "Orka" (1896, olej na płótnie, 144 x 217, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Mp 1294). Tutaj praca, choć niewątpliwie ciężka, nie sprawia wrażenia wyroku. Orzący trudzi się, ale na niebie ma miejsce cudowny spektakl przyrody. Istotna jest również obecność krzyża, nadająca trudowi wymiar religijny i charakter moralny.
Prezentowany szkic olejny pt. "Orka" można uznać za projekt do tego właśnie obrazu. Przyjaciel artysty Adam hr. Krasiński zamówił u niego obraz mający wyobrażać "pracę", pozostawiając swobodę odnośnie kompozycji. Malarz uznał bronującego pole chłopa za najpełniejszą realizację zadanego tematu. Analogia z "Orką" znajdującą się w Poznaniu oraz opis na odwrociu ramy ("Opinogóra | A. Krasi[ński]") mogą wskazywać, że oferowana praca została wręczona Krasińskiemu jako projekt do mającej powstać docelowej dużej kompozycji. Droga do niej wiodła przez rysunki ze szkicownika, znajdującego się dziś w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie (Rys.Pol. 5955/1-22). Wykazują one szczególnie bliskie pokrewieństwo z prezentowaną "Orką".


Był jednym z najwybitniejszych polskich malarzy pejzażystów 2 połowy XIX i początku XX w. Jego pierwszym nauczycielem był ojciec. Studia malarskie rozpoczął w Klasie Rysunkowej w Warszawie (w latach 1867 - 1871) oraz w prywatnej pracowni Wojciecha Gersona. W latach 1871 - 1874 studiował w monachijskiej akademii u A. Strähubera i H. Anschütza. W Monachium związany był z polską kolonią artystyczną skupioną wokół J. Brandta i M. Gierymskiego. Był członkiem monachijskiego Kunstvereinu, z którym wystawiał. Malował sceny rodzajowe, pędzące końskie zaprzęgi, krajobrazy. W latach 1875 - 87 mieszkał w Paryżu. Powrót do kraju w 1889 roku i ponowne zetknięcie się z rodzinną przyrodą wpłynęły na zmianę tematyki obrazów artysty. Malował liryczne, nastrojowe pejzaże i widoki inspirowane krajobrazami Mazowsza, Podola i Ukrainy, które zwiedził podczas podróży w latach 1872 i 1874/75. Utrzymywał bliskie kontakty ze Stanisławem Witkiewiczem i Adamem Chmielowskim, z którymi dzielił wynajmowaną w gmachu Hotelu Europejskiego pracownię. Obrazy artysty można oglądać we wszystkich najważniejszych muzeach w Polsce, są także ozdobą wielu kolekcji prywatnych w Polsce, Europie i Stanach Zjednoczonych

PODATKI I OPŁATY:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i naliczana jest degresywnie w zależności od kwoty wylicytowanej: do 100 000 złotych (włącznie) - w wysokości 18%, a powyżej 100 000 złotych - w wysokości 15%.