Akt z lustrem, 1987 r.

POCHODZENIE:
bezpośrednio od artysty


Akty Nowosielskiego coraz wyra¼niej sublimują się, smukleją i wydłużają się, ale pomimo takiego traktowania, które odrealnia sylwetkę, nie tracą nic ze swojej pikanterii. Dzieje się tak za sprawą użytego koloru, najczęściej ostrego różu, pomarańczu lub czerwieni oraz dobranych atrybutów w postaci okularów czy szpilek. Wyra¼ne scalanie i uogólnienie wizerunku kobiecego nabiera w latach osiemdziesiątych skrajną postać, a syntetyczne traktowanie płaszczyzny malarskiej i coraz większa oszczędność, staje się wyra¼nie obowiązująca. Pozornie tylko, identyczne przedstawienia dziewczyn w tych seriach, określone mianem ikon pożądania, przeobraziły akt w emblematyczny, erotyczny, ideał "sakralnego" ciała. Element świętości jest tutaj nie do przeoczenia, bo dzięki oczyszczaniu sylwetki z niepotrzebnych modelunków, dzięki jej wysublimowaniu i oszczędności środków formalnych, zrealizował się "nowosielski" sposób ujęcia Erosa, który jako jedna z czterech greckim przejawów miłości, wprowadza samą cielesność na wyższe piętra świadomości. Nikt wcześniej w malarstwie nowoczesnym nie podjął się podobnego traktowania kobiecego aktu, odwołując się przy tym do doświadczenia ikony. I chociaż malarz odżegnywał się zawsze od określenia go nowatorskim w sztuce, w tym zakresie jest nim bez wątpienia.

Andrzej Szczepaniak


Chciałbym, aby to było cielesne, aby to było ciało subtelne ze wszystkimi właściwościami ciała realnego. Cała sprawa polega na tym, aby jak najwięcej elementów rzeczywistości biologicznej wprowadzić na wyższe piętra świadomości. Ale to jest bardzo trudne. Bardzo rzadko się udaje. Z chwilą bowiem, gdy swoje malowidło zanadto obciążę elementami pewnych uwarunkowań biologicznych, przestaje ono być ikoną. I odwrotnie, przez zbytnie wysublimowanie postaci powstaje symbol. A tu chodzi o to, aby ta "winda" jadąca na wyższe piętra świadomości mogła jak najwięcej ud¼wignąć.

Zbigniew Podgórzec, Wokół ikony. Rozmowy z Jerzym Nowosielskim, Warszawa 1985, s. 76.