Getto lwowskie, 1945-1956

Wywózka dzieci, 1947 r.
23 x 31 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem lewy bok: `"Wywózka dzieci" 1947 r.`
Ulica w getcie II, 1950 r.
23 x 33 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Ulica w getcie" II 1950 r.`, p.d.: `Stern Jonasz`
Ulica w getcie I, 1950 r.
23 x 32 cm (w świetle passe-partout)
Wysiedlenie II, 1946 r.
32 x 22 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Wysiedlenie" II 1946`, p.d.: `Jonasz Stern`
Akcja na dzieci, 1945 r.
24 x 34 cm (w świetle passe partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Akcja na dzieci" 1945 r.`
Getto lwowskie, 1945 r.
23,5 x 33 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem lewy bok.: `"Getto lwowskie" 1945 r.`, p.d.: `Stern Jonasz`
Brama getta II, 1948 r.
26,5 x 21 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Brama getta" II 1948 r.`
Wysiedlenie I, 1946 r.
33 x 22 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Wysiedlenie" I 1946 r.`, p.d.: `Stern Jonasz`
Brama do getta, 1948 r.
32,5 x 23 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Brama do getta" 1948 r.`, p.d.: `Stern Jonasz`
Uwięziona, 1949 r.
13,5 x 11,5 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Uwięziona" 1949 r.`, p.d.: `Stern`
Ucieczka, 1956 r.
23 x 32 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Ucieczka" 1956 r.`, p.d.: `Stern`
Mieszkańcy getta, 1954 r.
25 x 21,5 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Mieszkańcy getta" 1954 r.`, p.d.: `Stern Jonasz`
Wysiedlenie III, 1946 r.
40 x 31 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Wysiedlenie" III 1946 r.`, p.d.: `Stern Jonasz`
Kryjówka w getcie, 1945 r.
36,5 x 25 cm (w świetle passe-partout), tytuł autorski i datowanie ołówkiem l.d.: `"Kryjówka w getcie" 1945`, p.d.: `Stern Jonasz`


LITERATURA:
- Maria Zientara, Ocaleni z Holokaustu. Jonasz Stern, Erna Rosenstein, Artur Nacht-Samborski, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków 2012, ss.: 27, 29, 30, 33, 35-40, 45-46;
- Jonasz Stern (1904-1988). Powrót do Lwowa. Krajobraz milczenia, katalog wystawy, Muzeum Narodowe we Lwowie, wystawa zorganizowana przez Państwową Galerię Sztuki w Sopocie, 2008;
- Jonasz Stern 1904-1988, Galeria "Baszta Czarownic" BWA, Słupsk 1998, poz. 3 w wykazie prac (strona nie numerowana); il. "Z cyklu Getto Lwowskie - Wysiedlenie II" (strona nie numerowana);
- Żydzi - polscy. Czerwiec - sierpień 1989, Katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie, Kraków 1989, poz. kat. 1164 i 1165, s. 84, il. 72;
- Jonasz Stern. Wystawa jubileuszowa styczeń-luty 1985, oprac. J. Chrobak, Kraków 1985, s. 19.


Traumatyczne przeżycia z okresu okupacji, pobyt w getcie i przeżycie własnej egzekucji, zaowocowały serią grafik, które artysta tworzył w latach 40. i 50. Po raz pierwszy zaprezentował dwa drzeworyty, "Ulicę w getcie" i "Wysiedlenie domu w getcie", na wystawie "Polonia" zorganizowanej przez ZZPAP w październiku 1945 r. Rok później linoryt Wysiedlenie z getta pokazany został na Salonie Wiosennym w Muzeum Narodowym w Warszawie. (por.: Jonasz Stern. Wystawa jubileuszowa styczeń-luty 1985, oprac. J. Chrobak, Kraków 1985, s. 19)
"Przedstawione przez Jonasza Sterna życie codzienne mieszkańców getta wpisane jest w przestrzenie niewielkich, przypominających więzienne cele pomieszczeń, w których gnieżdżą się, ukrywający przed gestapo, ludzie. W "Kryjówce w getcie" wciśnięci pod podłogę, ciasno ułożeni jeden przy drugim, czekają aż gestapowcy zakończą przeszukiwanie mieszkania. "Wyjścia z getta" strzegą, stojący pod "Bramą getta" esesmani. Kiedy "Brama getta" się otwiera, paradoksalnie okazuje się być przejściem nie do wolności ale śmierci. Przez bramę wywożone są w wielkim wozie dzieci, przez bramę prowadzeni są wysiedleńcy. Brama - odświętne miejsce przejścia "z"-"do" jawi się złowrogo, wchłania i wydala, odgradzając życie od śmierci, życie "tu" i "tamto" życie, które zostanie po przejściu "przez" na zawsze stracone". (Fragment wstępu Anny Jaworskiej do katalogu wystawy "Jonasz Stern (1904-1988). Powrót do Lwowa. Krajobraz milczenia" w Muzeum Narodowym we Lwowie, zorganizowanej przez Państwową Galerię Sztuki w Sopocie w 2008 r.)