Warszawska kawiarenka

Studiował w latach 1908-10 w Szkole Sztuk Pięknych w Kijowie; naukę kontynuował w okresie 1910-12 w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem S. Lentza. Studia uzupełnił w latach 1912-15 w École des Beaux-Arts i Académie de la Grande Chaumiere w Paryżu. W 1917 r. został członkiem założonego w Krakowie awangardowego ugrupowania Ekspresjoniści Polscy (przemianowanego w 1919 na Formiści), z którym wystawiał w Warszawie (1921, 1922, 1927) i Paryżu (1922). Od 1921 r. współpracował z pismem Formiści. W swych obrazach upraszczał i geometryzował formy; poprzez zrytmizowanie kształtów silniej wiązał kompozycje z płaszczyzną płótna i nadawał im rys dekoracyjności. Często podejmował motyw sceny figuralnej we wnętrzu. Zaruba wykonywał przede wszystkim rysunki dla czasopism, m.in. dla "Szczutka", "Cyrulika Warszawskiego", "Wiadomości Literackich" i "Szpilek". Po II wojnie światowej poświęcił się głównie rysunkowi satyrycznemu. Oferowany obraz jest znakomitym przykładem wczesnej, kubo-futurystycznej fazy twórczości artysty. Scena kawiarniana przedstawiająca siedzących przy stoliku mężczyznę i kobietę świadczy o adaptacji reguł analitycznego kubizmu. Przestrzeń w obrazie została zbudowana ze spłaszczonych, zgeometryzowanych i "potasowanych" form, które tworzą wyrazisty, muzyczny rytm kompozycji. Monochromatyczną gamę barwną zdominowaną przez zielonkawe błękity i brązy rozświetlają rozbłyski świateł. Ta niemal abstrakcyjna kompozycja sugestywnie oddaje niepokojącą atmosferę mrocznej kawiarni.